Qua công tác điều tra xác minh, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Bắc Giang phát hiện có dấu hiệu sai phạm trong việc đầu tư xây dựng thanh toán chi phí đối với dự án Hệ thống cấp nước sinh hoạt tập trung liên xã Yên Mỹ và thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang do Công ty TNHH Xây dựng 767 là doanh nghiệp làm chủ đầu tư.

Quá trình điều tra xác minh, xác định dự án này được UBND tỉnh phê duyệt lần đầu năm 2013 và phê duyệt điều chỉnh bổ sung lần 2 năm 2019 với tổng mức đầu tư sau điều chỉnh là hơn 58 tỷ đồng. Trong đó, bao gồm nguồn vốn ngân sách nhà nước và vốn của doanh nghiệp.

Mục tiêu của dự án là xây dựng hệ thống cấp nước sinh hoạt tập trung cho xã Yên Mỹ và thị trấn Vôi huyện lạng Giang với quy mô công suất 4.000m³/ngày đêm, cung cấp cho khoảng hơn 23 nghìn người dân. Tuy nhiên, hiện tại dự án chỉ cung cấp nước được cho khoảng 500 hộ dân. Đến nay, ngân sách nhà nước đã giải ngân cho dự án là hơn 28 tỷ đồng nhưng vẫn chưa thực hiện được việc thu hồi phần vốn ngân sách nhà nước đã đầu tư, hỗ trợ.

Hành vi của Nguyễn Văn Cao và những người có liên quan đã gây thiệt hại và lãng phí ngân sách nhà nước với số tiền rất lớn.

Như báo Nhà báo và Công luận đã thông tin, Thanh tra tỉnh Bắc Giang đã ban hành Kết luận thanh tra toàn diện đối với việc đầu tư và quản lý, khai thác dự án Hệ thống cấp nước sinh hoạt tập trung liên xã Yên Mỹ, thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang. 

Qua kiểm tra, xem xét hồ sơ thiết kế và hồ sơ nghiệm thu thanh toán đã phát hiện nhiều sai phạm liên quan đến 3 hạng mục công trình được kiểm tra với tổng số tiền là hơn 6,113 tỷ đồng. Cụ thể:

Đối với Khu xử lý, hạng mục san nền: Giá trị dự toán hơn 943 triệu đồng, giá trị nghiệm thu thanh toán hơn 943 triệu đồng. Tuy nhiên, theo hồ sơ dự toán điều chỉnh giá trị được xác định lại là 814 triệu đồng, chênh lệch hơn 128 triệu đồng. Mặt khác, diện tích mặt bằng san nền theo thiết kế ban đầu là 8.676,23 m2; tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế thi công là 4.850 m2. Do đó, giảm khối lượng nghiệm thu, thanh toán tổng giá trị là 378 triệu đồng.

Hạng mục sân đường, thoát nước: Giá trị dự toán là 644 triệu đồng, giá trị nghiệm thu thanh toán là 644 triệu đồng. Tuy nhiên, theo hồ sơ dự toán điều chỉnh giá trị được xác định là 521 triệu đồng, chênh lệch hơn 122 triệu đồng. Mặt khác, theo thiết kế sân lát gạch vỉa hè bằng gạch xi măng tự chèn nhưng thực tế không thi công; khối lượng nghiệm thu thanh toán công tác trên là 466,46 m2, tương ứng giá trị là 63 triệu đồng (theo thiết kế sau điều chỉnh chiều rộng đường là 6,15 m; thực tế kiểm tra rộng 5 m).

Hạng mục cổng, tường rào: Giá trị dự toán là 2,744 tỷ đồng, giá trị nghiệm thu thanh toán là 2,744 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo hồ sơ dự toán điều chỉnh giá trị được xác định là 1,935 tỷ đồng, chênh lệch hơn 808 triệu đồng.

Hạng mục hồ chứa nước thô, diện tích hồ chứa theo thiết kế ban đầu khoảng 3,0 ha. Tuy nhiên, diện tích đất đã thu hồi được khoảng 2,5 ha nên khối lượng thực tế thi công công tác đào xúc taluy và đào lòng hồ được xác định lại là 40.468 m3; giảm giá trị tương ứng hơn 516 triệu đồng.

Đặc biệt, hạng mục đắp nền đường bằng máy đầm 16 tấn có giá trị dự toán và giá trị đã nghiệm thu thanh toán số tiền gần 718 triệu đồng; tuy nhiên, kiểm tra nhật ký thi công và biên bản nghiệm thu không có nội dung công việc này.

Đối với khu trạm tăng áp, hạng mục cổng, tường rào: Giá trị dự toán là 742 triệu đồng, hồ sơ nghiệm thu thanh toán khối lượng hoàn thành là 742 triệu đồng, qua kiểm tra hiện trạng đến nay chưa có công trình xây dựng.

Đối với thiết bị: Giá trị dự toán là 6,172 tỷ đồng, trong đó cụm lọc tự rửa là 2,36 tỷ đồng, cụm bể phản ứng - lắng là 2,634 tỷ đồng; giá trị nghiệm thu thanh toán của 2 hạng mục bằng với giá trị dự toán là 4,995 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo hồ sơ dự toán điều chỉnh giá trị được xác định là 3,332 tỷ đồng, trong đó đã giảm thiết bị Cụm bể phản ứng - lắng là 2,634 tỷ đồng; do đó, việc đã nghiệm thu, thanh toán đối với thiết bị trên là không có căn cứ.

