Theo dõi báo trên:
Lấy dữ liệu từ báo chí mà không cần trả một đồng nào cho phí bản quyền
AI đã và đang thâm nhập sâu vào các tòa soạn báo lớn trên thế giới, thậm chí đang thay thế công việc của nhiều nhà báo "bằng da bằng thịt".
Trong gần hai thập kỷ qua, khi các công ty công nghệ như Apple, Amazon, Google, Meta và Microsoft vươn lên trở thành những công ty có giá trị nhất thế giới, thì cùng lúc đó, rất nhiều cơ quan báo chí phải đóng cửa và nhiều nhà báo bị sa thải.
Điển hình như tờ Bild – tờ báo lá cải bán chạy gần như đứng đầu châu Âu, hồi tháng 7/2023, đã thông báo sẽ sa thải hơn 100 nhân viên và chuyển công việc của họ cho máy móc đảm nhiệm.
Ở Mỹ, trong khi một số tờ báo hàng đầu của Mỹ có lượt truy cập tăng mạnh trong vòng 1 năm qua nhờ ứng dụng công nghệ, thì ngành báo chí Mỹ đã phải cắt giảm hàng vạn việc làm và trung bình mỗi tuần có 2,5 tờ báo đóng cửa chỉ tính riêng trong năm 2023.
Các công ty công nghệ dùng AI để phát triển các ứng dụng hỏi-đáp với người dùng bằng nguồn dữ liệu chủ yếu từ các cơ quan báo chí mà họ không trả một đồng nào cho phí bản quyền.
Nhận định về thực trạng này, nhà báo Nguyễn Đức Hiển - Phó Tổng Biên tập Báo Pháp luật TP HCM cho biết, AI thực chất chỉ làm cho vị trí việc làm phải thuê người ở các cơ quan báo chí giảm đi, tức AI là thách thức với người lao động trong ngành báo chí chứ không phải là kẻ đối đầu với các cơ quan báo chí.
"Vậy ai mới là đối thủ thật sự của các cơ quan báo chí? Đó chính là các công ty công nghệ", nhà báo Nguyễn Đức Hiển nhận định.
Phó Tổng Biên tập Báo Pháp luật TP HCM dẫn chứng, hãy thử hình dung: Cơ quan báo chí chi tiền cho nhân lực, công nghệ để sáng tạo ra những sản phẩm báo chí hấp dẫn. Sau đó, những sản phẩm ấy đến khán giả chủ yếu thông qua Google, Facebook hay các nền tảng mạng xã hội khác. Việc tìm kiếm ấy phần lớn mang về doanh thu quảng cáo về cho các công ty công nghệ và chỉ để lại một phần không đáng kể cho các cơ quan báo chí.
Đáng lo ngại hơn, sự ra đời của các công nghệ tìm kiếm như Chat GPT, hay các ứng dụng chạy bằng AI tương tự do các công ty công nghệ sở hữu còn tạo ra xu hướng tìm kiếm zero-click searches - không nhấp chuột, khi thông tin được hiển thị ngay lập tức mà không dẫn người dùng đến trang tin tức thực sự. Điều đó có nghĩa là bài báo không được trả view dù đã được khán giả trải nghiệm.
Xu hướng này đã tăng đều đặn kể từ năm 2019. Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy một nửa số lượt tìm kiếm bằng AI tạo sinh của Google (tức là lấy dữ liệu từ Google) là tìm kiếm không nhấp chuột, và chỉ có một phần rất nhỏ người dùng Facebook nhấp vào nội dung trong bản tin của họ.
"Điều đáng lo ngại ở đây chính là các công ty công nghệ dùng AI để phát triển các ứng dụng hỏi-đáp với người dùng bằng nguồn dữ liệu chủ yếu từ các cơ quan báo chí mà họ không trả một đồng nào cho phí bản quyền.
Ngay cả nội dung đã được các cơ quan báo chí đặt ra các quy định về trả phí, chỉ dành riêng cho người bỏ tiền ra để được đọc-nghe-xem thì cũng có thể xuất hiện trong các ứng dụng tìm kiếm bằng AI do một số công ty công nghệ tạo ra. Nói cách khác, bạn vào website của tờ báo thì phải trả phí để được xem, còn nếu dùng ứng dụng chạy bằng AI của công ty công nghệ thì... miễn phí", Phó Tổng Biên tập Báo Pháp luật TP HCM nhấn mạnh.
