Scoby (viết tắt của Symbiotic Colony of Bacteria and Yeast – cộng sinh của vi khuẩn và nấm men) là một dạng nấm men được sử dụng trong quá trình lên men và sản xuất các loại đồ uống tự nhiên.

Scoby thường có dạng hình tròn, thân dày, có mùi nhẹ như giấm và màu trắng ngà. Để lên men scoby, người ta thường ngâm loại nấm men này vào kèm với trà đen hoặc trà xanh ngọt, sau đó để nó lên men tự nhiên trong khoảng thời gian1 đến 4 tuần. Các vi khuẩn và nấm men trong scoby sẽ phá vỡ đường trong trà và chuyển chúng sang dạng cồn, CO2 và acid.

Kết quả thu được sau quá trình lên men scoby là một sản phẩm có ga với vị thơm, ngọt và hơi giống mùi giấm. Hương vị đặc trưng của từng loại sẽ phụ thuộc và thời gian lên men, loại trà và các thành phần kèm theo như hoa quả, nước ép hoặc thảo dược.

Sử dụng scoby lên men để làm các loại đồ uống đã hai năm, chị Nguyễn Thị Hà (Hướng Hóa, Quảng Trị) cho hay: “Mình nuôi scoby dùng thấy thơm, dễ uống, có nhiều lợi ích nên rất thích. Ngày xưa ở quê người ta hay nuôi để nấu canh chua, hay gọi nuôi dấm. Để nước lên men từ scoby thơm, uống như thưởng thức thì khâu chọn trà, đường phèn... cực kỳ quan trọng.

Theo chị Hà, scoby được bán với giá rất rẻ, chỉ từ 30.000 đồng – 35.000 đồng/con, mỗi con có thể ủ từ 2 – 3 lít trà. Để lên men một mẻ scoby ngon, trà để nuôi con dấm sẽ có thể dùng trà xanh, hồng shan, trà đen... và đường phèn từ mía. Khi nước ngâm nguội sẽ cho scoby vào, đậy nắp tầm 2 đêm 3 ngày sẽ thu được đồ uống để thưởng thức.

Không chỉ sử dụng để lên men làm các loại đồ uống, scoby còn được chị Hà sử dụng để làm nước rửa bát khi ngâm với bồ hòn, chuối; lấy nước pha loãng ngâm trái cây, rau và làm nước muối dưa chua...

Mỗi tháng 5000 con scoby vẫn có lúc cháy hàng, chị Lương Thị Thùy Ninh (Hà Đông, Hà Nội) cho hay : “Năm nay scoby rất nổi,người người nhà nhà ủ trà kombucha. Sau nhiều lần nhân giống số lượng lớn, tôi có thể hướng dẫn cho khách hàng có thể làm thành công ngay những mẻ lên men scoby đầu tiên rất ngon”.

Quá trình lên men scoby làm tăng sự tập trung của các lợi khuẩn – dạng vi khuẩn có lợi cho đường ruột với rất nhiều tác động có lợi cho sức khỏe. Bên cạnh đó, việc tìm kiếm mua scoby với giá rẻ, quá trình chế biến cũng không quá phức tạp để cho ra các loại đồ uống tiện lợi, ngon nên đây là loại nấm men đang được rất nhiều người săn tìm để trải nghiệm.

Bài và ảnh: Lê Trang