Các cuộc trưng cầu dân ý, vốn bị Ukraine và phương Tây phản đối, sẽ tạo cơ sở cho việc sáp nhập các vùng lãnh thổ của Nga. Các cuộc bỏ phiếu đang được tổ chức tại Luhansk, Kherson và một phần các khu vực Zaporizhzhia và Donetsk do Nga kiểm soát.

Các cuộc bỏ phiếu trưng cầu dân ý diễn ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin công bố sắc lệnh huy động một phần quân dự bị cho cuộc chiến ở Ukraine. Việc bỏ phiếu sẽ tiếp tục trong 5 ngày cho đến hết thứ Ba tuần sau.

Các cuộc trưng cầu dân ý hỏi người dân nếu họ muốn các khu vực của họ là một phần của Nga hay không. Và sau khi sáp nhập, các khu vực này sẽ thuộc về lãnh thổ của Nga, do vậy việc các lực lượng Ukraine tấn công vào các khu vực này cũng có nghĩa là xâm phạm lãnh thổ của Nga.

Theo các quan chức tại các vùng chiếm đóng, họ sẽ mang lá phiếu đến nhà người dân và thiết lập các điểm bỏ phiếu tạm thời gần các tòa nhà dân cư trong 4 ngày đầu tiên của cuộc trưng cầu dân ý. Và ngày thứ Ba tuần tới, ngày cuối cùng của cuộc bỏ phiếu, sẽ là ngày duy nhất mà các cử tri sẽ được mời đến các cuộc bỏ phiếu thông thường.

Các cuộc thăm dò cũng được mở ở Nga, nơi những người tị nạn từ các khu vực bị chiếm đóng cũng có thể bỏ phiếu của họ. Denis Pushilin, lãnh đạo phe ly khai của chính quyền do Moscow hậu thuẫn ở vùng Donetsk, gọi cuộc trưng cầu dân ý hôm thứ Sáu là “một cột mốc lịch sử”.

Vyacheslav Volodin, Chủ tịch Hạ viện Nga, đã phát biểu tại các khu vực bị chiếm đóng hôm thứ Sáu trong một tuyên bố trực tuyến rằng: "Nếu bạn quyết định trở thành một phần của Liên bang Nga - chúng tôi sẽ hỗ trợ bạn".

Trong khi đó, Valentina Matviyenko, chủ tịch Thượng viện Nga, nói rằng cư dân của các khu vực bị chiếm đóng đã bỏ phiếu cho "sự sống hay cái chết" tại các cuộc trưng cầu dân ý.

Còn Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy chỉ đề cập ngắn gọn về “cuộc trưng cầu là giả tạo” trong bài phát biểu hàng đêm của mình. Cuộc bỏ phiếu diễn ra trong bối cảnh giao tranh không ngừng ở Ukraine, với các lực lượng Nga và Ukraine trao đổi với nhau khi cả hai bên không chịu nhượng bộ.

Văn phòng tổng thống Ukraine cho biết hôm thứ Sáu, ít nhất 10 thường dân đã thiệt mạng và 39 người khác bị thương do các cuộc pháo kích của Nga tại 9 khu vực của Ukraine trong 24 giờ qua.

Họ nói rằng giao tranh vẫn tiếp diễn ở Kherson do Nga nắm giữ bất chấp cuộc bỏ phiếu, trong khi quân đội Ukraine đã phải đối mặt với 280 cuộc tấn công vào các sở chỉ huy, kho đạn và vũ khí của Nga trong khu vực. Giao tranh ác liệt cũng tiếp tục diễn ra ở khu vực Donetsk và Zaporizhzhia.

Huy Hoàng (theo AP, Reuters)