(CLO) Vụ án hình sự "Buôn bán trái phép chất ma túy ở Uông Bí - Mẹ bị can sinh năm 2000 kêu oan cho con" sẽ được TAND TP Uông Bí (Quảng Ninh) đưa ra xét xử sơ thẩm công khai sáng ngày 02/10/2017 theo quyết định số 80/2017/QĐXX-HS ngày 19/9/2017 do Thẩm phán Nguyễn Văn Bắc ký. Do bị can Đỗ Văn Trung là người chưa thành niên nên dư luận đặc biệt quan tâm theo dõi vụ án này, nhất là sau khi một số cơ quan báo chí Trung ương đăng nhiều tin, bài cho biết: Trong quá trình bắt giữ và điều tra vụ “Mua bán trái phép chất ma túy” đối với bị can Đỗ Văn Trung, cơ quan tiến hành tố tụng đã có những vi phạm nghiêm trọng đến mức Hội đồng Thi đua khen thưởng – Kỷ luật Công an TP Uông Bí đã phải hạ phân loại thi đua đối với Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT và dừng thăng cấp bậc hàm, nâng lương đối với điều tra viên. >>Vụ “Buôn bán trái phép chất ma túy” ở Uông Bí: Mẹ bị can sinh năm 2000 kêu oan cho con Vậy, pháp luật tố tụng hình sự đã có những quy định như thế nào bắt buộc người tiến hành tố tụng phải tuyệt đối tuân thủ và người tiến hành tố tụng đã "đối xử" với bị can chưa thành niên ra sao? Theo Luật sư Lê Đình Việt (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), trong vụ án này, Cơ quan cảnh sát điều tra và VKSND TP Uông Bí đã có những quyết định, hành vi vi phạm nghiêm trọng pháp luật TTHS, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân sau đây: I. Còng tay người bị kiểm tra hành chính Quá trình kiểm tra hành chính đối với Đỗ Văn Trung, đoàn công tác của Công an TP. Uông Bí và Công an phường Nam Khê đã còng tay cháu Trung. Đây là hành vi trái với quy định tại Điều 33 Pháp lệnh Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nỗ và công cụ hỗ trợ ngày 30/6/2011. Tuy nhiên, tại Kết luận về việc xác minh nội dung tố cáo số 02/KL ngày 22/7/2017, Cơ quan CSĐT Công an TP. Uông Bí vẫn không thừa nhận hành vi nêu trên. II. Bắt, tạm giữ, tạm giam người chưa thành niên hơn 3 tháng nhưng không thông báo cho gia đình Trung bị bắt, tạm giữ, tạm giam từ ngày 19/01/2017 để điều tra về hành vi mua bán trái phép chất ma túy nhưng mãi đến ngày 24/4/2017, Cơ quan CSĐT Công an Uông Bí mới thông báo về việc bắt giữ người và tạm giam bị can cho bố mẹ Trung, bất chấp quy định tại Điều 85 Bộ luật TTHS: “Người ra lệnh bắt, Cơ quan điều tra nhận người bị bắt phải thông báo ngay cho gia đình người bị bắt, chính quyền xã, phường, thị trấn...”. Về thủ tục tố tụng đối với người chưa thành niên, khoản 3, Điều 303, BLTTHS quy định: “Cơ quan ra lệnh bắt, tạm giữ, tạm giam người chưa thành niên phải thông báo cho gia đình, người đại diện hợp pháp của họ biết ngay sau khi bắt, tạm giữ, tạm giam.”. [caption id="attachment_185893" align="aligncenter" width="480"] QĐ của TAND TP Uông Bí đưa vụ án ra xét xử.[/caption]   III. Lấy lời khai, hỏi cung bị can chưa thành niên vào ban đêm và không có người giám hộ hợp pháp Trong các biên bản lấy lời khai, hỏi cung bị can từ ngày 19/01/2017 đến ngày 25/01/2017 đối với Trung không có người giám hộ hoặc người giám hộ không hợp pháp (do Cơ quan điều tra cử). Thậm chí, Cơ quan điều tra đã lấy lời khai của Trung vào ban đêm, từ 23 giờ ngày 19/01/2017 đến 0 giờ 15 phút ngày 20/01/2017  (bút lục số 319, 320). Khi có đơn tố cáo của bà Đinh Thị Việt Lan (mẹ cháu Trung), ĐTV Phạm Đức Thắng (người được phân công điều tra vụ án) mới có Báo cáo vụ việc (bút lục số 91) gửi lãnh đạo Công an TP. Uông Bí. Tại báo cáo, ông Thắng  thừa nhận đã sai phạm, đồng thời đưa ra lời giải thích cho những hành vi của mình: “Quá trình điều tra, lấy lời khai, hỏi cung bị can Đỗ Văn Trung do yêu cầu nghiệp vụ, bản thân tôi nhận thấy nếu để cho bố, mẹ của người bị tạm giữ, bị can Đỗ Văn Trung tham gia giám hộ ghi lời khai ngay từ khi mới bắt giữ Đỗ Văn Trung thì không đảm bảo tính khách quan trong quá trình điều tra vụ án, nên tôi đã cho bí thư đoàn, hội phụ nữ của phường giám hộ chứng kiến việc ghi lời khai của Đỗ Văn Trung...”