Nhà báo Nguyễn Đức Hiển - Phó Tổng Biên tập Báo Pháp luật TP HCM.
Một dẫn chứng cụ thể, khi mới đây vào ngày 27/6, Trung tâm Báo chí Điều tra (CIR) cho biết họ đã kiện nhà sản xuất ChatGPT là OpenAI và Microsoft vì sử dụng trái phép nội dung của họ trên nền tảng trí tuệ nhân tạo. Tổ chức phi lợi nhuận này cho biết OpenAI đã sử dụng nội dung của mình mà không được phép và không đưa ra bồi thường, vi phạm bản quyền đối với hoạt động báo chí của tổ chức.
Vụ kiện được đệ trình lên tòa án liên bang New York, mô tả hoạt động kinh doanh của OpenAI là "được xây dựng dựa trên việc khai thác các tác phẩm có bản quyền", đe dọa các nhà xuất bản tin tức.
Giám đốc điều hành Monika Bauerlein của CIR cho biết: "Điều đó cực kỳ nguy hiểm. Sự tồn tại của chúng tôi phụ thuộc vào việc người dùng nhận thấy tác phẩm của chúng tôi có giá trị và ủng hộ các tác phẩm đó".
Xây dựng các liên minh báo chí để đủ sức thương thuyết với các công ty công nghệ
"Cơ quan báo chí cần tập trung phát triển các sản phẩm báo chí đặc thù, nếu độc quyền thì càng tốt, và phải tìm cách bảo vệ bản quyền của những thông tin ấy. Các đề xuất lên chính phủ trong việc xây dựng các quy định pháp luật nhằm quản lý cách hành xử của các công ty công nghệ về vấn đề bản quyền báo chí là rất cần thiết", nhà báo Nguyễn Đức Hiển đánh giá.
Theo ông Hiển, thế giới không thiếu những ví dụ sinh động về việc này. Đầu năm 2021, Úc đã thông qua luật truyền thông mới yêu cầu các nền tảng công nghệ Facebook và Google phải trả phí cho cơ quan báo chí, truyền thông của Úc để được quyền liên kết, hiển thị nội dung của họ trên trang cung cấp tin tức hoặc trong kết quả tìm kiếm.
Một số công ty công nghệ cũng đã bắt đầu ký kết các thỏa thuận để được tiếp cận nội dung của các cơ quan báo chí. Điển hình, OpenAI, công ty được sở hữu phần lớn bởi Microsoft, đã ký kết các thỏa thuận cấp phép với một số cơ quan báo chí, truyền thông lớn nhất thế giới bao gồm Associated Press (AP), Axel Springer, Le Monde và tập đoàn truyền thông Tây Ban Nha Prisa.
Các cơ quan báo chí cần liên kết với nhau, xây dựng các liên minh báo chí để đủ sức thương thuyết với các công ty công nghệ.
Tuy nhiên, ông Hiển cho rằng, những cơ quan báo chí nhỏ, mang tính chuyên ngành và địa phương vẫn chưa đủ sức để mặc cả với các công ty truyền thông. Thậm chí, có những tờ báo phải đầu tư nguồn lực làm SEO để có thể đáp ứng nhu cầu tìm kiếm của bạn đọc trên các nền tảng tìm kiếm như Google; hay có những cơ quan báo chí phải chấp nhận cấp phép miễn phí cho những trang tổng hợp tin tức để có thể được trả view, lan tỏa sản phẩm báo chí mà họ đã dành nhiều công sức và tài lực để thực hiện. "Thực trạng ấy vẫn còn xuất hiện ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam", ông Hiển nói.
Một số chuyên gia truyền thông khuyến nghị báo chí, đặc biệt là các cơ quan báo chí địa phương, cần liên kết với nhau, xây dựng các liên minh báo chí để đủ sức thương thuyết với các công ty công nghệ.
Nếu một cơ quan báo chí địa phương đột ngột mất tích trên các trang tìm kiếm hay các ứng dụng tin tức của các công ty công nghệ, điều đó không mấy ý nghĩa. Nhưng nếu tất cả các tờ báo địa phương cùng lúc yêu cầu các ứng dụng tìm kiếm của Google, Chat GPT hay các ứng dụng tương tự ngừng quét và thu thập thông tin của họ, thì mọi chuyện có lẽ sẽ khác.
