Người xưa có câu “Cầu phúc thì đến chùa Cổ Am, cầu lộc vào chùa Kim Ngân, cầu danh vào chùa Nhất Trụ, cầu thọ vào chùa Bà Ngô, cầu tài vào chùa Am Tiên còn cầu duyên thì vào chùa Duyên Ninh”. Chính vì thế, nếu bạn đang có đường tình duyên gặp nhiều trắc trở thì chắc chắn chùa Duyên Ninh ở Ninh Bình là một địa điểm mà bạn không thể bỏ lỡ. 

Chùa Duyên Ninh vốn là một ngôi chùa cổ, được xây dựng và tồn tại từ thế kỷ X dưới thời vua Đinh Tiên Hoàng. Từ xa xưa, ngôi chùa này là nơi tác hợp, nên duyên cho nhiều cặp đôi. Vì thế đến ngày nay, ngôi chùa được xem là nơi cầu duyên hiệu nghiệm và linh ứng bậc nhất Việt Nam. Chính vì thế mà bên cạnh cái tên Duyên Ninh, chùa còn được giới trẻ gọi là chùa Cầu Duyên. 

Chùa thuộc thành phía Tây của khu di tích Cố đô Hoa Lư cùng với chùa Nhất Trụ, cũng nằm trong quần thể di sản thế giới Tràng An nổi tiếng nên bên cạnh chùa Bái Đính thì người dân địa phương cũng ghé thăm chùa Duyên Ninh rất nhiều, đặc biệt là những bạn trẻ đang tìm kiếm một nửa của mình. 

Chùa Duyên Ninh cũng là nơi thờ phật và các nhà sư thế kỷ 10 như Pháp Thuận, Khuông Việt và Vạn Hạnh. Hiện tại chùa được quản lý bởi Giáo hội Phật giáo Việt Nam và cũng đã được trùng tu, sửa chữa để bảo tồn nét đẹp văn hóa cũng như tránh gây nguy hiểm cho du khách. 

Tương truyền rằng, chùa Duyên Ninh là nơi mà các công chúa thời Đinh-Lê thường qua lại, cũng là nơi công chúa Lê Thị Phất Ngân và tướng công Lý Công Uẩn đã thề hẹn, nên duyên kết đôi. Sau đó, vua Lý Thái Tông ra đời vào năm 1000. Sau này, khi đã dẹp được quân giặc Khai Quốc Vương, vua cho đổi tên lại thành chùa Duyên Ninh. 

Hoàng hậu Phất Ngân sau khi quyết định tu hành thì đã đến chùa Duyên Ninh tu sửa và trông coi mộ phần của vua Lê Đại Hành. Tại đây bà cũng đã tác hợp và se duyên cho trai gái trong làng, biến ngôi chùa thành nơi hẹn ước, nên duyên. Từ đó, Duyên Ninh trở thành ngôi chùa cầu duyên ở Ninh Bình. Vì độ linh ứng nên dần dần nhiều người dân địa phương đã lui đến đây cầu nguyện, biến chùa trở thành ngôi chùa cầu duyên nổi tiếng nhất Việt Nam. 

Chính vì vậy, bên cạnh thờ Phật, các nhà sư thế kỷ 10, chùa còn thờ cả Ông Tơ - Bà Nguyệt, Kim Hoa Thánh Mẫu – Vị thần cai quản việc sinh nở. 

Bà Phạm Thị Hường, Ninh Sơn, Ninh Bình cho biết: “Chùa Duyên Ninh không chỉ nổi tiếng và là nơi mọi người đến cầu duyên, mà nhiều người có vấn đề về con cái, chuyện sinh nở cũng thường lui đến để nguyện cầu. Chùa rất thiêng liêng, thành tâm khấn bái chắc chắn sẽ được như ý nguyện.”

Du khách, phật tử đến chùa Duyên Ninh cầu tình duyên thường sửa soạn lễ vật tạ ơn thần linh bao gồm hoa quả, trầu cau, các loại bánh, tiền vàng... Mỗi độ lễ Tết, quần thể di sản thế giới Tràng An nói chung và chùa Duyên Ninh nói riêng đều tấp nập du khách. 

Vì được xây dựng từ thế kỷ X, ngôi chùa đã phải trải qua nhiều đợt trùng tu và sửa chữa lớn để lưu giữ nét văn hóa cũng như đảm bảo an toàn cho du khách. Những đường nét kiến trúc cổ theo đó mà cũng bị hao mòn, và không còn giữ được nguyên vẹn như ngày xưa. 

Chùa Duyên Ninh hiện tại sẽ bao gồm khu vực chính điện, nhà tổ, phòng khách, nhà ăn, vườn cây và tháp xá lợi. Phần cổng của ngôi chùa được thiết kế tỉ mẩn với những đường nét điêu khắc tinh xảo. Phần cổng có 3 cổng ra vào dành cho phương tiện, cầu duyên và cổng chính to nằm chính giữa. Hai bên cổng sẽ được khắc các câu đối khác nhau. 

Ngay từ cổng vào, du khách đã thấy sự tỉ mỉ và cầu kỳ trong cách thiết kế. Trên các vòm mái hay mái đình đều được điêu khắc những họa tiết cầu kỳ với độ khó cao cùng với đó là sự sắc sảo và tinh tế trong từng hoa văn. Đặc biệt, ngôi chùa “tựa lưng” vào núi nên bầu không khí và không gian ngập trong hơi thở thiên nhiên, thoáng mát và trong lành.

Chữ “duyên” trong Phật Giáo không chỉ gói gọn trong tình yêu đôi lứa, mà còn là những tình cảm tốt đẹp, lớn lao khác. 

Anh Vũ Văn Khánh, Hoa Lư, Ninh Bình cho biết: “Nhà tôi gần chùa Duyên Ninh nên cũng biết, nhất là vào dịp Tết đến xuân về, các bạn trẻ mà chưa có đôi có cặp thường đến đây cầu tình duyên thuận lợi cho bản thân. Người gặp được người ấy là có duyên. Đến chùa Duyên Ninh không phải cứ để cầu tình cảm đâu, ta có thể chia sẻ về gia đình, bạn bè tìm lại sự cân bằng cho cuộc sống.”

Từ nhiều năm nay, chùa Duyên Ninh được nhiều du khách và phật tử tìm đến, coi đó là một trong những ngôi chùa cầu duyên linh thiêng nhất Việt Nam.