Phương pháp phát hiện bệnh sớm hơn nhờ AI

Cụ thể thì hệ thống AI này có thể phát hiện ra bệnh thoái hoá điểm vàng, Age-related Macular Degeneration (AMD). Đây là một căn bệnh phổ biến với những người lớn tuổi, liên quan đến một vùng nhạy cảm nằm sâu ở vùng trung tâm võng mạc. Điểm vàng là nơi tập trung hàng triệu tế bào cảm quan, đóng vai trò quan trọng trong thu nhận hình ảnh, giúp nhận biết màu sắc, độ sắc nét của hình ảnh. Điểm vàng rất quan trọng đối với thị lực trung tâm. 

Nhưng khi sự thoái hóa các tế bào điểm vàng xuất hiện, mắt của người bệnh (đặc biệt là người lớn tuổi) sẽ mất khả năng nhìn chi tiết ở vùng trung tâm thị giác làm thị giác giảm, hình ảnh được nhìn thấy mờ, méo mó, biến dạng. Thoái hóa điểm vàng không gây ra mù hoàn toàn, tầm nhìn xung quanh của người bệnh vẫn còn bình thường nhưng làm khả năng đọc, lái xe, nhận dạng màu sắc, sự tương phản lại bị suy yếu nghiêm trọng. Và căn bệnh này ảnh hưởng đến hơn 25% số người trên 60 tuổi ở châu Âu và lên tới 11 triệu người ở Mỹ.

Có hai loại thoái hóa điểm vàng là thoái hóa điểm vàng thể khô và thoái hóa điểm vàng thể ướt. Cả hai dạng này đều bắt đầu trong lớp tế bào nuôi dưỡng võng mạc (Retinal Pigment Epthelium- RPE). Thoái hoá điểm vàng thể khô là dạng phổ biến chất, chiếm 85-90% các trường hợp thoái hóa điểm vàng. Bệnh phát triển dần dần, khi các tế bào nuôi dưỡng võng mạc chết đi, các tế bào võng mạc ở trên cũng chết, các mảng võng mạc sẽ biến mất. Bệnh thường xuất hiện và diễn biến âm thầm trong 5-10 năm trước khi có tình trạng suy giảm thị lực.

Còn thoái hóa điểm vàng thể ướt tuy chỉ chiếm 10-15% số trường hợp, nhưng tính chất bệnh thường nặng, thị giác của bệnh nhân bị giảm đột ngột và nghiêm trọng trong thời gian ngắn. Thoái hóa điểm vàng thể ướt phát triển khi mạch máu mới phát triển mạnh dưới võng mạc, các mạch máu này có thể chảy máu, rỉ dịch gây ra sẹo võng mạc, làm mất thị giác trung tâm rất nhanh. Hình ảnh quan sát bị biến dạng, đường thẳng có thể bị nhìn thấy thành đường cong, xuất hiện điểm mù ở thị giác trung tâm, thấy ảo giác, nếu không được điều trị, điểm mù sẽ ngày càng lớn hơn.

Hiện để có thể phát hiện bệnh này thì các bác sĩ chuyên khám về mắt sử dụng máy quét 3D hình ảnh của mắt để phân tích, nhưng điều này rất mất thời gian. Chính vì thế mà các nhà nghiên cứu của DeepMind đã có ý tưởng phát triển trí tuệ nhân tạo AI để phát hiện triệu chứng bệnh nhanh hơn, cứu vãn thị lực của họ. Hiện cả DeepMind lẫn Google Health đang nghiên cứu hệ thống AI của họ trên một bộ dữ liệu ẩn danh gồm các hình ảnh quét võng mạc của 2,795 bệnh nhân khác nhau được chuẩn đoán là đã bị thoái hoá điểm vàng dạng ướt.

Sau đó, họ sử dụng AI để phát hiện bệnh bằng cách phân tích những hình ảnh quét 3D võng mạc và sau đó hệ thống AI để đánh dấu những khu vực trong điểm vàng bị thoái hoá và sau đó AI tự học, ghi nhớ chúng. Nhờ vào việc này mà các AI của DeepMind lẫn Google có thể dự đoán trước được liệu những bệnh nhân có thể bị bệnh thoái hóa điểm vàng dạng ướt trong vòng 6 tháng tới hay không. Bác sĩ chuyên khoa về mắt làm việc trong dự án này, ông Pearse Keane chia sẻ rằng:

“Dù với hệ thống AI mới này chúng tôi vẫn chưa thể chữa được bệnh thoái hóa điểm vàng nhưng ít ra chúng tôi cũng đã tìm ra một phương pháp để phát hiện bệnh sớm hơn”.

Bước tiếp theo trong việc xây dựng hệ thống AI này là phát triển các thuật toán để nó có thể sẵn sàng bước vào đợt thử nghiệm tại các phòng khám. Rất có thể trong tương lai, nhiều hệ thống AI giống như vậy được ra đời và sẽ giúp cho các bác sĩ rất nhiều trong việc phát hiện và điều trị bệnh nhanh hơn.