Phó Tổng Biên tập Báo Pháp luật TP HCM nhận định: "Câu hỏi lớn nhất là: Liệu các cơ quan báo chí, nhất là báo chí địa phương, có đủ nhận thức và hiểu biết về cách mà những công ty công nghệ sử dụng AI để đánh cắp bản quyền của họ hay không; và họ có đủ quyết tâm và sự liên kết chặt chẽ với nhau để có thể đàm phán?"
Để trả lời câu hỏi ấy, theo nhà báo Nguyễn Đức Hiển vai trò của Chính phủ là vô cùng quan trọng trong việc xây dựng các chương trình tập huấn, nâng cao nhận thức của các cơ quan báo chí về giá trị của họ trong chuỗi vận hành của các ứng dụng chạy bằng AI, phải khẳng định giá trị của tờ báo không thể bị thay thế bởi những công cụ AI; đồng thời xây dựng hành lang pháp lý liên quan đến bản quyền báo chí trong bối cảnh các công ty công nghệ dùng AI đang phát triển mạnh mẽ.
Hoà Giang
Thích
(CLO) Lực lượng giữ gìn hòa bình của Liên hợp quốc tại Lebanon (UNIFIL) ngày càng gặp nguy hiểm trong cuộc chiến giữa Israel và Hezbollah, với minh chứng là việc họ vừa liên tiếp bị trúng hỏa lực của Israel .
(CLO) UBND tỉnh Nam Định vừa có công văn gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Tài chính về việc đề xuất đầu tư Dự án tuyến đường sắt ven biển Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng - Quảng Ninh.
(CLO) Dành được vòng nguyệt quế tại cuộc thi quý II Đường lên đỉnh Olympia với 250 điểm, em Nguyễn Quốc Nhật Minh (học sinh lớp 11C2A, Trường THPT chuyên Hùng Vương) là học sinh đầu tiên mang cầu truyền hình Olympia về Gia Lai.
(CLO) Hôm nay (12/10), giá vàng nhẫn tiếp tục tăng 300.000 đồng/lượng còn giá vàng miếng SJC giữ nguyên ở mức cao.
(CLO) Những ngày đầu mùa thu, những ruộng lúa ở Xà Phìn, tỉnh Hà Giang bắt đầu vào mùa chín biến nơi đây như một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ được phủ bởi sắc vàng óng ả thu hút nhiều du khách đam mê nghệ thuật tìm đến để chụp hình.
(CLO) Phái bộ gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc tại miền nam Lebanon cho biết trụ sở của lực lượng này đã xảy ra vụ nổ mới vào thứ Sáu, khiến hai lính gìn giữ hòa bình bị thương, một ngày sau khi lực lượng Israel nhắm vào cùng một vị trí.
(CLO) CTCP Container Việt Nam – Viconship (mã: VSC) vừa thâu tóm thêm 12,76 triệu cổ phiếu Vinaship (VNA), nâng tỷ lệ sở hữu lên 40,01%. Dù lợi nhuận tăng cao nhưng VSC cũng chỉ vừa đủ hoàn thành kế hoạch nửa đầu năm.
(CLO) Trong sự kiện "We, Robot" được tổ chức ngoài trời ở Los Angeles mới đây, ông chủ tỷ phú Elon Musk của Tesla đã cho ra mắt mẫu taxi điện tự động (robotaxi) với thiết kế 2 cửa, không có vô lăng hay bàn đạp, và có giá dưới 30.000 USD (khoảng 744 triệu VNĐ).
(CLO) Vào ngày 6/10, Nicaragua tuyên bố cắt đứt quan hệ ngoại giao với Israel, cáo buộc chính quyền Israel là "phát xít" và "diệt chủng".
(CLO) Việt Nam ở vị trí 15 trong bảng xếp hạng 20 nước tốt nhất thế giới 2024 dành cho khách du lịch của tạp chí du lịch Mỹ Condé Nast Traveler.
(CLO) Trong 9 tháng đầu năm 2024, trên địa bàn tỉnh Gia Lai có 71 cán bộ, công chức bị xử phạt hành chính vì vi phạm nồng độ cồn khi tham gia giao thông.
