Tính đến ngày 26/12/2018, tổng số thu thuế của toàn ngành Hải quan đạt 309.871 tỷ đồng, bằng 109,5% dự toán theo chỉ tiêu pháp lệnh (283.000 tỷ đồng) và đạt 105,76% chỉ tiêu phấn đấu mà Ban cán sự Đảng Bộ Tài chính giao (293.000 tỷ đồng). Tổng cục Hải quan phấn đấu thu ngân sách nhà nước năm 2018 đạt 313.000 tỷ đồng, bằng 110,6% dự toán, bằng 106,8% chỉ tiêu phấn đấu, tăng 5,54% so với cùng kỳ năm trước.

Ảnh minh họa

Để thực hiện tốt nhiệm vụ đã đề ra, ngay từ đầu năm 2018, Tổng cục Hải quan đã tập trung triển khai nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước (NSNN); đẩy mạnh công tác kiểm tra sau thông quan; đặc biệt chú trọng công tác chống gian lận qua trị giá, thuế suất, xuất xứ, công tác thu hồi xử lý nợ đọng thuế.

Ngành Hải quan đã đẩy mạnh công tác cải cách hành chính tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu; Tổng cục Hải quan đã ký thỏa thuận với 39 ngân hàng thương mại, trong đó có 24 ngân hàng thương mại đã triển khai nộp thuế điện tử và thông quan 24/7 tạo điều kiện cho doanh nghiệp có khả năng nộp thuế mọi lúc, mọi nơi, mọi phương tiện. Dự kiến số  thu thuế của ngành Hải quan qua hệ thống ngân hàng phối hợp thu (thuế điện tử) đến 31/12/2018 đạt 297.300 tỷ đồng.

Phát hiện, bắt giữ nhiều vụ việc vi phạm.

Về công tác kiểm soát hải quan, trong năm vừa qua, lực lượng kiểm soát hải quan toàn ngành đã chủ trì, phối hợp phát hiện, bắt giữ, xử lý: 16.633 vụ vi phạm pháp Luật Hải quan (tăng 9,54 % so với cùng kỳ năm 2017); trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 1.702 tỷ 417 triệu đồng (tăng 115,61 % so với cùng kỳ 2017). Cơ quan hải quan đã khởi tố 62 vụ và chuyển cơ quan khác khởi tố 133 vụ (tăng lần lượt 21,57% và 95,59% so với cùng kỳ 2017).

Cùng với các cơ quan chức năng khác, lực lượng kiểm soát hải quan đã phát hiện nhiều vụ việc vi phạm gây nhức nhối trong dư luận như vấn đề nhập khẩu trái phép phế liệu, ma túy, tiền chất, các sản phẩm động vật hoang dã, hàng tiêu dùng.

Tổ chức Hội nghị toàn quốc “Thúc đẩy Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại”

Hội nghị toàn quốc “Thúc đẩy Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại” diễn ra ngày 24/7/2018 do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong việc thúc đẩy triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại trong thời gian tới. Đây là động lực quan trọng để tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính một cách thực chất của Chính phủ hướng tới một nền hành chính hiện đại, minh bạch, hiệu quả, hiệu lực; nâng cao chất lượng phục vụ của các cơ quan nhà nước đối với doanh nghiệp, tổ chức, người dân.

Hoàn thiện thể chế về chính sách hải quan

Bên cạnh các hoạt động cải cách hành chính, đơn giản hóa thủ tục hành chính, Tổng cục Hải quan đã tham mưu trình Bộ Tài chính, Chính phủ ban hành một số văn bản quy phạm pháp luật để hoàn thiện thể chế về hải quan.

Cụ thể, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 59/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số Điều của Nghị định 08/2015/NĐ-CP; Nghị định số 12/2018/NĐ-CP ngày 23/01/2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 01/2015/NĐ-CP ngày 02/01/2015 của Chính phủ quy định chi tiết phạm vi địa bàn hoạt động hải quan; trách nhiệm phối hợp trong phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới... Ngoài ra, Bộ Tài chính ban hành các văn bản, tạo cơ sở pháp lý để tiếp tục công cuộc cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi hơn cho hoạt động XNK hàng hóa…

Ban hành Quy chế kiểm tra công vụ và xử lý, kỷ luật đối với công chức, viên chức, người lao động trong ngành hải quan.