Cũng theo nội dung kết luận của Thanh tra tỉnh Bắc Giang, tại Báo cáo số 210/BC-SXD ngày 12/4/2022 của Sở Xây dựng: Do không đầu tư xây dựng Trạm bơm nước thô và không lắp đặt đường ống dẫn nước thô vào khu xử lý, năm 2015, nguồn nước thô được lấy trực tiếp tại kênh Giữa cách tường rào nhà máy khoảng 15 m. Sau khi nước thô được xử lý, cung cấp nước đến các hộ dân (thời gian cấp khoảng 6 tháng) nhưng chất lượng nước không đảm bảo nên người dân không sử dụng.

Hiện nay, công ty mua trực tiếp nước sạch của Nhà máy nước DNP đấu nối vào hệ thống đường ống của công ty để cung cấp đến các hộ dân thuộc thị trấn Vôi. Toàn bộ khu vực Nhà máy xử lý nước và Hồ chứa hiện đang không sử dụng.

Tiếp đến, tại Văn bản số 1838/UBND-NN&PTNT ngày 19/7/2023 của Chủ tịch UBND huyện Lạng Giang, thể hiện nội dung: Đến cuối năm 2018 do không đảm bảo nguồn cung cấp nước sạch cho người dân trên địa bàn theo phân vùng cấp nước nên Công ty Xây dựng 767 thực hiện ký hợp đồng mua buôn lại nguồn nước sạch của Công ty CP Đầu tư hạ tầng nước DNP - Bắc Giang để bán lại cho các hộ dân và các đơn vị hành chính.

Tuy nhiên, quá trình triển khai cung cấp nước sạch, Công ty 767 đã nhiều lần không thanh toán nợ tiền nước nên Công ty DNP - Bắc Giang đã tạm ngừng cấp nước; đồng thời, do vi phạm điều khoản hợp đồng mua bán nước nên Công ty DNP - Bắc Giang đã chấm dứt hợp đồng và ngừng cấp nước kể từ ngày 21/3/2023. Do đó, Công ty 767 đã tự khai thác nguồn nước mặt từ kênh Giữa qua hệ thống Nhà máy xử lý nước và hạ tầng đường ống của đơn vị; tuy nhiên, do hệ thống xử lý không hoạt động từ lâu nên đã làm ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước.

UBND huyện đã đề nghị Công ty 767 xây dựng phương án đảm bảo việc cung cấp nước thường xuyên, liên tục, không gián đoạn gây bức xúc cho người dân; song đến nay công ty vẫn chưa triển khai khắc phục. Qua kiểm tra thực tế, Công ty Xây dựng 767 đã xây dựng trạm bơm nước thô, đường ống dẫn nước và sử dụng nguồn nước từ hồ chứa nước thô về khu xử lý để sản xuất nước sạch.

Về kết quả xét nghiệm chất lượng nước sạch, ngày 7/6/2023, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Giang đã lấy 1 mẫu nước sạch sau xử lý tại Bể chứa nước thành phẩm của đơn vị, thực hiện thử nghiệm đối với 28 thông số chất lượng nước (gồm 8 thông số nhóm A, 20 thông số nhóm B). Kết quả chất lượng nước không đạt theo Quy chuẩn kỹ thuật địa phương (QCĐP 01:2021/BG)

Công ty Xây dựng 767 không có hồ sơ sử dụng hóa chất và sổ theo dõi việc lưu mẫu nước; đồng thời chưa xây dưng kế hoạch cấp nước an toàn và kế hoạch phòng ngừa, khắc phục khi có sự cố liên quan đến chất lượng nước sạch. Chưa thực hiện công bố hợp quy.

Ngày 11/7/2023, Sở Y tế có Công văn đề nghị tăng cường quản lý chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt trên địa bàn tỉnh; trong đó đã yêu cầu 8 đơn vị cấp nước có kết quả ngoại kiểm không đạt về chất lượng phải khắc phục ngay. Tuy nhiên, Công ty 767 chưa thực hiện khắc phục.

Cơ quan thanh tra kết luận, các sai phạm liên quan đến việc nghiệm thu thanh toán đối với các hạng mục nêu trên của chủ đầu tư là Công ty TNHH Xây dựng 767, nhà thầu thi công là Đội thi công xây dựng số 01 thuộc Công ty TNHH Xây dựng 767, đơn vị tư vấn giám sát là Công ty TNHH Tư vấn và Xây dựng Xương Giang có dấu hiệu phạm tội “Lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán, điều chỉnh dự toán, nghiệm thu công trình sử dụng vốn của Nhà nước trái với quy định của Luật Xây dựng” được quy định tại điểm b Khoản 1 Điều 224 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Thanh tra tỉnh Bắc Giang đã chuyển hồ sơ liên quan đến các hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự của Công ty TNHH Xây dựng 767 và các bên liên quan đối với Dự án Hệ thống cấp nước sinh hoạt xã Yên Mỹ - thị trấn Vôi, huyện Lạng Giang nêu trên đến Công an tỉnh Bắc Giang để điều tra làm rõ hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.