Lệnh cấm, được đồng ý sau nhiều tuần tranh cãi, nhằm mục đích ngăn chặn 90% lượng dầu thô xuất khẩu của Nga đến 27 quốc gia của EU vào cuối năm nay. Đây là biện pháp trừng phạt cứng rắn nhất đối với Nga kể từ khi nước này tấn công Ukraine. Bản thân nó cũng sẽ ảnh hưởng nặng nề đến EU, nơi mà giá năng lượng đã tăng vọt và lạm phát đang ở mức gần hai con số.

Nga chỉ chiếm hơn 1/4 lượng nhập khẩu dầu của EU vào năm 2020. Tuy nhiên, con số này lại tương đương gần 1/2 lượng dầu thô và sản phẩm dầu mỏ xuất khẩu của Nga. Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết: “Các lệnh trừng phạt có một mục tiêu rõ ràng: Thúc đẩy Nga chấm dứt cuộc chiến này, rút quân và đạt được một nền hòa bình hợp lý và công bằng...”.

Lệnh cấm vận dầu mỏ diễn ra sau lệnh cấm trước đó đối với than của Nga và cho phép khối áp đặt vòng trừng phạt thứ 6, bao gồm cắt ngân hàng lớn nhất của Nga, Sberbank, khỏi hệ thống giao dịch quốc tế SWIFT.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói rằng khi vòng trừng phạt thứ 6 đã diễn ra "chúng ta sẽ ngay lập tức bắt đầu chuẩn bị cho vòng thứ 7". Ông dự đoán lệnh cấm vận mới nhất sẽ tước đi hàng chục tỷ euro của Nga.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết không thể loại trừ điều gì liên quan đến các biện pháp trừng phạt tiếp theo, mặc dù các nhà lãnh đạo khác bác bỏ ý tưởng cấm mua khí đốt của Nga, thứ mà châu Âu phụ thuộc rất nhiều.

Các nước EU sẽ có 6 tháng để ngừng nhập khẩu dầu thô của Nga qua đường biển và 8 tháng đối với các sản phẩm tinh chế. Mốc thời gian đó sẽ bắt đầu sau khi các biện pháp trừng phạt chính thức được thông qua, điều mà các quốc gia EU sẽ thực hiện trong tuần này.

Thỏa thuận chỉ đạt được sau khi các nhà lãnh đạo khác của EU đồng ý miễn trừ cho Hungary. 2/3 lượng dầu Nga nhập khẩu từ EU đến bằng tàu chở dầu và phần còn lại thông qua đường ống Druzhba.

Ba Lan và Đức cũng là 2 nước nhập khẩu qua đường ống, nhưng đã cam kết ngừng mua dầu của Nga vào cuối năm 2022. Hungary, Slovakia và CH Séc không giáp biển đều lấy dầu của Nga từ đường ống Druzhba, đã tạm thời được miễn lệnh cấm vận.

Bulgaria cho biết họ cũng đã được miễn trừ cho đến cuối năm 2024, vì nhà máy lọc dầu của họ được thiết kế để chỉ tiếp nhận dầu thô của Nga. Giá dầu tăng sau thỏa thuận, làm gia tăng lạm phát, vốn đã đạt mức kỷ lục 8,1% so với cùng kỳ năm ngoái ở các nước khu vực đồng euro trong tháng 5.

Huy Hoàng (theo Reuters)