Việc ông Fils-Aime nhậm chức diễn ra ngay sau một vụ tấn công bằng súng vào một máy bay chở khách tại sân bay của thủ đô Port-au-Prince, minh chứng rõ nét cho tình trạng mất trật tự hoàn toàn ở Haiti.

Ông Fils-Aime thay thế Thủ tướng lâm thời tiền nhiệm Garry Conille, người được bổ nhiệm hồi tháng 5 nhưng đã vướng vào xung đột quyền lực với hội đồng chuyển tiếp. Trong bài phát biểu đầu tiên, ông Fils-Aime nhấn mạnh rằng nhiệm vụ quan trọng đầu tiên là khôi phục an ninh, một điều kiện tiên quyết cho thành công.

Cùng lúc, tại thủ đô Port-au-Prince, máy bay của hãng hàng không giá rẻ Spirit Airlines xuất phát từ Florida đã bị trúng đạn khi đang cố hạ cánh và buộc phải chuyển hướng sang Cộng hòa Dominica. Một tiếp viên hàng không bị thương nhẹ và đã được đội ngũ y tế kiểm tra, trong khi hình ảnh trên mạng cho thấy có nhiều lỗ đạn bên trong cabin.

May mắn là không có hành khách nào bị thương. Sau vụ việc, sân bay Port-au-Prince đã tạm dừng tất cả các chuyến bay thương mại, trong khi American Airlines cũng thông báo tạm ngừng dịch vụ bay từ Miami tới thủ đô Haiti cho đến thứ Năm.

Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) đã mạnh mẽ lên án các cuộc tấn công vào hàng không dân sự ở Haiti, nhấn mạnh sự cần thiết của các biện pháp an ninh mạnh mẽ để bảo vệ hoạt động hàng không. IATA cảnh báo rằng sự rối loạn này đang đe dọa việc vận chuyển hàng hóa và viện trợ nhân đạo thiết yếu cho người dân Haiti.

Tình hình ở Haiti ngày càng tồi tệ khi các băng nhóm tấn công phối hợp tại thủ đô Port-au-Prince hồi cuối tháng 2, với mục tiêu phế truất Thủ tướng khi đó là Ariel Henry. Đối mặt với tình trạng bạo lực leo thang, ông Henry đã từ chức, trao quyền cho hội đồng chuyển tiếp.

Mặc dù đã có sự hiện diện của lực lượng cảnh sát quốc tế do Kenya dẫn đầu, tình trạng bạo lực ở Haiti vẫn tiếp tục tăng cao. Theo một báo cáo gần đây của Liên hợp quốc, hơn 1.200 người đã thiệt mạng tại Haiti từ tháng 7 đến tháng 9, với tình trạng bắt cóc và bạo lực tình dục nhằm vào phụ nữ và trẻ em gái gia tăng.

Trước tình hình bất ổn chính trị, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã kêu gọi các bên tại Haiti làm việc cùng nhau để đảm bảo quá trình chuyển tiếp được tiến hành suôn sẻ. Người phát ngôn của ông Guterres nhấn mạnh: "Quan trọng nhất là các nhà lãnh đạo chính trị của Haiti cần đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu".

Các băng nhóm tội phạm hiện đã kiểm soát khoảng 80% thủ đô Port-au-Prince và đang thay đổi chiến thuật đối phó với lực lượng cảnh sát do Kenya dẫn đầu. Báo cáo của Liên hợp quốc cho biết các băng nhóm đang đào hào, sử dụng thiết bị bay không người lái và tích trữ vũ khí. Ngoài ra, họ đã củng cố phòng thủ tại các khu vực kiểm soát, đặt sẵn bình gas và bom xăng để chống lại các cuộc truy quét của cảnh sát.

Theo Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM), hơn 700.000 người dân, trong đó có một nửa là trẻ em, đã phải rời bỏ nhà cửa do bạo lực từ các băng đảng.

Cao Phong (theo AP, SCMP)