“Âm mưu hăm dọa rõ ràng”

Ngày 20/8/2013, truyền thông Anh chấn động khi đích thân TBT Alan Rusbridger của nhật báo lừng danh The Guardian (Người bảo vệ) lên tiếng xác nhận thông tin Chính phủ Anh đã buộc tờ báo The Guardian tiêu hủy tất cả các tài liệu liên quan đến bí mật an ninh của Mỹ do Edward Snowden tiết lộ nếu không muốn bị kiện ra tòa. Ông Rusbridger cho biết ông đã được yêu cầu trao lại cho nhà chức trách hoặc tiêu hủy tất cả những tư liệu liên quan đến Snowden mà tờ báo này đang nắm giữ. Ông Rusbridger khẳng định giới chức Anh muốn lấy lại những tài liệu này bằng cách đe dọa kiện ra tòa, thậm chí tịch thu nếu báo này không chịu tiêu hủy. Không chỉ là dọa, cũng theo Tổng biên tập Rusbridger, các nhân viên an ninh Anh đã tới tòa báo này để tiêu hủy một số ổ cứng máy tính chưa xác định được nội dung. Mặc dù có hai chuyên gia của Cơ quan Thông tin Tình báo Anh (GCHQ) đã tới giám sát vụ việc trên và giải thích lý do của hành động này nhằm ngăn chặn thông tin tình báo bị rò rỉ từ Snowden có thể phát tán tới gián điệp nước ngoài, song ông Rusbridger khẳng định không được báo trước việc này.

Tổng biên tập The Guardian Alan Rusbridger.

Đáng lưu ý là chỉ trước đó một ngày, ngày 19/8, phóng viên Glenn Greenwald của The Guaridian, một trong những nhà báo đầu tiên công bố tài liệu do Snowden cung cấp, đã cáo buộc nước Anh hăm dọa David Miranda- "người bạn đồng giới" đồng thời là người hỗ trợ anh đắc lực trong vụ Snowden khi bắt giữ người này tại sân bay Heathrow trong suốt 9 giờ. Theo Miranda, khi đang trên đường từ thủ đô Berlin (Đức) về thành phố Rio de Janeiro của Brazil, anh đã bị nhà chức trách Anh giữ lại để thẩm vấn tại sân bay Heathrow. Miranda cho biết có tới 6 nhân viên an ninh lần lượt đến hỏi chuyện và sau đó lấy máy tính, thẻ nhớ, mọi thứ mang theo của anh.

Giải thích về việc này, cảnh sát Anh cho biết đã tạm giữ Miranda theo luật chống khủng bố của nước này, theo đó cho phép nhà chức trách bắt giữ một nghi can trong vòng 9 giờ mà không cần đầy đủ chứng cứ. Mặc dù vậy, trả lời báo giới tại sân bay Tom Robin ở Rio de Janeiro (Brazil) trong khi chờ đón Miranda, phóng viên Greenwald khẳng định: "Đây là âm mưu hăm dọa rõ ràng" và để nhằm tìm kiếm và tiêu hủy những bằng chứng về vụ Edward Snowden mà giới chức Anh cho rằng David Miranda đang giữ. Greenwald dọa sẽ tiết lộ các thông tin “quan trọng” hơn về hệ thống tình báo của Anh, cho rằng chính quyền London sẽ phải hối hận vì những gì đã làm..

318 năm tự do báo chí bị “bóp ngẹt”

Ngay sau đó, rất nhiều tổ chức và hiệp hội trên báo chí đã lớn tiếng chỉ trích vụ bắt giữ David Miranda và gọi đây là sự vi phạm trắng trợn quyền tự do báo chí. Uỷ ban Bảo vệ nhà báo xem động thái này của chính phủ Anh là sự can thiệp quá sâu, quá thô bạo vào hoạt động báo chí và gọi việc phá huỷ các ổ cứng và bắt giam nhà báo Guardian David Miranda là một “kỷ lục gây rối khi can thiệp vào các bài báo đăng những tiết lộ của Snowden của tờ Guardian”.

Không quá khó hiểu vì sao báo giới và dư luận Anh lại phản ứng dữ dội và tiêu cực đến thế trước động thái “tấn công, hăm dọa” tờ The Guardian của Chính phủ Anh. Bởi mới đây, hồi tháng 2/2013, cũng chính chính phủ Anh đã khiến báo giới nước này được phen bất mãn khi tăng cường giám sát báo chí, cụ thể là thiết lập cơ quan giám sát truyền thông. Động thái này đã khiến báo giới và dư luận anh nghi hoặc liệu nền tự do báo chí, tự do ngôn luận có tuổi đời lên tới 318 năm mà họ vốn vô cùng tôn thờ và tự hào có bị bóp ngẹt đến tàn lụi?

Tuy nhiên, chính những tờ báo “trong cuộc” như The Guaridian lại tỏ ra vững chân và bình thản hơn hết trước những hăm dọa. Là tờ báo chủ nhân hai lần “lộ mật” lừng danh: WikiLeaks và Edward Snowden, bị giám sát chặt chẽ của không chỉ của tình báo Mỹ mà của cả lực lượng an ninh Anh, nhưng theo lời TBT Alan Rusbridger, The Guardian sẽ không bao giờ lùi bước. The Guardian sẽ đúng là The Guardian nghĩa là Người bảo vệ- bảo vệ những phóng viên như Glenn Greenwald cũng như những nguồn tin của mình đến cùng. Trước những đe dọa, nguy hiểm, áp lực, bản thân Glenn Greenwald và các đồng nghiệp của mình tại The Guardian cho biết không hề lo sợ. Ngược lại, nó càng thôi thúc quyết tâm của anh và những đồng nghiệp khác trong tờ The Guardian viết bài và đăng tải những thông tin mật về các hoạt động vi phạm pháp luật của NSA và của cả Cơ quan Thông tin chính phủ Anh (GCHQ).

HÀ TRANG