(CLO) Sáng ngày 12/10/2024, báo Đầu tư chính thức khởi động Giải golf từ thiện thường niên vì trẻ em Việt Nam lần thứ 17 - Swing for the Kids 2024 nhằm gây quỹ học bổng dành cho các học sinh, sinh viên vượt qua hoàn cảnh khó khăn để đạt thành tích cao trong học tập. Giải đấu thu hút hơn 250 gôn thủ đến từ các cơ quan, tổ chức ngoại giao trong nước và quốc tế cùng đông đảo doanh nhân, nhà đầu tư nước ngoài tới tham dự và ủng hộ vào Quỹ học bổng Vì trẻ em Việt Nam.
(CLO) Nga và Thổ Nhĩ Kỳ vừa đồng loạt chặn ứng dụng Discord với lý do không tuân thủ việc gỡ bỏ nội dung bất hợp pháp.
(CLO) Việc hỗ trợ nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn, phát huy văn hóa phi vật thể các dân tộc thiểu số có nguy cơ mai một cần gắn với phát triển du lịch tại địa phương.
(CLO) Việc tăng 4,8% đã được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương duyệt để cân đối, không ảnh hưởng tới đời sống nhân dân, an sinh xã hội, đồng thời đảm bảo quá trình phát triển kinh tế của đất nước.
(CLO) Từ các tỉnh miền Tây lên Gia Lai mưu sinh bằng nghề nuôi cá lồng bè trên lòng hồ thủy lợi Ia Mơr (huyện Chư Prông), nhưng chỉ sau 1 đêm nhiều hộ rơi vào cảnh trắng tay vì hàng tấn cá giống chết hàng loạt, nổi trắng bè.
(CLO) Ngày 11/10, Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance đã chính thức công bố ấn phẩm Đặc san Toàn cảnh kinh tế tư nhân, nhân dịp kỷ niệm 20 năm Ngày doanh nhân Việt Nam (13/10/2004 – 13/10/2024) và 25 năm ra đời Luật Doanh nghiệp (1999 – 2024).
(CLO) Ngày 11/10, tại Tạp chí Cộng sản, Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương tổ chức Hội thảo khoa học “Những thành tựu lý luận và kết quả vận dụng về lĩnh vực kinh tế của Đảng Cộng sản Việt Nam sau gần 40 năm đổi mới”.
(CLO) Chiều 11/10, Cục Viễn thông (Bộ Thông tin và Truyền thông) phối hợp với Báo điện tử VietNamNet và Trung tâm Thông tin - Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức tọa đàm “Tắt sóng 2G trước giờ G”.
(CLO) Ngày 11/10, UBND tỉnh Quảng Bình tổ chức buổi làm việc với Hội Nhà báo tỉnh Quảng Bình và các đơn vị liên quan để bàn kế hoạch tổ chức các hoạt động kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).
(CLO) Ngày 11/10, tại TP Hà Tĩnh, Sở Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Hà Tĩnh tổ chức Hội nghị Chuyển đổi số báo chí và nâng cao chất lượng tác phẩm báo chí năm 2024.
(CLO) Ngày 11/10, tại Hà Nội, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật và Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế “Truyền thông chính sách về đa văn hóa trong bối cảnh hội nhập quốc tế”.
(CLO) Ngày 10/10, tại Nhà hát Quân đội (quận Cầu Giấy, Hà Nội) Tạp chí Thương hiệu và Sản phẩm tổ chức Chương trình Vinh danh “Thương hiệu Vàng thời đại số” lần thứ nhất, năm 2024.
(CLO) Ngày 10/10, Sở Thông tin và Truyền thông tổ chức hội nghị tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ công tác thông tin đối ngoại và phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí năm 2024. Dự hội nghị tập huấn có hơn 150 đại biểu, đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành; UBND các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh.
(CLO) Ngày 10/10, Đoàn công tác của Hội Nhà báo tỉnh Hà Giang đã tổ chức chương trình “Hành trình về nguồn” đến thăm khu di tích lịch sử Quốc gia Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng tại xã Tân Thái, huyện Đại Từ (Thái Nguyên).
(CLO) Chiều 10/10, tại Tòa soạn 71 Hàng Trống, Báo Nhân Dân tổ chức buổi giao lưu trực tuyến với các nhân chứng lịch sử tham gia cuộc kháng chiến chống Pháp và công tác tiếp quản Thủ đô ngày 10/10/1954.
