Để hiểu hơn về vấn đề này, Báo Nhà báo & Công luận đã có cuộc trò chuyện với nhà báo, đại tá Ngô Anh Thu – Phó Tổng Biên tập Báo Quân đội Nhân dân.

Podcast được sản xuất tương đối đều đặn so với các loại hình báo chí hiện đại

+ Mỗi một loại hình báo chí ra đời đều đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng, qua thời gian sẽ phát huy lợi thế, ưu điểm, nhược điểm riêng. Sự ra đời Podcast trên báo điện tử Quân đội Nhân dân được bắt đầu như thế nào, thưa ông?

- Báo Quân đội Nhân dân Điện tử đã sớm có định hướng phát triển các tác phẩm podcast kể từ tháng 7/2021 khi ra mắt giao diện mới và chuyên trang Media Quân đội nhân dân tại địa chỉ www.media.qdnd.vn để đăng tải, phát triển nội dung phát thanh, truyền hình trên báo điện tử và các nền tảng số; có bộ phận sản xuất riêng là Ban Video - Audio cùng hệ thống phòng thu, trường quay, đội ngũ nhân lực giàu kinh nghiệm.

Chuyên trang này có chuyên mục riêng dành cho các tác phẩm podcast và những tác phẩm này đều được tích hợp trên các nền tảng phổ biến nhất của loại hình này như: Google podcast, Apple Podcast, Spotify, Facebook podcast... Ban đầu, báo QĐND chỉ đầu tư phát triển nhiều ở các thể loại như Longform, Emagazine… sau đó mới chỉnh sửa, nâng cấp phần mềm điện tử và tính đến câu chuyện làm sao để ứng dụng, sản xuất loại hình Podcast.

+ Vậy điều gì ở Podcast đã khiến Ban Biên tập tính đến phương án đầu tư cho thể loại mới này trên báo điện tử, thưa Phó Tổng Biên tập?

- Qua phân tích, chúng tôi thấy rằng podcast là một xu hướng đã phát triển mạnh mẽ trên thế giới nhiều năm nay, đang trở thành loại hình báo chí mới nhiều tiềm năng ở Việt Nam. Trên các phương tiện xe ô tô cá nhân, các hãng xe đời mới đã ứng dụng phần mềm có chương trình podcast chạy trên xe rất tiện lợi. Từ đó, chúng tôi nhận thấy mình không thể đứng ngoài cuộc và Podcast đã được bổ sung ngay vào lộ trình đổi mới một cách kịp thời.

Hiện tại, các sản phẩm Podcast của chúng tôi được sản xuất tương đối đều đặn so với các loại hình báo chí hiện đại khác. Đến nay, chỉ sau thời gian ngắn, đã có hàng trăm tác phẩm podcast được cập nhật trên Báo Quân đội Nhân dân Điện tử và các nền tảng số. Chúng tôi hy vọng, xu thế phát triển đầy tiềm năng của Podcast sẽ giúp tòa soạn thu hút thêm độc giả, khán thính giả; tăng tương tác với công chúng; thực hiện tốt chức năng là cơ quan của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, tiếng nói của lực lượng vũ trang và nhân dân Việt Nam. 

Chúng tôi hy vọng Podcast sẽ giúp tòa soạn tăng tương tác với công chúng

+ Thưa ông, qua theo dõi, tôi thấy rằng, một trong những cách thức thực hiện Podcast của Quân đội Nhân dân là khai thác, tận dụng nguồn tài nguyên sẵn có để làm mới kho Podcast… Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về điều này và đâu là sức hấp dẫn để “giữ chân” độc giả, thưa ông?

- Đúng vậy. Nổi bật và thu hút dư luận là chương trình Podcast “Ngày này năm xưa”. Đây là chương trình phát thanh đều đặn xuất bản vào 6 giờ sáng hằng ngày, sẽ lựa các vấn đề nổi bật của lịch sử, đất nước, của một ngành… để điểm lại, nhắc lại. Báo không làm dài, dàn trải một nội dung mà làm tóm tắt và có nhiều nội dung trong một bản tin Podcast. Có những lúc sẽ kết hợp cả lịch sử năm xưa và hiện tại để liên kết lại với nhau tạo thành một sản phẩm hoàn chỉnh.

Báo Quân đội Nhân dân may mắn trở thành tờ báo ra đời sớm cho nên các sự kiện lịch sử, chính trị trọng đại của đất nước, sự kiện nổi bật trên thế giới đều được đăng trên các ấn phẩm của báo và chúng tôi lấy một phần từ đó để đưa vào nội dung của “Ngày này năm xưa”. Điều này vừa  mang được tinh thần chung của đất nước vừa đúng tôn chỉ mục đích và mang nét riêng của Báo Quân đội nhân dân…

Ngoài ra, chuyên mục Podcast trên Báo Quân đội nhân dân điện tử cũng thường xuyên sản xuất và đăng tải các tác phẩm báo nói về đề tài bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phòng, chống “diễn biến hòa bình”, phòng, chống “tự diễn biến, tự chuyển hóa”, các tác phẩm tản văn, truyện ngắn ca ngợi truyền thống, lịch sử quân đội, giới thiệu sách mới, đặc biệt là các chương trình giới thiệu về các tướng lĩnh Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. Đây là mảng đề tài chúng tôi luôn quan tâm trong chuyên mục Podcast. Những câu chuyện kể phong phú, hấp dẫn của từng vị tướng có thể coi là “Đặc sản” của Podcast Báo Quân đội Nhân dân Điện tử…

Hiện nay, nhiều các tác phẩm Podcast của chúng tôi còn được chuyển hóa thành tác phẩm video, với hình ảnh minh họa sinh động, hấp dẫn, được công chúng đón nhận và theo dõi thường xuyên trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, YouTube, TikTok. Nhiều tác phẩm thu hút hàng triệu lượt xem, theo dõi, hàng nghìn lượt bình luận và tương tác. 

