Đây là triển lãm đầu tiên khai thác đa dạng, phong phú nguồn tư liệu Mộc bản triều Nguyễn kết hợp với tư liệu hình ảnh di tích, khảo cổ học khu di sản Hoàng thành Thăng Long nhằm phản ánh khái quát, sinh động, chân thực về quá trình xây dựng và thay đổi cấu trúc không gian của Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long từ thế kỷ thứ VII – XIX, trải dài qua các thời kỳ từ Tiền Thăng Long đến Lý, Trần, Lê sơ, Mạc, Lê Trung hưng và Nguyễn…

Ngoài ra, triển lãm cũng khẳng định giá trị di sản Hoàng thành Thăng Long trên các khía cạnh về nghệ thuật kiến trúc, kỹ thuật xây dựng, quy hoạch đô thị và là trung tâm quyền lực kế tiếp nhau của Việt Nam trong hơn 1.000 năm lịch sử.

Triển lãm “Hoàng thành Thăng Long qua Mộc bản Triều Nguyễn – Di sản Tư liệu thế giới” gồm 5 phần: Giai đoạn tiền Thăng Long, Hoàng thành Thăng Long thời Lý, Hoàng thành Thăng Long thời Trần, Hoàng thành Thăng Long thời nhà Lê, Hoàng thành Thăng Long thời Mạc, Hoàng thành Thăng Long thời Nguyễn.

Các hiện vật được trưng bày tại triển lãm. Ảnh: toquoc.vn 

Lịch sử xây dựng Hoàng thành Thăng Long được ghi chép rất rõ trong các bộ cổ sử như “Đại Việt sử ký toàn thư” hay “Khâm định Việt sử thông giám cương mục” nằm trong khối tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn Di sản tư liệu thế giới hiện bảo quản tại Trung tâm lưu trữ Quốc gia thuộc Cục Văn thư lưu trữ Nhà nước.

Mộc bản là loại hình tài liệu đặc biệt quý hiếm của Việt Nam và thế giới, khắc ngược chữ Hán, chữ Nôm trên gỗ để in ra thành sách, được dùng phổ biến trong thời kỳ phong kiến ở nước ta.

Nội dung của Mộc bản Triều Nguyễn phản ánh lịch sử xã hội Việt Nam từ khởi thủy đến Triều Nguyễn trên các lĩnh vực. Đây là nguồn sử liệu gốc, có giá trị lớn về nhiều mặt, có tầm ảnh hưởng khu vực và quốc tế nên đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) đã công nhận là Di sản Tư liệu thế giới vào ngày 31/7/2009.

Cùng với tài liệu Mộc bản, triển lãm cũng giới thiệu tới người xem những hình ảnh về mặt bằng, di tích kiến trúc triều Lý được khai quật tại Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long, điểm nổi bật trong giai đoạn này là kiến trúc bát giác, dấu tích 18 móng trụ, trong đó 12 móng trụ xếp thành 2 hàng quay xung quanh 1 móng trụ vuông ở giữa tạo thành hình bát giác.

Cũng tại đây, cùng với hoạt động triển lãm đã diễn ra Lễ ký kết thỏa thuận hợp tác giữa Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV, Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước với Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội.

Lễ ký kết nhằm phối hợp tổ chức trưng bày, triển lãm và xuất bản các ấn phẩm để công bố, giới thiệu di sản tư liệu thế giới của Việt Nam; các tài liệu lưu trữ, hiện vật tiêu biểu của Thủ đô Hà Nội nói chung, khu di sản văn hóa thế giới Hoàng thành Thăng Long và khu di tích Quốc gia đặc biệt Cổ Loa nói riêng.

Chương trình hợp tác này nhằm quảng bá, giới thiệu hình ảnh về con người, văn hóa, lịch sử của Thủ đô Hà Nội và giá trị của các loại hình di sản đến với công chúng trong và ngoài nước, góp phần thiết thực giáo dục thế hệ trẻ, khơi dậy tinh thần tự hào dân tộc, lòng yêu nước, ý thức trách nhiệm trong việc lưu trữ và phát huy giá trị di sản tư liệu, văn hóa, lịch sử.

Việc phối hợp tổ chức trưng bày nhân Ngày Di sản Việt Nam lần thứ XIV đã mở ra hướng đi mới cho việc bảo tồn và phát huy các giá trị di sản tư liệu thế giới, tạo điều kiện cho công chúng trong và ngoài nước tiếp cận gần hơn với các di sản tư liệu của Việt Nam, đồng thời nâng cao nhận thức của cộng đồng trong việc bảo vệ, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa dân tộc.

B.V