Cục Di sản văn hóa (Bộ VHTT&DL) vừa có văn bản gửi Sở VHTT&DL tỉnh Nam Định về việc tiếp nhận bản phục hồi sắc phong tại phủ Vân Cát, xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.

Theo đó, Cục Di sản văn hóa nhận được công văn của Sở VHTT&DL tỉnh Nam Định đề nghị có ý kiến về việc tiếp nhận bản phục hồi các sắc phong tại phủ Vân Cát do Viện Nghiên cứu Hán Nôm thực hiện (dự kiến tiếp nhận vào ngày 17/9/2024), kèm theo hồ sơ gồm các công văn số 1040/UBND-VHTT của UBND huyện Vụ Bản; số 33/UBND-VHTT của UBND xã Kim Thái và Đơn đề nghị của ông Trần Văn Cường - thủ nhang phủ Vân Cát.

Tại văn bản này, Cục Di sản văn hóa hoan nghênh trách nhiệm và ý thức của nhân dân, thủ nhang phủ Vân Cát, chính quyền địa phương xã Kim Thái, huyện Vụ Bản và Sở VHTT&DL tỉnh Nam Định trong việc nỗ lực tìm kiếm các hiện vật, tư liệu nhằm củng cố giá trị khoa học liên quan đến di tích, góp phần vào công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích Phủ Dầy. Tuy nhiên, việc triển khai phải bảo đảm tuân thủ theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.

Về việc phục hồi các sắc phong liên quan đến phủ Vân Cát, Cục Di sản văn hóa cho rằng, phủ Vân Cát thuộc di tích kiến trúc nghệ thuật Phủ Dầy, xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định, được Bộ trưởng Bộ Văn hóa (nay là Bộ VHTT&DL) xếp hạng di tích quốc gia tại Quyết định số 09-VH/QĐ ngày 21/2/1975, được sửa đổi tên gọi tại Quyết định số 488/QĐ-BVHTTDL ngày 28/1/2021.

Theo hồ sơ khoa học xếp hạng di tích, Bản thống kê hiện vật di tích phủ Vân Cát không có các sắc phong.

Do đó, đối với việc phục hồi các sắc phong liên quan đến phủ Vân Cát, đối với các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia, pháp luật về di sản văn hóa quy định: "Bản sao di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia là sản phẩm được làm giống như bản gốc về hình dáng, kích thước, chất liệu, mầu sắc, trang trí và những đặc điểm khác".

Điều 46 Luật Di sản văn hóa năm 2001 quy định: "Việc làm bản sao di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia phải bảo đảm các điều kiện: Có mục đích rõ ràng; Có bản gốc để đối chiếu; Có dấu hiệu riêng để phân biệt với bản gốc; Có sự đồng ý của chủ sở hữu di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia; Có giấy phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về văn hóa, thể thao và du lịch".

Về quy định "phục hồi", Luật Di sản văn hóa chỉ có quy định về việc phục hồi di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, không quy định phục hồi di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.

Với các căn cứ pháp lý này, Cục Di sản văn hóa đề nghị Sở VHTT&DL tỉnh Nam Định dừng việc phối hợp với Viện Nghiên cứu Hán Nôm trong việc làm mới các sắc phong nêu trên và chỉ đạo cơ quan chức năng hướng dẫn chính quyền địa phương không tổ chức tiếp nhận các hiện vật làm mới này vào di tích, hoặc sử dụng vì mục đích bảo vệ và phát huy giá trị di tích.

Trường hợp các sắc phong mới đã được làm xong, đề nghị Sở chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tiến hành kiểm tra, hủy bỏ để không làm sai lệch di sản văn hóa.

Để bổ sung các tư liệu nhằm củng cố lịch sử, giá trị của di tích theo nguyện vọng, đề xuất của thủ nhang, chính quyền và nhân dân địa phương, và Sở VHTT&DL tỉnh Nam Định có thể đề nghị, phối hợp với cơ quan nghiên cứu (Viện Nghiên cứu Hán Nôm) cung cấp bản sao tài liệu có đóng dấu sao y bản chính để lưu giữ, tham khảo.

Tuy nhiên, việc sử dụng các tư liệu này vào công tác bảo vệ, phát huy giá trị di tích phải được thẩm định tính xác thực bằng văn bản của các cơ quan nghiên cứu, các nhà khoa học có liên quan và phải có ý kiến của cơ quan có thẩm quyền theo đúng quy định của pháp luật về di sản văn hóa.

T.Toàn