Theo tìm hiểu của phóng viên được biết, dự án Gây bồi tạo bãi và trồng cây chống xói lở khu vực biển Nhà Mát được Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Bạc Liêu (HĐND tỉnh) phê duyệt chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 26/NQ-HĐND ngày 24/8/2015 (thời gian thực hiện năm 2015 - 2019), do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Sở NN&PTNT) làm Chủ đầu tư, sau đó điều chỉnh về Ban Quản lý dự án NN&PTNT làm Chủ đầu tư.

Dự án do Viện Sinh thái và Bảo vệ công trình thuộc Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam khảo sát, lập dự án; Sở NN&PTNT thẩm định và được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1481/QĐ-UBND ngày 28/8/2015 với tổng mức đầu tư 92.925.190.000 đồng. Kế hoạch lựa chọn nhà thầu được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2005/QĐ-UBND ngày 18/11/2015 với tổng giá trị của 12 gói thầu 88.293.716.000 đồng.

Dự án được UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh (thời gian thực hiện năm 2018 - 2022) tại Quyết định số 2129/QĐ-UBND ngày 28/11/2018 với nội dung và quy mô điều chỉnh như sau: Xây dựng tường mềm giảm sóng với chiều dài 8.030m (ban đầu 12.330m).

Phần đã thực hiện tại khu vực biển Nhà Mát dài 4.985m. Phần điều chỉnh: Xây dựng tường mềm giảm sóng tại vị trí cách kênh Cái Cùng về phía Gành Hào 700m đến Kênh Tư dài 3.045m; Trồng rừng ngập mặn diện tích 102,3ha (ban đầu 201,4ha); Xây dựng Kè giảm sóng gây bồi dài 918m bằng cọc bê tông ly tâm cách bờ trung bình 180m tại khu vực bờ biển Nhà Mát, thành phố Bạc Liêu.

Kiểm tra trình tự, thủ tục trình, phê duyệt dự án điều chỉnh trong quá trình thanh tra việc chấp hành pháp luật trong công tác thu, chi tài chính, quản lý đầu tư xây dựng và mua sắm công tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bạc Liêu, cho thấy: Dự án được triển khai thực hiện nhưng có sự thay đổi về mục tiêu, quy mô đầu tư và địa điểm xây dựng đã được chấp thuận trước đó thì Sở NN&PTNT, Ban Quản lý dự án NN&PTNT phải tham mưu, báo cáo người quyết định chủ trương đầu tư của dự án để xem xét, quyết định việc điều chỉnh chủ trương đầu tư. Tuy nhiên, Sở NN&PTNT, Ban Quản lý dự án NN&PTNT chưa tham mưu cho UBND tỉnh trình HĐND tỉnh chấp thuận việc điều chỉnh dự án là sai quy định.

Kết quả kiểm tra, xác minh cho thấy dự án được triển khai tại khu vực biển Nhà Mát có tỷ lệ rừng trồng bị chết, hao hụt nhiều, không mang lại hiệu quả đầu tư, phải điều chỉnh vị trí từ xã Vĩnh Trạch Đông, xã Hiệp Thành, phường Nhà Mát, thành phố Bạc Liêu về xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải.

Ngoài ra, theo quy định tại điểm 3 khoản V Mục B Phần II Quyết định số 5365/QĐ-BNN-TCLN ngày 23/12/2016 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành hướng dẫn kỹ thuật trồng rừng 6 loại cây ngập mặn quy định thời gian thực hiện làm hàng rào bảo vệ chắn rác, hạn chế tàu thuyền đi lại bằng các vật liệu sẵn có tại địa phương, hàng rào có độ bền ít nhất là 3 năm sau khi trồng rừng. Tuy nhiên, theo thuyết minh dự án điều chỉnh được phê duyệt thì tường mềm giảm sóng bằng vật liệu cây tre có tuổi thọ phục vụ cho công trình là 2 năm, chưa phù hợp quy định tại Quyết định số 5365/QĐ-BNN-TCLN.

Thanh tra tỉnh Bạc Liêu xác định, Viện Sinh thái và Bảo vệ công trình khảo sát, lập dự án không mang lại hiệu quả đầu tư dẫn đến phải điều chỉnh mục tiêu, quy mô đầu tư và địa điểm xây dựng nên không có cơ sở để thanh toán chi phí khảo sát, lập dự án số tiền 405.257.000 đồng, cần thu hồi nộp ngân sách Nhà nước.

Sở NN&PTNT, Ban Quản lý dự án NN&PTNT chưa tham mưu cho UBND tỉnh trình HĐND tỉnh chấp thuận việc điều chỉnh dự án là sai quy định.

Liên danh Viện Sinh thái và Bảo vệ công trình - Viện Thủy công lập dự toán thừa khối lượng hạng mục Kè giảm sóng gây bồi bằng cọc bê tông ly tâm thuộc gói thầu 09; đơn vị thẩm tra, thẩm định không phát hiện điều chỉnh dẫn đến Công ty Sinh thái Thủy lợi thanh toán thừa khối lượng số tiền 78.344.000 đồng.

