Kể từ đó, hơn 5 triệu người đã chết trên khắp thế giới và hơn 300 triệu người bị nhiễm bệnh. Và bất chấp chi phí khổng lồ mà thế giới phải trả trong 2 năm qua, cộng đồng quốc tế vẫn đang tìm kiếm câu trả lời về đợt bùng phát ban đầu ở Trung Quốc.

Không rõ nguồn gốc

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ra lệnh cho cộng đồng tình báo Mỹ tiến hành điều tra nguồn gốc của virus, trong khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) liên tục thúc giục Bắc Kinh chia sẻ dữ liệu về đợt bùng phát ban đầu ở Vũ Hán. 

Tháng 1 năm ngoái, WHO đã cử một nhóm các nhà khoa học đến Trung Quốc để thực hiện một cuộc điều tra, một quá trình được chính phủ Trung Quốc xem xét kỹ lưỡng.

Nhóm nghiên cứu kết luận rằng rất khó có khả năng virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm. Nhóm nghiên cứu cũng cho rằng virus có thể đã nhảy từ động vật sang người.

Kết quả đã vấp phải sự hoài nghi và các chuyên gia thúc giục WHO mở các cuộc điều tra sâu hơn sau khi không đưa ra được bằng chứng rõ ràng về nguồn gốc của virus. Mặc dù WHO đã cố gắng khôi phục cuộc điều tra, nhưng Trung Quốc đã bác bỏ kế hoạch của cơ quan y tế toàn cầu, nhấn mạnh rằng Bắc Kinh không thể chấp nhận một cuộc điều tra truy tìm nguồn gốc khác.

Ông Zeng Yixin, Thứ trưởng Ủy ban Y tế Quốc gia, cho biết vào tháng 7/2021 rằng Trung Quốc luôn ủng hộ việc "truy tìm virus khoa học", nhưng Bắc Kinh phản đối việc chính trị hóa.

Hai năm kể từ khi Trung Quốc báo cáo ca tử vong do Covid đầu tiên, các chuyên gia y tế công cộng đã có những quan điểm khác nhau về việc liệu vẫn có thể truy tìm nguồn gốc của virus hay không.

Một vấn đề mang tính chính trị

Một số chuyên gia cho rằng bản chất chính trị hóa cao độ của cuộc điều tra đã khiến các nhà khoa học khó có được những hiểu biết sâu sắc về nguồn gốc của Covid.

Ông Xi Chen, phó giáo sư về chính sách y tế và kinh tế tại Trường Y tế Công cộng Yale, cho biết: “Ngay từ đầu, virus đã bị chính trị hóa khá nhiều và điều đó đã vô hiệu hóa phần lớn bất kỳ cuộc điều tra nào về nguồn gốc".

“Tôi không biết làm cách nào để giải quyết vấn đề này và làm thế nào để cộng đồng quốc tế có thể xây dựng lại lòng tin để khởi động lại hoặc bắt đầu nỗ lực truy tìm nguồn gốc của virus, cũng như làm thế nào để tránh điều này xảy ra trong tương lai", ông nói với DW.

Ông Chunhuei Chi, Giám đốc Trung tâm Y tế Toàn cầu tại Đại học Bang Oregon, Mỹ, nói rằng sai lầm nghiêm trọng nhất mà Trung Quốc phạm phải không phải là từ chối chia sẻ thông tin về nguồn gốc của virus, mà là nỗ lực ngăn chặn thông tin về sự lây lan của virus trong số dân số ở Vũ Hán trong giai đoạn đầu.

"Chúng tôi có bằng chứng cho thấy rằng virus đã bắt đầu lây lan ở Vũ Hán vào tháng 11/2019, vậy tại sao chính phủ Trung Quốc lại che đậy nó ngay từ đầu?", ông nói.

Bám sát phương pháp tiếp cận 'không Covid'

Hai năm sau khi bùng phát ở Vũ Hán, Trung Quốc một lần nữa áp đặt các biện pháp nghiêm ngặt đối với một số thành phố để hạn chế sự lây lan của các biến thể Covid-19 trong biên giới của mình.

Khoảng 13 triệu người ở thành phố Tây An của Trung Quốc đã bị phong tỏa trong nhà vào tháng trước. Các quan chức đã phải đối mặt với những lời phàn nàn từ người dân thành phố về việc tiếp cận thực phẩm và các nhu yếu phẩm hàng ngày.

Hôm thứ Ba, ít nhất 5 triệu cư dân tại thành phố An Dương, tỉnh Hà Nam của Trung Quốc cũng đã bị chính quyền địa phương ra lệnh phải ở nhà vì tỉnh này trở thành điểm nóng mới nhất về dịch bệnh bùng phát trong nước của Trung Quốc.

Một số người cho rằng những biện pháp nghiêm khắc này khiến họ nhớ lại những chiến lược mà chính quyền Trung Quốc đã sử dụng ở Vũ Hán hai năm trước.

Các chuyên gia cũng có những giải thích khác nhau về việc tại sao Trung Quốc vẫn duy trì chiến lược "zero Covid" dù đã hai năm sau khi loại virus này xuất hiện.

Từ lâu, Trung Quốc đã nói rằng phản ứng không khoan nhượng của họ đối với Covid là tốt hơn so với các biện pháp đôi khi lỏng lẻo và hỗn loạn ở nước ngoài.