Theo dõi báo trên:
Tiền thân của làng sơn mài Hạ Thái (Thường Tín, Hà Nội) là làng nghề chuyên sơn son thếp vàng đồ dùng của vua chúa, với bề dày truyền thống gần 300 năm. Ở hiện tại, nét độc đáo của sơn mài Hạ Thái giúp sản phẩm của làng được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng.
Các nghệ nhân làng Hạ Thái cho biết sản phẩm sơn mài của làng thường dùng vật liệu màu truyền thống như sơn then, sơn cánh gián.
Để tạo nên một sản phẩm sơn mài hoàn chỉnh, người thợ phải kiên trì với phương pháp thủ công, thậm chí mất hàng tháng trời, trải qua nhiều công đoạn công phu, tỉ mỉ. Đặc biệt, nghề này đòi hỏi phải có kiến thức về hội họa mới có thể cho ra những tác phẩm chất lượng cao.
Các vật liệu được sử dụng trong quy trình làm sơn mài ở Hạ Thái: Thếp vàng, vỏ trai, thếp bạc, vỏ trứng.
Nguyên liệu được pha trộn kỹ lưỡng để phủ lên sản phẩm sơn mài.
Nguyên liệu sơn được các nghệ nhân pha trộn.
Một nghệ nhân lâu năm cho biết, công nghệ sơn mài có nguyên lý chung, nhưng thành phẩm sẽ khác biệt do kinh nghiệm, kỹ thuật của người làm.
Để làm ra sản phẩm sơn mài, đầu tiên người thợ phải bó hom vóc bằng giấy bả. Họ sử dụng đất phù sa để bít các vết rạn nứt của tấm gỗ, mỗi lớp sơn lại lót một lớp giấy hoặc vải màn. Sau đó, họ phải đục mang cá để cài và gắn sơn cho các nẹp gỗ ngang ở sau tấm vóc (ván gỗ) nhằm chống vết rạn xé dọc tấm vải. Sau khi gỗ khô kiệt, họ mới hom sơn kín cả mặt trước và mặt sau. Công đoạn này nhằm bảo vệ tấm vóc để nó không thể thấm nước, không bị mối mọt, gỗ không co ngót lại do ảnh hưởng của môi trường…
Việc pha sơn cũng đòi hỏi kinh nghiệm lâu năm. Sơn pha sai tỷ lệ sẽ khó khô, sai màu. Thông thường, người thợ sẽ sử dụng hai loại sơn ta và sơn điều. Hiện nay, sơn điều được nhiều người lựa chọn sử dụng do giá rẻ, đặc tính lành, không ăn da, trong khi sơn ta giá đắt, lại có đặc tính ăn da, người làm không quen sẽ dễ bị dị ứng. Giá 1kg sơn ta ngoài thị trường là 400.000 - 500.000 đồng/kg, trong khi sơn điều chỉ 50.000 đồng.
Sau khi có được tấm vóc hoàn chỉnh hoặc các mô hình chạm khắc, bình hoa..., thợ sơn mài mới tạo màu và đợi màu khô.
Để tăng năng suất, nhiều nhà xưởng sử dụng máy phun sơn để tạo màu thay vì làm thủ công.
Sau đó, họ gắn, dán chất liệu cho tác phẩm như vỏ trứng, mảnh xà cừ, vàng, bạc, rồi lại phủ một lớp sơn lên bề mặt. Đặc biệt, với kỹ thuật sơn phủ tượng cho các món đồ nội thất như hương án, hoành phi, câu đối…, người thợ phải làm trong phòng kín và quây màn xung quanh để gió không thổi bay các nguyên liệu quỳ vàng, quỳ bạc, đồng thời tránh bụi bám vào nước sơn còn ướt.
Tiếp theo là khâu mài và đánh bóng. Sau khi mài, độ bóng chìm trong cốt màu tạo nên độ sâu thẳm của tranh.
Các nhân công hăng say làm việc để tạo ra các sản phẩm sơn mài độc đáo nhất.
Chia sẻ với phóng viên, hoạ sĩ Trần Công Dũng, người đã gắn bó với nghề sơn mài gần 30 năm cho biết, nghề sơn mài đòi hỏi người làm phải có kinh nghiệm. Để học và làm được hết tất cả các công đoạn của sơn mài thì sẽ mất rất nhiều thời gian, do đó các hộ gia đình làm nghề ở Hạ Thái thường chia nhau mỗi nhà làm một công đoạn. Đối với tranh sơn mài, cái khó nhất là công đoạn lên ý tưởng và phác họa. Mỗi nhà sẽ làm một kiểu khác nhau, nên sản phẩm các nhà có vẻ đẹp khác nhau.
Mỗi sản phẩm sơn mài kích cỡ bé tại đây có giá từ 300.000 - 1.000.000 đồng. Những sản phẩm tinh xảo, tranh sơn mài kích thước lớn giá từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng. Đặc biệt, những sản phẩm lớn được thiết kế riêng, chế tác tinh xảo có thể được bán với giá từ vài trăm triệu đồng đến vài tỷ đồng.
Hiện tại, nghề sơn mài đem lại thu nhập tốt. Thợ phun sơn làm khoán mỗi ngày kiếm thu nhập từ 2.000.000 - 2.500.000 đồng. Thợ dát vàng, bạc mỗi ngày có thể dát hơn 3.000 chiếc, tiền công 2.000 - 2.200 đồng/chiếc
Việt Trung - Ảnh: Minh Đức
Thích
(CLO) Ngày mai (18/9), tại Rạp Kim Mã (số 71 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội), Nhà hát Chèo Việt Nam sẽ tổ chức chương trình nghệ thuật "Tâm sự quê" nhằm gây quỹ ủng hộ đồng bào các tỉnh/thành miền Bắc bị thiệt hại nặng nề do bão lũ vừa qua.
(CLO) IShowSpeed (YouTuber nổi tiếng người Mỹ) vừa có thêm khoảng một triệu người đăng ký, gần cán mốc 30 triệu subscriber trên YouTube và đạt kỷ lục mới về số lượng người xem trực tiếp.
(CLO) Chiều 16/9, Báo Người Lao Động chính thức phát động Giải Mai Vàng lần thứ 30, sự kiện nghệ thuật danh giá nhất Việt Nam, hứa hẹn sẽ tiếp tục tôn vinh những tài năng sáng giá và các tác phẩm nổi bật nhất năm 2024.
(CLO) Chiều tối 16/9, Hiệp hội Các doanh nghiệp Đức tại Việt Nam (GBA) đã tổ chức buổi họp báo chính thức giới thiệu GBA Oktoberfest 2024 - lễ hội bia lớn nhất Đông Nam Á, sắp diễn ra tại Việt Nam.
(CLO) Tối 16/9, Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ 2024 chính thức khai mạc tại thị trấn Cần Thạnh, huyện Cần Giờ, TP HCM với chủ đề “Âm vang miền duyên hải”.
