Bộ Y tế ban hành hướng dẫn điều trị bệnh đậu mùa khỉ

Thứ sáu, 29/07/2022 15:27 PM - 0 Trả lời

(CLO) Theo Bộ Y tế, bệnh có nguồn gốc từ châu Phi, lây truyền từ động vật sang người và từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp với tổn thương da, dịch cơ thể, qua quan hệ tình dục...

Các dấu hiệu của bệnh

Ngày 29/7, Bộ Y tế đã ban hành Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh đậu mùa khỉ ở người. Trong đó nêu, đậu mùa khỉ (monkey pox) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có khả năng gây dịch, do virus đậu mùa khỉ gây ra.

bo y te ban hanh huong dan dieu tri benh dau mua khi hinh 1 — Bệnh đậu mùa dễ lây qua tiếp xúc trực tiếp tổn thương da, quan hệ tình dục.

Bệnh có nguồn gốc từ châu Phi, lây truyền từ động vật sang người và từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp với tổn thương da, dịch cơ thể, qua quan hệ tình dục, giọt bắn đường hô hấp, vật dụng của người bị nhiễm và lây truyền từ mẹ sang con.

Bệnh có các triệu chứng chính là sốt, phát ban dạng phỏng nước và sưng hạch ngoại vi, có thể gây biến chứng nặng dẫn tới tử vong.

Y tế Tại hướng dẫn Bộ nêu rõ bệnh thời gian ủ bệnh từ 6 đến 13 ngày (dao động từ 5 - 21 ngày). Người nhiễm không có triệu chứng và không có khả năng lây nhiễm. Giai đoạn khởi phát là từ 1 - 5 ngày với các triệu chứng chính là sốt và nổi hạch ngoại vi toàn thân.

Kèm theo người bệnh có thể có biểu hiện đau đầu, mệt mỏi, ớn lạnh, đau họng, đau cơ. Virus có thể lây sang người khác từ giai đoạn này.

Giai đoạn toàn phát với đặc trưng bởi sự xuất hiện của các ban trên da, thường gặp sau sốt từ 1 - 3 ngày, với tính chất sau phát ban có xu hướng ly tâm, gặp nhiều trên mặt, lòng bàn tay, lòng bàn chân. Ban cũng có thể gặp ở miệng, mắt, cơ quan sinh dục.

Tuần tự từ dát (tổn thương có nền phẳng) đến sẩn (tổn thương cứng hơi nhô cao), sau đó thành mụn nước (tổn thương chứa đầy dịch trong), mụn mủ (tổn thương chứa đầy dịch vàng), đóng vảy khô, bong tróc và có thể để lại sẹo. Kích thước tổn thương da: trung bình từ 0,5 - 1cm.

Giai đoạn hồi phục có các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ có thể kéo dài từ 2 đến 4 tuần rồi tự khỏi. Người bệnh hết các triệu chứng lâm sàng, các sẹo trên da có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ và không còn nguy cơ lây nhiễm cho người khác.

Bệnh được chia thành 3 thể gồm thể không triệu chứng, thể nhẹ gồm các triệu chứng thường hết sau 2 đến 4 tuần mà không cần bất kỳ biện pháp điều trị đặc hiệu nào.

Thể nặng thường gặp trên nhóm đối tượng nguy cơ cao (phụ nữ mang thai, người cao tuổi, trẻ em, người mắc bệnh lý nền, suy giảm miễn dịch,...), có thể dẫn tới tử vong, thường từ tuần thứ 2 của bệnh.

Người bệnh có thể gặp tình trạng nhiễm khuẩn da, với các biểu hiện sốt kéo dài, dịch nốt phỏng đục hoặc nốt phỏng bị vỡ chảy dịch đục.

Một số có thể bị viêm phổi (ho, tức ngực, khó thở), viêm não (ý thức suy giảm, co giật, lú lẫn, hôn mê), nhiễm khuẩn huyết (sốt kéo dài, tổn thương các cơ quan phủ tạng).

Cách điều trị và phân tuyến

Bộ Y tế cũng nêu rõ thực hiện giám sát và cách ly ca bệnh nghi ngờ/ xác định; Điều trị triệu chứng là chủ yếu; Đảm bảo dinh dưỡng, cân bằng nước điện giải và hỗ trợ tâm lý;

Sử dụng thuốc điều trị đặc hiệu ở những trường hợp nặng và cơ địa đặc biệt (trẻ sơ sinh, người cao tuổi, người bị suy giảm miễn dịch,...) theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới và các quy định của Việt Nam.

Theo dõi, phát hiện và xử trí kịp thời các tình trạng nặng, biến chứng của bệnh. Với thể nhẹ chủ yếu điều trị triệu chứng như: Hạ sốt, giảm đau; Chăm sóc tổn thương da, mắt, miệng.

Bảo đảm dinh dưỡng, cân bằng điện giải; Cần theo dõi và phát hiện sớm các biến chứng nếu có: viêm phổi, nhiễm khuẩn da, nhiễm khuẩn huyết, viêm não... để điều trị ở buồng cách ly tại khoa hồi sức.

Phòng và kiểm soát nhiễm khuẩn theo quy định.

Thể nặng thì cần điều trị ở buồng cách ly tại khoa hồi sức, điều trị biến chứng (nếu có) theo các phác đồ đã ban hành. Thuốc điều trị đặc hiệu được chỉ định những trường hợp như người có biến chứng nặng (nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi, viêm não...).

Người bị suy giảm miễn dịch (HIV, ung thư, đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch hoặc corticosteroid liều cao...). Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 8 tuổi.

Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú. Những người đang có bệnh cấp tính tiến triển. Các thuốc điều trị sử dụng theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.

Cũng tại hướng dẫn y tế xã/phường, quận/huyện sẽ điều trị ca bệnh không triệu chứng, ca bệnh nhẹ có các triệu chứng thông thường của bệnh. Tuyến tỉnh, trung ương sẽ tiếp nhận ca bệnh nặng hoặc có nguy cơ trở nặng (trẻ sơ sinh, người bị suy giảm miễn dịch, người cao tuổi, bệnh nền, phụ nữ mang thai), ca bệnh có biến chứng nặng.

Các dấu hiệu nguy hiểm của bệnh cần theo dõi, xem xét chuyển tuyến điều trị giảm thị lực, giảm ý thức, hôn mê, co giật; Suy hô hấp;

Chảy máu, giảm số lượng nước tiểu; Các dấu hiệu của nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm khuẩn; Tiêu chuẩn xuất viện; Người bệnh cách ly tối thiểu 14 ngày và người bệnh hết các triệu chứng về lâm sàng (không xuất hiện tổn thương trên da mới tối thiểu 48 giờ và các tổn thương cũ đã đóng vảy).

Trinh Phúc