Ngày 1/8, tại thôn Quá Giáng 2, xã Hoà Khương, huyện Hoà Vang, TP. Đà Nẵng, đã phát hiện 3 chân móng của 3 tháp Chăm và 2 vết tích móng khác chưa xác định là móng tường hay móng tháp.
Sau gần 1 tháng tiến hành khai quật (4/7), nhóm nghiên cứu khảo cổ thuộc trường ĐHKHXHNV Hà Nội và Bảo tàng Điêu khắc Chăm đã phát hiện được dấu tích của người Champa xưa sinh sống tại đây vào những năm đầu thế kỉ 10. Qúa trình khai quật làm phát lộ 3 chân móng của 3 tháp Chăm và 2 vết tích móng khác chưa xác định là móng tường hay móng tháp.
Ngoài ra, nhóm khảo cổ đã thu thập được 3 phù điêu tượng bao gồm 1 đầu Thần Shiva và 2 đầu người cầu nguyện cùng nhiều hiện vật điêu khắc bằng đá cổ, gạch có hoa văn. Tất cả những cổ vật trên đều mang bản sắc văn hóa tín ngưỡng của người Chăm cách đây hơn 1.000 năm.
Theo ông Nguyễn Chiều, trưởng nhóm khảo cổ và nghiên cứu hiện đang khai quật tại khu vực trên, hệ thống các tháp Chăm phát hiện tại khu vực này sẽ là bằng chứng nghiên cứu sự hình thành, xây dựng và tồn tại một khu vực sinh sống của cộng đồng người Chăm vào thế kỷ thứ 10.
Trong quá trình khai quật, đoàn còn phát hiện 2 móng được xây mới từ những vật liệu của những tháp Chăm đã đổ nát, cụ thể là các viên gạch có in hình hoa văn thường chỉ được sử dụng làm gạch trang trí ở những bức tường ngoài của tháp Chăm. Việc sử dụng gạch trang trí tường để xây móng tháp chứng tỏ người Chăm trước đây đã dùng vật liệu còn lại của những ngôi tháp đã bị đổ nát gần đó để xây lại những tháp mới.
Theo kinh nghiệm và thông tin về lịch sử hình thành và phong tục cộng đồng người Chăm, vị trí phát lộ những móng tháp ở gần sông Quá Giáng cho thấy, khu vực này trước kia rất có thể là một trung tâm thương mại lớn; giao thông đường thủy là tuyến giao thông quan trọng nhất kết nối giao thương với thế giới.
Trong số các hiện vật, nhóm khảo cổ cũng phát hiện những mảnh sứ của một chiếc bình từ thời Nguyên. Hiện nay, nhóm khai quật tiếp tục mở rộng nhằm tìm kiếm thêm các bằng chứng và hiện vật làm rõ sự hình thành, kỹ thuật xây dựng và kết cấu móng, tường, những vật thờ cúng và trang trí của nhưng ngôi tháp Chăm.
Các đây 2 năm, nhóm nghiên cứu khảo cổ thuộc trường ĐHKHXHNV Hà Nội và Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng đã khai quật và làm phát lộ một di tích tháp Chăm tại xã Hoà Phong, huyện Hòa Vang, TP. Đà Nẵng.
Địa điểm khai quật khảo cổ gần nhà dân - Ảnh: VGP/Lưu Hương
Bậc tam cấp phía tây chân tháp - Ảnh: VGP/Lưu Hương