Trước đây việc kiểm tra công vụ và xử lý hành vi vi phạm đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong ngành hải quan chưa có Quy chế chung thống nhất thực hiện.

Việc ban hành Quyết định 2799/QĐ-TCHQ ngày 26/9/2018 về việc ban hành Quy chế kiểm tra công vụ và xử lý, kỷ luật đối với công chức, viên chức, người lao động trong ngành hải quan đã kế thừa các văn bản, quy định trước đây.

Mục tiêu quan trọng được Tổng cục Hải quan đặt ra trong Quy chế này là chống phiền hà, sách nhiễu, tiêu cực, tham nhũng; nâng cao tinh thần, ý thức trách nhiệm của CBCC hải quan khi thực thi công vụ… Tùy theo tính chất, mức độ hậu quả của hành vi vi phạm gây ra là chế tài xử lý tương ứng kèm theo, từ hình thức nhắc nhở, phê bình đến hình thức kỷ luật buộc thôi việc. Đây là Quy chế lần đầu tiên ngành Hải quan Việt Nam xây dựng và thực hiện (hiện chưa có bất kỳ bộ, ngành nào xây dựng và áp dụng).

Tổ chức Tọa đàm: “Hải quan – Doanh nghiệp: Kết nối – Chia sẻ - Đồng hành”

Ngày 21/6/2018, Tổng cục Hải quan đã tổ chức buổi Tọa đàm: “Hải quan - Doanh nghiệp: Kết nối - Chia sẻ - Đồng hành”, với sự tham gia của hơn 60 đại diện đến từ các tập đoàn, tổng công ty, DN lớn, tổ chức đại diện cho DN có hoạt động XNK thường xuyên, tích cực… Buổi Tọa đàm thể hiện quyết tâm của Tổng cục Hải quan trong việc thực hiện Nghị quyết 19-2018/NQ-CP của Chính phủ về tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2018 và những năm tiếp theo.

Thông qua Tọa đàm, Tổng cục Hải quan đã gửi tới cộng đồng DN thông điệp là chủ đề buổi tọa đàm, đồng thời cũng là tuyên ngôn thực hiện quan hệ đối tác hải quan - doanh nghiệp hiện nay và những năm tiếp theo đó là: “Hải quan - Doanh nghiệp: Kết nối – Chia sẻ - Đồng hành” trong quá trình CCHĐH hải quan; trong xây dựng, thực hiện, giám sát thực thi pháp luật hải quan.

Tổng cục Hải quan dẫn đầu Bảng xếp hạng về chỉ số ứng dụng công nghệ thông tin ngành Tài chính.

Trong năm 2018, Tổng cục Hải quan cũng nỗ lực triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN; tích cực đàm phán để hoàn thiện các Nghị định thư về trao đổi thông tin kết nối với Liên minh kinh tế Á - Âu (EAEU); thống nhất các yêu cầu kỹ thuật và chuẩn bị xây dựng hệ thống để trao đổi thông tin tờ khai hải quan, chứng nhận xuất xứ.

Có thể nói, các ứng dụng công nghệ thông tin đã được Tổng cục Hải quan áp dụng trong mọi hoạt động nghiệp vụ, đóng góp quan trọng vào công tác quản lý của ngành.

Với những nỗ lực không ngừng, năm 2018, Tổng cục Hải quan lần thứ hai liên tiếp được ghi nhận là đơn vị dẫn đầu trên Bảng xếp hạng về ứng dụng CNTT ngành tài chính theo Báo cáo  đánh giá xếp hạng mức độ sẵn sàng cho ứng dụng CNTT ngành Tài chính năm 2018 (chỉ số ICT Index ngành Tài chính 2018).

ICT Index ngành tài chính được Cục Tin học và Thống kê tài chính (Bộ Tài chính) thực hiện, trên cơ sở thu thập số liệu, phân tích, đánh giá và đưa ra Báo cáo kết quả đánh giá, xếp hạng mức độ sẵn sàng cho ứng dụng CNTT trong ngành Tài chính. ICT Index ngành Tài chính  2018 gồm 3 chỉ số thành phần chính đó là: Hạ tầng kỹ thuật; hạ tầng nhân lực và ứng dụng CNTT (ứng dụng nội bộ và dịch vụ công trực tuyến).

