Nếu chủ quan, sẽ trở lại vạch xuất phát

Đầu tháng này, Singapore đã đạt được cột mốc quan trọng trong cuộc chiến chống Covid-19: tỷ lệ dân số được tiêm chủng đầy đủ đã vượt qua 80%. Nhưng thay vì mở cửa xã hội, chính phủ nước này đã hoãn lại kế hoạch này. Đó là bởi trước đó, số ca bệnh đã tăng lên vài trăm ca mỗi ngày, không lâu sau khi việc nới lỏng được thực hiện.

Việc tiêm chủng trên diện rộng có nghĩa là mở ra cơ hội cho một cuộc sống bình thường. Song các quốc gia châu Á - Thái Bình Dương vốn chống Covid-19 bằng các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt, thì việc bước vào giai đoạn mở cửa lại rất phức tạp và tiềm ẩn rủi ro.

Nhật Bản, Hàn Quốc hay Úc đã rất thành công trong việc ngăn chặn các đợt bùng phát lớn, qua đó các quốc gia này giảm thiểu rất nhiều số ca nhiễm và tử vong. Họ khuyến khích người dân tuân thủ các hạn chế trong thời gian chờ đợi vắc xin được chuyển đến.

Và giờ các loại vắc xin đã sẵn có. Singapore đang dẫn đầu châu Á về tỷ lệ tiêm phòng, Nhật Bản, Hàn Quốc và Úc cũng kém không xa - đang trên đà đạt mức 70% đến 80% dân số, thậm chí có thể tiến gần hoặc vượt qua Mỹ, Anh và các nước châu Âu.

Chính bởi vậy, trong những ngày gần đây, Nhật Bản và Úc đã dần nới lỏng các hạn chế khi ngày càng có nhiều người đi tiêm chủng đầy đủ. Các quan chức Hàn Quốc cũng đang nói nhiều về việc chuyển sang chính sách sống chung với Covid-19.

Chậm nhưng chắc

Tuy nhiên, hành trình trở lại một cuộc sống bình thường tại các quốc gia ở châu Á - Thái Bình Dương khác so với Mỹ hay một số nước Tây Âu. Thay vì mở cửa ồ ạt và toàn diện, họ chỉ nới lỏng các hạn chế từng bước một, cũng như không quên duy trì một số biện pháp ngăn ngừa quan trọng. Khẩu trang sẽ vẫn còn. Việc tụ tập vẫn được giới hạn, ngay cả với những người được tiêm phòng đầy đủ. Sự giãn cách không hoàn toàn biến mất trong xã hội.

Theo báo cáo của Our World in Data, một tổ chức có trụ sở tại Đại học Oxford, tỷ lệ mắc Covid-19 tại Mỹ đang là 122.000 người trên một triệu dân. Con số này trung bình tại châu Âu là 82.000 người/triệu dân. Trong khi Úc, Nhật Bản, Singapore và Hàn Quốc có tỷ lệ mắc trung bình thấp hơn nhiều: 32.000 người/triệu dân.

Tỷ lệ tử vong ở 4 quốc gia nói trên cũng chỉ gần bằng 1/10 so với Mỹ hoặc Anh. Một so sánh còn ấn tượng hơn là Singapore và Minnesota có cùng dân số, song quốc gia châu Á chỉ có 58 trường hợp tử vong do Covid-19, còn tiểu bang của Mỹ đã báo cáo có tới 7.900 người chết vì căn bệnh này.

Alexandra Martiniuk, giáo sư dịch tễ học tại Trường y tế cộng đồng thuộc Đại học Sydney, cho biết: “Nếu bạn mở cửa quá sớm, bạn có thể trở lại vạch xuất phát. Sự nhất quán vẫn thường đem lại kết quả tốt”.

Các quan chức ở Singapore cho biết họ sẽ tạm dừng kế hoạch mở cửa lại trong ít nhất vài tuần, để theo dõi xu hướng và so sánh dữ liệu với các quốc gia như Anh và Israel, nơi các ca nhiễm đã tăng mạnh sau khi các hạn chế được nới lỏng. Mục đích là giữ cho tỷ lệ nhiễm và tử vong ở mức thấp, để tránh phải trở lại các biện pháp giãn cách nghiêm ngặt như trước.

Thủ tướng Úc Scott Morrison tháng trước đã tái khẳng định một chiến lược từng bước một. Theo đó các hạn chế sẽ được nới lỏng khi 70% người Úc từ 16 tuổi trở lên được tiêm chủng. Khi con số này đạt 80%, các hạn chế sẽ được bỏ bớt, sẽ có một số chuyến du lịch trong nước và quốc tế được dần dần mở trở lại.

Ở Hàn Quốc, hầu hết 52 triệu người dân đã được tiêm ít nhất một liều vắc xin Covid-19. Nước này dự kiến ​​70% dân số sẽ được tiêm mũi thứ hai vào tháng tới.  Hiện các lệnh cấm nghiêm ngặt ở thủ đô Seoul đang dần được nới lỏng.

Thủ tướng Hàn Quốc cho biết hôm thứ Sáu tuần trước: “Ngay cả khi đạt được tỷ lệ tiêm chủng cao hơn, song nếu chúng ta không tiếp tục phòng ngừa, việc trở lại cuộc sống bình thường sẽ bị trì hoãn”.

Song dẫu sao, họ cũng đã cho phép số người tham gia trong các hoạt động tụ tập tăng từ 4 lên 6 người.

Yik-Ying Teo, hiệu trưởng Trường Y tế cộng đồng Saw Swee Hock của Singapore cho biết, các quốc gia châu Á có thể kiểm soát được dịch bệnh khi tỷ lệ tiêm chủng tăng lên. Tuy nhiên, ông vẫn thận trọng cho biết: “Ngay cả khi đó, thế giới vẫn cần thực hiện một số biện pháp ngăn ngừa, như đeo khẩu trang và giữ khoảng cách”.

Hoàng Hải