Uber, được biết đến với dịch vụ gọi xe và giao đồ ăn mang đi, hiện được định giá 49 tỷ USD, so với mức 125 tỷ USD vào đầu năm 2021. DoorDash, một công ty giao hàng mang đi của Mỹ, giảm từ gần 90 tỷ USD xuống còn 28 tỷ USD trong 1 năm.

Just Eat, công ty cung cấp dịch vụ mang đi ở Anh, châu Âu và Mỹ, đã giảm từ mức định giá cao là 24 tỷ bảng Anh xuống dưới 5 tỷ bảng Anh. Họ đang cố gắng bán bớt GrubHub, một doanh nghiệp Mỹ mà họ đã mua với giá 5,9 tỷ USD chỉ 2 năm trước.

Trong khi đó, Deliveroo, một công ty giao đồ ăn khác của Anh, đã chứng kiến ​​giá trị giảm từ 7 tỷ bảng xuống 1,7 tỷ bảng chỉ trong 9 tháng.

Việc bán tháo cổ phiếu sẽ làm giảm đáng kể dòng tiền vào lĩnh vực này, khiến việc vay vốn trở nên khó khăn hơn và gây thêm áp lực lên các công ty trong việc trả các khoản nợ hiện có.

Vậy điều gì đã gây ra sự cố sụp đổ và nó có ý nghĩa gì đối với người lao động và người tiêu dùng?

Kiếm tiền ngày càng khó

Chúng ta đang sống trong thời đại lãi suất thấp và nhu cầu cao về nợ doanh nghiệp. Vẫn còn nhiều tranh cãi về việc liệu dịch vụ đặt xe hay đồ ăn mang đi có thực sự là doanh nghiệp công nghệ chỉ vì họ có một ứng dụng đơn giản.

Áp lực buộc các công ty này phải đạt được mức tăng trưởng cao để cung cấp tiền đầu tư, đồng thời buộc phải đưa ra các khuyến khuyến mãi hấp dẫn để thu hút người dùng và tài xế.

Mục tiêu là tạo ra hiệu ứng mạng. Mạng lưới trở nên có giá trị hơn đáng kể khi họ có nhiều người dùng hơn, vì kết quả là chúng ngày càng trở nên hữu ích hơn đối với mỗi người dùng.

Trong các doanh nghiệp gọi xe, lôgic là họ càng thu hút được nhiều khách hàng, thì càng thu hút được nhiều người lái xe. Nhu cầu cao sẽ mang lại cho những người lái xe này nhiều công việc hơn và được làm việc liên tục, và điều này sẽ khiến doanh nghiệp đáp ưng khách hàng nhanh hơn , vì vậy ngày càng nhiều người dùng đăng ký.

Mục tiêu của mỗi công ty là tiêu diệt mọi đối thủ, giống như Amazon đã làm và Facebook đã làm trong một thời gian với các đối thủ của mình. Điều này đã dẫn đến tổn thất to lớn cho hầu như tất cả những ai có liên quan.

Giảm nhu cầu

Hiện nay, các nhà đầu tư không còn sẵn sàng chi trả cho các khoản lỗ, và các công ty gọi xe đang phải tự nuôi bản thân với mục tiêu hòa vốn. Để làm được điều này, họ đang phải tăng giá vào thời điểm khách hàng có ít thu nhập khả dụng hơn, vì mức tăng lương của họ không theo kịp lạm phát. 

Tỷ lệ lạm phát cao có thể sẽ tiếp tục trong năm tới hoặc lâu hơn. Nếu vậy, điều này có khả năng tiếp tục thu hẹp thu nhập khả dụng của mọi người. Số người đăng ký Netflix đã giảm khi người tiêu dùng đưa ra quyết định kinh tế và tiết kiệm chi phí chi tiêu.

Khách hàng thường có thể chọn lấy đồ mang đi hoặc đi bộ đến siêu thị thay vì trả thêm phí giao hàng. Họ thường có thể đi phương tiện công cộng hoặc đạp xe hơn là đi taxi. Do đó, nhu cầu về dịch vụ của các công ty này giảm là điều không thể tránh khỏi.

Giảm chi phí

Mặt khác, các công ty này đang phải cắt giảm chi phí, bao gồm giảm lợi ích cho người lao động và kiểm soát chặt chẽ tiền lương. Điều này sẽ khiến công việc trở nên kém hấp dẫn hơn đối với những người làm việc tự do.

Do đó, những người được trả lương tương đối thấp này có thể theo đuổi công việc khác được trả lương cao hơn, hoặc đình công để yêu cầu được tăng lương như đã làm ở Anh.

Đồng thời, khách hàng đã phàn nàn về dịch vụ trong một số trường hợp. Chất lượng dịch vụ càng kém thì nhu cầu càng có xu hướng giảm.

Độ phủ sóng của các dịch vụ cũng có thể sẽ giảm. Nhiều dịch vụ chỉ có khả năng mang lại lợi nhuận lâu dài ở những khu vực giàu có hơn, nơi nhu cầu của khách hàng có khả năng giữ ở mức giá cao hơn và ở những khu vực có mật độ dân số cao, khiến các công ty phải đưa ra các lựa chọn sàng lọc dịch vụ và khu vực phục vụ.

Quốc Thiên (theo CNA)