Công cụ này, được biết đến trong nội bộ của Google với cái tên là Genesis, có thể lấy thông tin - ví dụ như chi tiết về các sự kiện hiện tại - và tạo nội dung tin tức.

Lời hứa hẹn của Google

Các nguồn tin của Google cho biết, họ tin rằng nó có thể phục vụ như một loại trợ lý cá nhân cho các nhà báo, tự động hóa một số tác vụ để giải phóng thời gian cho những người làm báo và rằng công nghệ này có trách nhiệm đối với báo chí.

Một số giám đốc trong ngành báo chí đã xem giới thiệu của Google về công nghệ này và đã mô tả nó là đáng lo ngại. Họ nói rằng dường như nó có ý định tạo ra những câu chuyện tin tức và các các tác phẩm nghệ thuật từ việc cắt xén hoặc tổng hợp các nguồn thông tin, gồm cả có bản quyền, trên mạng internet.

Jenn Crider, phát ngôn viên của Google, cho biết trong một tuyên bố rằng “hợp tác với các nhà xuất bản tin tức, đặc biệt là các nhà xuất bản nhỏ hơn, chúng tôi đang trong giai đoạn đầu khám phá các ý tưởng để có khả năng cung cấp các công cụ hỗ trợ AI để giúp các nhà báo thực hiện công việc của họ”.

“Nói một cách đơn giản, những công cụ này không nhằm mục đích và không thể thay thế vai trò thiết yếu của các nhà báo trong việc đưa tin, tạo và kiểm tra tính xác thực của các bài báo của họ”, Crider nói thêm. 

Một phát ngôn viên của News Corp, chủ sở hữu The Wall Street Journal, cho biết trong một tuyên bố: “Chúng tôi có mối quan hệ tuyệt vời với Google và chúng tôi đánh giá cao cam kết lâu dài của Sundar Pichai (CEO của Google - PV) đối với ngành báo chí”.

Nguy cơ tổn hại uy tín báo chí 

Jeff Jarvis, giáo sư báo chí và nhà bình luận truyền thông, cho biết công cụ mới của Google, như đã mô tả, có những mặt tích cực và tiêu cực. “Nếu công nghệ này có thể cung cấp thông tin thực tế một cách đáng tin cậy, các nhà báo nên sử dụng công cụ này”, ông nói.

“Mặt khác, nếu nó bị các nhà báo và tổ chức tin tức sử dụng sai mục đích về các chủ đề đòi hỏi sắc thái và sự hiểu biết về văn hóa thì nó có thể làm tổn hại đến uy tín không chỉ của công cụ mà còn của các tổ chức tin tức sử dụng nó”, ông cho biết thêm.

Các tổ chức tin tức trên khắp thế giới đang băn khoăn trước việc có nên sử dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo trong tòa soạn của họ hay không. Nhiều tổ chức, bao gồm The Times, NPR và Insider, đã thông báo họ dự định thử nghiệm các ứng dụng tiềm năng của AI để xem nó có thể được áp dụng một cách có trách nhiệm như thế nào đối với báo chí.

Tuy nhiên, công cụ mới của Google thực sự gây lo lắng cho không ít các nhà báo, vì nó có thể thay thế họ hoặc lấy cắp thông tin của họ. Đúng là, một số tổ chức tin tức, bao gồm AP, từ lâu đã sử dụng AI để tạo ra các tin bài, nhưng khá hạn chế và đều lấy từ nguồn dữ liệu do chính họ tạo ra, chứ không phải “lấy cắp” hoặc “xào xáo” thông tin trên mạng như cách các chatbot hiện đang làm.

Đặc biệt, trí tuệ nhân tạo hiện nay cho phép bất kỳ người dùng nào cũng có thể tạo các bài báo một cách dễ dàng. Bởi vậy, nếu không được chỉnh sửa và kiểm tra cẩn thận, việc lạm dụng AI có thể lan truyền thông tin sai lệch và ảnh hưởng đến uy tín về ngành báo chí truyền thống.

Sự cảnh giác của báo chí với AI

Mặc dù Google đang đầu tư mạnh vào AI tổng quát, nhưng nó không giải quyết được các vấn đề. Khác với cách hoạt động của Google Tìm kiếm đưa người dùng đến nguồn tin gốc, chatbot Bard của họ lại đưa ra luôn câu trả lời trực tiếp cho các truy vấn, do vậy đôi khi không chính xác; đồng thời làm giảm lượng truy cập và cả nguồn thu của những tổ chức báo chí hoặc các nguồn dữ liệu bản quyền khác.

Bởi vậy khi AI ngày càng phát triển, các quốc gia trên khắp thế giới cũng ngày càng kêu gọi Google chia sẻ cho các hãng tin một phần doanh thu quảng cáo của họ. Sau khi Úc buộc Google đàm phán trả tiền cho các nhà xuất bản tin tức vào năm 2021, gã khổng lồ này đã thiết lập thêm mối quan hệ đối tác với các tổ chức tin tức ở nhiều quốc gia khác nhau.

Dẫu vậy, các tổ chức tin tức và những người sáng tạo nội dung khác vẫn đang chỉ trích Google và các công ty AI lớn khác vì đã sử dụng các bài báo và bài đăng của họ để huấn luyện các hệ thống AI này mà không trả thù lao. Các tổ chức báo chí hàng đầu thế giới hiện đang thể hiện sự đoàn kết, khi đều có quan điểm phản đối việc AI lấy dữ liệu của họ mà không được phép.

Hoàng Hải (theo NYT, Telegraph, Daily Mail)