Triển khai mở rộng Hệ thống quản lý hải quan tự động VASSCM.

Điều 41 Luật Hải quan 2014 đã yêu cầu các DN kinh doanh cảng phải có sự kết nối, trao đổi thông tin với cơ quan hải quan. Bên cạnh đó, trong công tác quản lý hải quan hiện đại, nhu cầu cần được cung cấp thông tin trước khi tàu và hàng hóa đến là rất quan trọng để áp dụng phương pháp rủi ro trong quản lý hải quan. Do đó, từ 15/08/2017, Tổng cục Hải quan bắt đầu triển khai Hệ thống quản lý hải quan tự động VASSCM tại Cục Hải quan TP. Hải Phòng. Tính đến đầu năm 2018, hệ thống VASSCM đã triển khai tại 4 Cục Hải quan (Hải Phòng, Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Bà Rịa – Vũng Tàu), 74 doanh nghiệp kinh doanh kho, bãi, cảng.

Trong năm 2018, Tổng cục Hải quan tiếp tục đẩy mạnh triển khai mở rộng hệ thống VASSCM ra phạm vi toàn quốc. Tính đến tháng 12/2018, hệ thống VASSCM đã triển khai tại 25/35 cục hải quan, tại 65 chi cục hải quan và cho 276 doanh nghiệp kinh cảng, kho hàng không, kho ngoại quan và các kho bãi, địa điểm khác. Việc triển khai hệ thống VASSCM đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả cơ quan hải quan, các doanh nghiệp kinh doanh kho, bãi, cảng và các doanh nghiệp hoạt động XNK.

Triển khai đánh giá năng lực công chức chuyên môn nghiệp vụ đang công tác trong 06 lĩnh vực nghiệp vụ chính

Theo kế hoạch, trong tháng 12/1018 và tháng 01/2019, Tổng cục Hải quan tiếp tục tổ chức đánh giá năng lực tại các cục hải quan tỉnh, thành phố như Đà Nẵng, Đồng Nai, Bình Dương, Hà Nội, Hải Phòng, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng và 6 Vụ/ Cục chuyên môn nghiệp vụ chính của Tổng cục. Dần tiến tới trong năm 2019, 2020 sẽ tiếp tục đánh giá tại các cục hải quan còn lại.

Chính phủ ban hành Nghị Quyết về việc gia nhập Công ước ISTANBUL về tạm quản hàng hóa

Công ước Istanbul của Tổ chức Hải quan Thế giới về tạm quản hàng hóa được coi là một trong những công cụ hữu hiệu nhằm tạo thuận lợi thương mại với hơn 100 nước thành viên đã gia nhập. Căn cứ đề xuất của Bộ Tài chính, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết về việc gia nhập Công ước Istanbul về tạm quản hàng hóa. Sự kiện này đánh dấu nỗ lực của Bộ Tài chính cũng như Tổng cục Hải quan trong việc nghiên cứu, tham mưu với Chính phủ về việc gia nhập Công ước và khẳng định nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong tăng cường hội nhập quốc tế và thực hiện các thông lệ quốc tế nhằm tạo thuận lợi cho thương mại. Việc gia nhập Công ước cũng là một hoạt động thiết thực phục vụ cho việc triển khai chủ trương cải cách thủ tục hành chính của Chính phủ. Việc áp dụng chế độ tạm quản theo quy định của Công ước quốc tế sẽ trực tiếp nâng cao hiệu quả thông quan hàng hóa, giảm thời gian, chi phí và áp lực công việc cho cơ quan quản lý cũng như cộng đồng doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy hiện thực hóa mục tiêu đưa Việt Nam trở thành một điểm đến hấp dẫn về đầu tư, thương mại, văn hóa, thể thao, nghệ thuật, triển lãm và hội thảo. Ngoài ra, việc gia nhập Công ước cũng tạo cơ hội cho Việt Nam đăng cai các sự kiện quốc tế lớn về văn hóa, thể thao, nghệ thuật, qua đó góp phần nâng cao hình ảnh của đất nước và con người Việt Nam.

Phương Thảo