Gói thầu 07 TR-NM Khảo sát, lập phương án rà phá bom mìn vật nổ với số tiền 30.000.000 đồng và gói thầu 08 TR-NM Thi công rà phá bom mìn với số tiền 2.473.894.000 đồng được triển khai thực hiện, nghiệm thu, bàn giao và quyết toán hoàn thành nhưng không được phục vụ cho các gói thầu 09, gói thầu 10 (do thay đổi địa điểm đầu tư).

Gói thầu 09 TR-NM Thi công tường mềm giảm sóng và trồng rừng từ lô số 09 đến lô số 12 và gói thầu 10 TR-NM Thi công tường mềm giảm sóng và trồng rừng từ lô số 01 đến lô số 09, cụ thể:

Ban Quản lý dự án NN&PTNT và đơn vị thi công điều chỉnh một số nội dung hợp đồng (địa điểm được điều chỉnh về xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải) nhưng thời gian chăm sóc, bảo hành công trình thực hiện theo hợp đồng ban đầu tại khu vực biển Nhà Mát, thành phố Bạc Liêu, là chưa đảm bảo thời gian chăm sóc 5 năm (1 năm trồng và 4 năm chăm sóc) theo quy định tại Quyết định số 5365/QĐ-BNN-TCLN và thời gian thực hiện theo thuyết minh điều chỉnh dự án được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt.

Hạng mục Tường mềm giảm sóng tại khu vực biển Nhà Mát không đảm bảo mục tiêu ban đầu của dự án đã đề ra là “Xây dựng tường mềm giảm sóng tạo điều kiện thuận lợi cho việc trồng cây ngập mặn, gây bồi và tạo bãi”. Tuy nhiên, Ban Quản lý dự án NN&PTNT tiến hành nghiệm thu hoàn thành, đưa vào sử dụng và thanh toán khối lượng hạng mục thi công Tường mềm giảm sóng số tiền 8.825.042.000 đồng, chi phí quản lý dự án số tiền 264.751.000 đồng, chi phí giám sát số tiền 159.204.000 đồng.

Hạng mục phát sinh Kè giảm sóng gây bồi bằng cọc bê tông ly tâm thuộc gói thầu 09 tại khu vực biển Nhà Mát không đảm bảo tính chất, quy mô tương tự của gói thầu đang thực hiện nhưng Ban Quản lý dự án NN&PTNT không có hồ sơ chứng minh điều kiện năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu đối với công việc phát sinh, là chưa phù hợp quy định.

Tại Hạng mục Trồng rừng ngập mặn với diện tích 60ha (trồng bù 8ha, trồng mới 52ha) thuộc gói thầu 10 tại xã Long Điền Đông: Tổng diện tích rừng hiện trạng còn lại là 26,3ha/60ha, diện tích rừng hao hụt là 33,7ha/60ha (chiếm 56,2%), tương ứng số tiền 7.071.881.000 đồng, chi phí quản lý dự án của Ban Quản lý dự án NN&PTNT số tiền 212.156.000 đồng, chi phí giám sát của Viện Khoa học Lâm nghiệp Nam Bộ số tiền 110.958.000 đồng… Đối với nội dung này, đúng ra phải thu hồi nộp ngân sách Nhà nước diện tích rừng hao hụt 33,7ha tương ứng với số tiền 7.071.881.000 đồng (sau khi giảm trừ thuế GTGT là 6.428.982.000 đồng). Tuy nhiên, Sở NN&PTNT, Ban Quản lý dự án NN&PTNT có văn bản kiến nghị cho phép nhà thầu thi công được tiến hành trồng lại diện tích rừng hao hụt 33,7ha tại địa điểm bãi bồi phường Nhà Mát, xã Hiệp Thành để đảm bảo mục tiêu dự án – Thanh tra tỉnh Bạc Liêu nêu rõ.

Cũng theo Thanh tra tỉnh Bạc Liêu, đối với các nội dung sai phạm tại dự án Gây bồi tạo bãi và trồng cây chống xói lở khu vực biển Nhà Mát, tỉnh Bạc Liêu với tổng số tiền 20.076.134.000 đồng, trách nhiệm chính là: Giám đốc Sở NN&PTNT, Giám đốc Ban Quản lý dự án NN&PTNT và các cá nhân có liên quan tại thời điểm phụ trách, với vai trò tham mưu cho UBND tỉnh trình xin chủ trương của Bộ, ngành Trung ương, HĐND tỉnh đầu tư dự án không mang lại hiệu quả đầu tư tại khu vực biển Nhà Mát, phải điều chỉnh mục tiêu, quy mô đầu tư và địa điểm xây dựng; chưa tham mưu cho UBND tỉnh trình HĐND tỉnh chấp thuận việc điều chỉnh dự án.

Trâm Anh