Podcast sẽ tiếp tục phát huy thế mạnh thời gian tới

+ Sự “bùng nổ” thú vị của Podcast góp phần không nhỏ vào việc tăng rating của  Quân đội Nhân dân điện tử. Được biết, Báo Quân đội Nhân dân điện tử còn mạnh dạn bỏ việc sản xuất bản tin phát thanh truyền thống để đầu tư phát triển mạnh Podcast, thưa ông?

- Quả đúng vậy. Vài năm trở lại đây, qua bộ công cụ đo đếm, lượng người truy cập vào để nghe Podcast nhiều hơn là một bản tin phát thanh thông thường. Vì vậy cho nên, dần dần Báo Quân đội Nhân dân đã thay bản tin phát thanh và chuyển qua Podcast là chính. Thời gian tới, chuyên mục Podcast của Báo sẽ tiếp tục phát huy thế mạnh, tăng cường sản xuất thêm những sản phẩm sách nói hay bản tin báo nói tổng hợp, thời lượng ngắn gọn, nóng hổi, thời sự về chính trị, quốc phòng - an ninh, kinh tế - xã hội…

Bên cạnh đó, chúng tôi đã có kế hoạch phối hợp với các hãng xe để đưa Podcast của Báo Quân đội Nhân dân tích hợp trong hệ thống xe như một số cơ quan báo chí khác đang thực hiện. Tôi tin rằng, mảng đề tài riêng, mang tính giáo dục, nhân văn, tin cậy cao, Podcast Báo Quân đội Nhân dân sẽ thu hút số lượng người xem, người nghe rất lớn từ cán bộ, chiến sĩ đã và đang công tác trong quân đội cùng người thân, những người quan tâm đến lực lượng vũ trang và truyền thống quân đội, đất nước.

Không những thế, thời gian tới, tòa soạn sẽ nghiên cứu và thử nghiệm ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để đọc báo cho báo mạng điện tử, giúp cho các độc giả bận rộn, đang di chuyển, lái xe hoặc thư giãn nhưng vẫn tiếp nhận được thông tin. Với những độc giả có nhu cầu tìm kiếm nơi giao lưu, kết bạn, tâm sự, Báo Quân đội Nhân dân điện tử có thể xây dựng các thể loại đàm thoại, phỏng vấn trên Podcast, chia sẻ những thông tin, vấn đề, câu chuyện được xã hội quan tâm…Podcast cũng có thể là sân chơi Câu lạc bộ chiến sĩ cuối tuần, là điểm đến tâm tình, thư giãn của cán bộ, chiến sĩ quân đội và người thân…

+ Kỳ vọng và dự định là vậy nhưng trong bối cảnh cạnh tranh và những thúc ép của bài toán đổi mới, chắc hẳn Phó Tổng Biên tập cũng còn ít nhiều trăn trở về bài toán phát triển báo điện tử trong đó có Podcast, thưa ông?

- Báo Quân đội Nhân dân được Chính phủ quy hoạch là một trong sáu cơ quan truyền thông đa phương tiện chủ lực. Thiếu tướng, Tổng Biên tập Đoàn Xuân Bộ có quan điểm ví von rất hay là Báo Quân đội Nhân dân có hai ngôi nhà, một là ngôi nhà báo giấy được định hình giống như ngôi Từ Đường, phải ngăn nắp, chỉn chu, nghiêm trang, chính trực...

Còn ngôi nhà thứ hai là Báo điện tử, đây là một ngôi nhà thông minh, tiện ích, đầy đủ mọi thứ. Xác định rất rõ như vậy nhưng chúng tôi cũng có không ít những thách thức trong bối cảnh mới. Đó là sự không ngừng đổi mới từ công nghệ đến con người… Bởi nếu như tự thỏa mãn, tự bằng lòng mà không quyết liệt tiến lên thì rõ ràng trong chuyến tàu xu thế đó, chúng tôi sẽ bị thụt lùi chứ chưa nói là chạy kịp các đồng nghiệp của các tờ báo điện tử chuyên nghiệp khác.

Thêm vào đó, vấn đề con người vẫn là một yếu tố rất quan trọng, quyết định đến bước đi nhanh hay chậm của tờ báo. Cho nên khi đầu tư sản xuất các thể loại báo chí đa phương tiện, trong đó có Podcast trên báo điện tử, Ban Biên tập đã mời các chuyên gia đầu ngành về để tập huấn cho anh em trong báo.

Ngoài ra, chúng tôi cũng khuyến khích cán bộ, anh chị em phóng viên, nhất là những phóng viên trẻ đi học thêm để thành thạo hơn nữa những kĩ năng, nâng cao sự chuyên nghiệp trong làm báo đa phương tiện.

+ Vâng, xin trân trọng cảm ơn ông!

Hà Vân (Thực hiện)