Sáng nay (12/8), tại cuộc tọa đàm "Các giải pháp để khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức, chia sẻ về thực trạng khó khăn về thuốc, vật tư y tế tại bệnh viện Bạch Mai thời gian qua, PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc bệnh viện nói, đây là vấn đề rất nóng, không phải với riêng bệnh viện Bạch Mai mà có lẽ lúc này là của cả ngành y tế.

Ông Đào Xuân Cơ cho biết, sau khi dịch COVID-19 kiểm soát tốt, bắt đầu sang quý II/2022, số lượng bệnh nhân đến với bệnh viện Bạch Mai tăng lên đột biến, bởi nhiều lý do.

"Cũng sau hơn 2 năm chống dịch, rất nhiều người dân, người bệnh không được đến các bệnh viện chuyên sâu như bệnh viện Bạch Mai. Do vậy số lượng bệnh nhân từ các tuyến, các tỉnh về bệnh viện Bạch Mai để khám chữa bệnh tăng đột biến, hầu hết các chuyên khoa đều tăng đến 5 lần, làm cho áp lực thiếu trang thiết bị, vật tư, thuốc vốn dĩ đã có từ trước, nay thiếu trầm trọng hơn. Đây là thực tế", ông Cơ nói.

Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, PGS.TS Đào Xuân Cơ nêu: Thứ nhất về thiết bị y tế, với một bệnh viện lớn, 15 năm qua, bệnh viện Bạch Mai thực hiện chủ trương xã hội hoá trong công tác y tế. Do vậy hầu hết nhiều thiết bị y tế là liên doanh, liên kết, máy đặt, máy mượn và máy liên doanh. Khi các máy, thiết bị này hết hợp đồng liên doanh, liên kết thì dừng hoạt động.

Thứ hai là các cơ quan hậu kiểm, khi kiểm tra các hoạt động liên doanh, liên kết, xã hội hoá ở bệnh viện Bạch Mai cũng phát hiện các vướng mắc về tư pháp. Do vậy, các thiết bị, vật tư y tế không đáp ứng được các quy định, quy chuẩn về pháp lý để tiếp tục thực hiện. Từ đó dẫn đến thực trạng các máy móc chẩn đoán, như máy chụp chiếu, siêu âm, cộng hưởng từ, máy test CT, các máy kỹ thuật cao như robot phẫu thuật … là những thiết bị hiện đại nhưng vướng vào pháp lý, vướng vào các quy định.

Theo Giám đốc bệnh viên Bạch Mai, mặc dù được các cơ quan chức năng, tư pháp ủng hộ đưa ra hoạt động trở lại để phục vụ thăm khám, chăm sóc cho người bệnh, nhưng còn vướng vấn đề pháp lý như đã hết hợp đồng, nên bệnh viện Bạch Mai không thể đưa vào hoạt động cho người bệnh có bảo hiểm y tế dù bệnh nhân có bảo hiểm y tế đến với bệnh viện Bạch Mai chiếm hơn 90%.

"Những máy này giờ đưa vào hoạt động cũng không phục vụ được người bệnh có bảo hiểm y tế bởi vì vấn đề pháp lý liên quan đến thanh toán bảo hiểm. Cơ quan bảo hiểm hiện tại không thể thanh toán cho người bệnh nếu chúng tôi sử dụng các loại máy này", ông Đào Xuân Cơ nói.

Để tháo gỡ khó khăn, PGS. TS Đào Xuân Cơ cho biết, bệnh viện đã có các văn bản, báo cáo cụ thể với Bộ Y tế, các cơ quan bảo hiểm xã hội Việt Nam và Hà Nội, tháo gỡ những vướng mắc, đưa các thiết bị y tế đang 'đắp chiếu' vào sử dụng, phục vụ người bệnh.

Thứ ba, theo ông Đào Xuân Cơ là các vật tư tiêu hao và các sinh phẩm. Cụ thể, hiện tại với số lượng bệnh nhân tăng đột biến như vậy, không riêng gì bệnh viện Bạch Mai mà nhiều bệnh viện công khác, nhiều bệnh viện tuyến cuối ở Hà Nội cũng rơi vào tình trạng này.

Nêu các nguyên nhân dẫn đến khó khăn thứ 3, Giám đốc bệnh viện Bạch Mai cho biết: Đầu tiên là khó khăn ở chuỗi cung ứng. Hiện nhiều vật tư tiêu hao, sinh phẩm có trong thầu, trúng thầu rồi nhưng các nhà cung cấp, các công ty, đơn vị phân phối không cung cấp được.

Tiếp đó là các công ty được trao thầu, mời thầu thì không chào thầu, không tham gia thầu, bởi lẽ sau hơn 2 năm dịch bệnh, nhiều công ty có sản phẩm thông dụng, phổ biến, thiết yếu đã bị đứt chuỗi và phá sản, không thể cung ứng được.

Cuối cùng là giá của các mặt hàng này hiện tại so với những giá đã trúng thầu trước đây trong vòng 1 năm qua đã tăng lên rất nhiều. Do vậy các công ty có báo cáo là không thể chào thầu với giá như vậy nữa vì họ sẽ bị lỗ.

Theo ông Đào Xuân Cơ, để tháo gỡ các khó khăn trong pháp lý, hiện Bộ Y tế đang chỉ đạo các vụ, cục, cơ quan liên quan sửa Thông tư 14, 15 liên quan đến mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư. Bộ Tài chính cũng đang tích cực sửa Thông tư 58.

"Chúng tôi cũng đã kiến nghị sửa Nghị định 98 liên quan đến đầu thầu thuốc, vật tư. Cần làm sao cho những văn bản pháp quy của chúng ta trở thành các công cụ hữu ích, tiện ích cho các cơ sở, bệnh viện, cơ sở y tế mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư y tế được thuận tiện, minh bạch, công khai. Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, và lãnh đạo Bộ Y tế cũng quyết liệt chỉ đạo sửa và chúng tôi là những người đồng hành để sửa các văn bản pháp quy này", PGS.TS Đào Xuân Cơ nói.