Trình bày Báo cáo của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, ngày 14/11/2022, Quốc hội đã ban hành Luật Thanh tra năm 2022, trong đó, giao Chính phủ quy định về cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành và hoạt động của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành (theo điểm c khoản 2 Điều 18, điểm b khoản 2 Điều 26, Điều 34, khoản 2 Điều 35, khoản 2 Điều 36..., Luật Thanh tra năm 2022).

Ngày 11/1/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 03/2024/NĐ-CP quy định về cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành và hoạt động của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành (Nghị định số 03/2024/NĐ-CP). Nghị định đã quy định cụ thể các cơ quan thanh tra tổng cục, cục được thành lập tại tổng cục, cục thuộc bộ và các cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành. Theo đó, một số cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành theo quy định của Luật Thanh tra năm 2010 nay không còn và nghị định hướng dẫn Luật Thanh tra năm 2010 không còn được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.

Xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ thanh tra, có rất nhiều chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính được quy định tại Điều 46 Luật Xử lý vi phạm hành chính. Do đó, khi chức năng, nhiệm vụ này có sự thay đổi trên cơ sở hệ thống pháp luật về thanh tra đã được sửa đổi, bổ sung, thay thế dẫn đến kéo theo chức năng, nhiệm vụ về xử phạt vi phạm hành chính của các chức danh này cũng có sự thay đổi theo.

Trên cơ sở đó, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc vụ cho ý kiến về việc chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính có sự thay đổi về nhiệm vụ, quyền hạn và tiến hành xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực liên quan đến thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của các chức danh sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến.

Báo cáo thẩm tra Báo cáo của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết Ủy ban Pháp luật tán thành sự cần thiết quy định, điều chỉnh một số chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính tại các nghị định của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thanh tra với lý do được nêu tại Báo cáo của Chính phủ. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ cân nhắc thời điểm điều chỉnh, bổ sung thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính tại các nghị định, tránh việc phải sửa đổi, bổ sung nhiều lần do hiện nay các cơ quan đang thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy theo chỉ đạo của Trung ương.

Việc Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến nội dung này là bảo đảm cơ sở pháp lý, đúng thẩm quyền theo quy định tại khoản 2 Điều 53 của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Ủy ban Pháp luật đồng ý với đề xuất của Chính phủ về việc giữ thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với 35 chức danh, bỏ thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với 6 chức danh như tại Phụ lục kèm theo Báo cáo của Chính phủ; đề nghị Chính phủ xem xét, quyết định phù hợp thời điểm sửa đổi, bổ sung các nghị định, trên cơ sở bám sát chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của các cơ quan trong hệ thống chính trị theo chỉ đạo của Trung ương.

Ủy ban Pháp luật  kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo Tòa án nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước, trong phạm vi lĩnh vực phụ trách, rà soát các pháp lệnh về xử phạt vi phạm hành chính để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định việc điều chỉnh các chức danh có thẩm quyền xử phạt do có sự thay đổi về nhiệm vụ, quyền hạn (nếu có), bảo đảm đồng bộ, thống nhất.

Sau khi nghe các báo cáo, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật, đồng ý với Đề nghị của Chính phủ về việc bỏ thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với 6 chức danh, và giữ thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với 35 chức danh theo pháp luật hiện hành.