Chứng chỉ Lưu ký Toàn cầu (Global Depositary Receipt – GDR) là loại chứng chỉ do một ngân hàng quốc tế phát hành, có tài sản cơ sở (underlying asset) là cổ phiếu của một công ty nước ngoài. Do vậy, GDR có thể coi là một sản phẩm phái sinh. Nếu nó chỉ được phát hành và giao dịch tại một nước hay lãnh thổ, thì tên nước hay lãnh thổ đó sẽ đứng trước DR: Tại Mỹ là ADR, châu Âu là EDR, Trung Quốc là CDR.

Nguy cơ bị Mỹ huỷ niêm yết cổ phiếu

Kể từ khi Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc (CSRC) cập nhật chứng chỉ Lưu ký toàn cầu GDR vào tháng Hai, có ít nhất tám công ty đã tuyên bố kế hoạch phát hành chứng chỉ lưu ký toàn cầu (GDR) ở Thụy Sĩ và London. Họ có ý định tận dụng sự hỗ trợ của chính phủ và chuyển sự chú ý của họ ra khỏi thị trường Mỹ - nơi nhiều vấn đề phát sinh.

Theo các hồ sơ trao đổi gần đây, gần 3/4 trong số đó là từ lĩnh vực năng lượng mới. Bao gồm: công ty công nghệ cao GuoXuan, công ty Ningbo Shanshan, công ty thương mại quốc tế Keda, công ty sản xuất pin Jingmen Gelinmei, trong khi công ty Fangda sản xuất than chì, carbon và công ty Ming Yang Smart Energy sản xuất thiết bị năng lượng mặt trời và gió.

“Đặc biệt, các tổ chức phát hành trên hội đồng quản trị ChiNext - Sàn Nasdag "phiên bản Trung Quốc" của Sở Giao dịch Chứng khoán Thâm Quyến, nhiều công ty trong số họ là các doanh nghiệp tư nhân có tốc độ tăng trưởng cao, có mong muốn phát hành GDR hơn để huy động vốn cho hoạt động kinh doanh và mở rộng ra nước ngoài,” Lijun Sun, đồng giám đốc ngân hàng toàn cầu tại UBS Securities nhận định.

Các thông báo này được đưa ra khi Trung Quốc thúc đẩy các tập đoàn trong nước huy động nguồn tiền mặt ở các nước châu Âu, theo truyền thống Mỹ - điểm đến hàng đầu của các doanh nghiệp muốn niêm yết cổ phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán, đang thắt chặt kiểm tra các công ty Trung Quốc.

Được biết, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ đã đưa khoảng 150 doanh nghiệp Trung Quốc vào danh sách theo dõi trong năm nay, khiến họ có nguy cơ bị hủy niêm yết cổ phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán nếu không tuân thủ "The Holding Foreign Companies Accountable Act" (Đạo luật yêu cầu các công ty nước ngoài chịu trách nhiệm).

Trước khi các quy định mới được ban hành vào tháng 2, chỉ có 4 công ty Trung Quốc - China Pacific Insurance, Huatai Securities, China Yangtze Power và SDIC Power - đã được niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán tại London thông qua các đợt phát hành GDR, thu về tổng cộng 5,8 tỷ USD, theo dữ liệu do Refinitiv cung cấp. Nhà sản xuất máy móc Sany Heavy Industry cũng đã khuyến khích kế hoạch này vào tháng Ba.

Bên cạnh đó, CSRC, cơ quan giám sát thị trường tài chính của Trung Quốc, đã hỗ trợ nhiều hơn cho các công ty tư nhân đang tìm kiếm sự phát triển ở nước ngoài.

Ông Lijun Sun nói thêm: Phải mất khoảng bốn đến năm tháng để hoàn thành một đợt phát hành GDR, trong khi việc niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Hồng Kông có thể mất ít nhất sáu đến tám tháng, trong đó quy trình kiểm duyệt sẽ nghiêm ngặt hơn

Châu Âu, lựa chọn tiếp theo

Các thị trường châu Âu cũng tạo cơ hội cho các công ty năng lượng mới của Trung Quốc cải thiện, lập hồ sơ ở nước ngoài, trong đó nhiều công ty đang tìm cách mở rộng ra nước ngoài.

Ví dụ, số tiền huy động được sẽ giúp các công ty này “đẩy nhanh tốc độ của chiến lược quốc tế” và “cải thiện thị phần toàn cầu”, theo Guoxuan High-Tech, nhà sản xuất pin xe điện lớn thứ ba của Trung Quốc. Công ty cho biết họ đã hợp tác với hãng xe hơi khổng lồ của Đức Volkswagen vào tháng 7 năm ngoái để thiết lập một chuỗi cung ứng pin lithium ở châu Âu.

Ningbo Shanshan, công ty sản xuất vật liệu phân cực và pin lithium, cho biết trong hồ sơ đăng ký trên sàn chứng khoán rằng động thái này sẽ giúp họ thiết lập một hệ thống sản phẩm “đối mặt với thị trường toàn cầu”.

Bảy trong số tám công ty dự định phát hành GDR đang xem xét Sàn giao dịch chứng khoán SIX (Thuỵ Sĩ), với công ty Ming Yang Smart Energy là đơn vị nộp đơn duy nhất đang xem xét Sở giao dịch chứng khoán London.

“Sàn giao dịch Thụy Sĩ hiện tại có thể đã tiến xa hơn về mặt chuẩn bị các quy tắc, vì vậy danh sách các công ty Trung Quốc tập trung nhiều hơn ở Thụy Sĩ. Nhưng chúng tôi tin rằng bến đỗ của những công ty tại đất nước chúng tôi sẽ đa dạng hơn trong tương lai, khi các sàn giao dịch khác cởi mở hơn”, ông Sun nói.

Hồi tháng 3, Jürg Schneider, phát ngôn viên của Sàn giao dịch chứng khoán Thuỵ Sĩ (SIX) chia sẻ với phương tiện truyền thông Trung Quốc rằng sàn giao dịch đang làm việc với các cơ quan có thẩm quyền và các sàn giao dịch đối tác để triển khai, sau khi ký kết các thỏa thuận với sàn Thượng Hải và Thâm Quyến để thiết lập một hệ thống giao dịch bền vững, chặt chẽ.

Một số nhà phân tích dự kiến đợt đầu tiên của các công ty sẽ niêm yết trên sàn giao dịch Thụy Sĩ sớm nhất là vào tháng 7, miễn là sàn chứng khoán hoàn tất quá trình phê duyệt.

Lê Na (Theo SCMP)