Bộ Y tế yêu cầu siết chặt giám sát dịch Chikungunya tại cửa khẩu, cơ sở y tế và cộng đồng
(CLO) Thứ trưởng Bộ Y tế PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương đã ký văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các viện chuyên ngành và bệnh viện trực thuộc Bộ, yêu cầu tăng cường giám sát dịch Chikungunya nhằm phát hiện sớm ca bệnh, đặc biệt ở khu vực có người trở về từ vùng có dịch.
Chikungunya là bệnh truyền nhiễm do virus CHIKV gây ra, lây qua muỗi Aedes (cùng loại muỗi truyền sốt xuất huyết), không lây trực tiếp từ người sang người. Muỗi chủ yếu đốt vào ban ngày, đặc biệt sáng sớm và chiều muộn.
Bệnh được phát hiện lần đầu năm 1952 tại Tanzania. Ngày 22/7/2025, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo dịch đang lây lan nhanh, với các ổ bùng phát lớn tại đảo La Réunion, Mayotte (Ấn Độ Dương) và đã lan sang nhiều nước châu Phi, Nam Á, châu Âu.
Triệu chứng thường khởi phát sau 4–8 ngày kể từ khi bị muỗi đốt, bao gồm sốt cao trên 38,5°C, đau khớp nặng, kèm cứng khớp, đau đầu, mệt mỏi và phát ban. Phần lớn bệnh tự khỏi sau 2–7 ngày, nhưng đau khớp có thể kéo dài. Trẻ sơ sinh, người có bệnh nền dễ diễn biến nặng. Hiện chưa có thuốc đặc hiệu, điều trị chủ yếu giảm triệu chứng.
Để chủ động phòng chống, Bộ Y tế yêu cầu các địa phương: Giám sát chặt chẽ tại cửa khẩu, cơ sở y tế, cộng đồng; lấy mẫu xét nghiệm kịp thời khi có ca nghi ngờ. Điều tra, xử lý triệt để ổ dịch, giám sát muỗi và véc tơ truyền bệnh; tổ chức thu dung, điều trị hợp lý, phân tuyến chuyên môn tránh quá tải bệnh viện; kết hợp phòng Chikungunya với chống sốt xuất huyết qua chiến dịch diệt lăng quăng/bọ gậy.
Ngoài ra, cần đẩy mạnh truyền thông để người dân nhận diện triệu chứng, hiểu đường lây và tự phòng bệnh; Chuẩn bị sẵn nguồn lực, thành lập đoàn kiểm tra tại các khu vực nguy cơ cao.
Bộ Y tế cũng giao các viện chuyên ngành và bệnh viện trực thuộc phối hợp với địa phương giám sát, hỗ trợ kỹ thuật, xử lý ổ dịch và báo cáo tình hình dịch bệnh theo quy định.
Trước đó để chủ động ngăn chặn, phòng chống không để dịch bệnh Chikungunya lan truyền, bùng phát vào nước ta, Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) cũng đã có văn bản đề nghị các Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế các tỉnh, thành phố/Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố có hoạt động kiểm dịch y tế tăng cường phòng chống dịch bệnh Chikungunya tăng cường kiểm dịch y tế tại cửa khẩu, thực hiện việc giám sát chặt chẽ tất cả hành khách, phương tiện, hàng hóa nhập cảnh, nhập khẩu đặc biệt với các đối tượng đến từ các khu vực đang có dịch bệnh nhằm phát hiện kịp thời các trường hợp nghi ngờ, mắc bệnh, mang véc tơ truyền bệnh để quản lý, xử lý ngay tại cửa khẩu.
Tổ chức giám sát muỗi truyền bệnh, thực hiện xử lý diệt muỗi và loại bỏ loăng quăng/bọ gậy tại khu vực cửa khẩu và cộng đồng dân cư khu vực biên giới.
Xây dựng kế hoạch phòng chống dịch bệnh Chikungunya tại các cửa khẩu; sẵn sàng nhân lực, vật tư, hóa chất, thiết bị, phương tiện để đáp ứng kịp thời trong trường hợp có dịch xảy ra.
Đồng thời phối hợp chặt chẽ với cơ quan Truyền thông giáo dục sức khỏe và các cơ quan báo đài truyền thông phòng chống dịch bệnh Chikungunya cho hành khách xuất, nhập cảnh và dân cư khu vực biên giới.
Khẩn trương tổ chức in ấn, phổ biến các tài liệu truyền thông, khuyến cáo phòng bệnh cho các đối tượng nguy cơ về phòng chống dịch bệnh Chikungunya; Tổ chức tập huấn, phổ biến các văn bản chỉ đạo, tài liệu chuyên môn, kỹ thuật về phòng chống dịch bệnh Chikungunya...