. IV. Xâm phạm quyền bào chữa của người bị tạm giữ, bị can Quyền bào chữa của người bị tạm giữ, bị can là một trong các quyền cơ bản và quan trọng nhất của người bị tạm giữ, bị can được quy định chung tại Điều 11, điểm d khoản 2 Điều 48, điểm e khoản 2 Điều 49 Bộ luật TTHS. Trường hợp người bị tạm giữ, bị can, bị cáo là người chưa thành niên thì buộc phải có người bào chữa theo quy định tại Điều 305 Bộ luật TTHS. Điều 305, Bộ luật TTHS quy định: “1. Người đại diện hợp pháp của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo là người chưa thành niên có thể lựa chọn người bào chữa hoặc tự mình bào chữa cho người bị tạm giữ, bị can, bị cáo. 2. Trong trường hợp bị can, bị cáo là người chưa thành niên hoặc người đại diện hợp pháp của họ không lựa chọn được người bào chữa thì Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án phải yêu cầu Đoàn luật sư phân công Văn phòng luật sư cử người bào chữa cho họ hoặc đề nghị Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức thành viên của Mặt trận cử người bào chữa cho thành viên của tổ chức mình.”. Cả một thời gian dài (từ ngày 19/01/2017 cho đến ngày 13/5/2017), chiếm phần lớn thời gian điều tra, Trung không có người bào chữa và không được tiếp cận với luật sư. Chỉ đến ngày 25/4/2017, Cơ quan CSĐT Công an TP. Uông Bí mới có văn bản số 380/CV gửi Đoàn Luật sư tỉnh Quảng Ninh đề nghị cử luật sư bào chữa cho bị can và phải đến ngày 13/5/2017 bị can mới có luật sư chỉ định bào chữa. V. Giam người chưa thành niên với người thành niên bị xét xử về tội danh tàng trữ trái phép chất ma túy Trong quá trình tạm giam để điều tra, Công an TP. Uông Bí đã giam cháu Trung (sinh năm 2000) cùng buồng giam với Trần Mạnh Dũng (sinh năm 1973) bị truy tố về tội tàng trữ trái phép chất ma túy trong thời gian từ ngày 14/4/2017 đến ngày 18/5/2017. Việc giam giữ như vậy là trái với quy định tại khoản 1 điều 15 Quy chế về tạm giữ, tạm giam (Ban hành kèm theo Nghị định số 89/1998/NĐ-CP ngày 07/11/1998 của Chính phủ). Tuy nhiên, Cơ quan điều tra lại khai thác lời khai của Trần Mạnh Dũng để làm căn cứ buộc tội Trung. Có điều lời khai của Dũng trước sau bất nhất, lúc nhớ lúc không và có dấu hiệu bất thường. VI. Cản trở người bào chữa thực hiện các quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật Ngày 27/06/2017, LS. Lê Đình Việt có Đơn đề nghị sao chụp hồ sơ vụ án, nhưng liên tục bị trì hoãn. Việc trì hoãn này kéo dài đến ngày 07/07/2017, khi VKS ra Quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung. Rõ ràng đây là hành vi cố ý cản trở, gây khó khăn, xâm phạm quyền và nghĩa vụ của người bào chữa được quy định tại Điều 58, BLTTHS năm 2003. Ngày 15/08/2017, sau khi CQĐT kết thúc giai đoạn điều tra bổ sung, gửi bản kết luận điều tra và hồ sơ vụ án sang VKSND TP. Uông Bí, bà Lê Thị Kiều Oanh - kiểm sát viên của Viện tiếp tục xâm phạm quyền sao chụp hồ sơ của LS. Lê Đình Việt khi từ chối cung cấp 210 bút lục trong vụ án (hồ sơ vụ án có 515 bút lục)./.

                                                                                                                       PV