Tối 22/3 (theo giờ Việt Nam), Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã nhóm họp để bỏ phiếu về dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất, trong đó kêu gọi “ngừng bắn ngay lập tức và lâu dài” trong khoảng 6 tuần tại Gaza để bảo vệ dân thường và cho phép cung cấp viện trợ nhân đạo.

Nghị quyết này đánh dấu sự cứng rắn hơn nữa trong lập trường của Washington đối với Israel. Trước đó trong cuộc chiến kéo dài 5 tháng, Mỹ đã không đề cập tới từ “ngừng bắn” và phủ quyết các biện pháp bao gồm lời kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức ở Gaza.

Tuy nhiên, dự thảo nghị quyết của Mỹ đã không vượt qua được cuộc bỏ phiếu. Cụ thể, 11 thành viên Hội đồng Bảo an đã bỏ phiếu tán thành nghị quyết nhưng Nga, Trung Quốc và Algeria đã bỏ phiếu chống và Guyana bỏ phiếu trắng. Với tư cách là thành viên thường trực Hội đồng Bảo an, phiếu chống của Nga và Trung Quốc được coi là quyền phủ quyết.

Trước cuộc bỏ phiếu, Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Linda Thomas-Greenfield cho rằng sẽ là một "sai lầm lịch sử" nếu Hội đồng Bảo an không thông qua nghị quyết. Trong khi đó, Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc, Vassily Nebenzia, cũng phát biểu trước cuộc bỏ phiếu, kêu gọi các thành viên không bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết.

Đại sứ Nebenzya chỉ ra rằng Mỹ đã sử dụng quyền phủ quyết 4 lần đối với Gaza (chống lại 3 nghị quyết ngừng bắn và 1 sửa đổi của Nga), đồng thời lưu ý rằng dự thảo nghị quyết của Mỹ không trực tiếp yêu cầu ngừng bắn mà chỉ "xác định tính cấp thiết" của lệnh ngừng bắn.

Theo ông Nebenzia, nghị quyết này "cực kỳ chính trị hóa" và bật đèn xanh hiệu quả cho Israel tiến hành một chiến dịch quân sự ở Rafah, một thành phố ở cực nam của Gaza, nơi có hơn 1 triệu cư dân đang trú ẩn trong những căn lều tạm bợ để thoát khỏi cuộc tấn công của Israel ở xa hơn về phía bắc.

Ông Nebenzia cho biết một số thành viên không thường trực của Hội đồng Bảo an đã soạn thảo một nghị quyết thay thế mà ông gọi là một văn bản cân bằng và cho biết không có lý do gì để các thành viên không ủng hộ nó.

Đại sứ Trung Quốc tại Liên hợp quốc, Zhang Jun cho rằng dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất là không cân bằng và cho biết Bắc Kinh cũng ủng hộ nghị quyết thay thế.

Một nhà ngoại giao tại Liên hợp quốc cũng tiết lộ với Reuters rằng một nghị quyết thay thế do 10 thành viên được bầu của Hội đồng Bảo an soạn thảo dưới sự điều phối của Mozambique có thể được đưa ra bỏ phiếu sau chiều thứ Sáu.

Dự thảo nghị quyết này yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức trong tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo, thả tất cả con tin và nhấn mạnh sự cần thiết phải mở rộng dòng chảy hỗ trợ nhân đạo tới Gaza.

Tuy nhiên, Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc, Linda Thomas-Greenfield cảnh báo Mỹ sẽ phủ quyết dự thảo nghị quyết thay thế nếu nó được đưa ra bỏ phiếu, với lý do nghị quyết này không ủng hộ các cuộc đàm phán đang diễn ra ở Doha về một thỏa thuận thiết lập lệnh ngừng bắn để đổi lấy việc Hamas phóng thích con tin.

Trước đó 1 ngày, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết ông tin rằng các cuộc đàm phán ở Doha (Qatar), vốn tập trung vào thiết lập lệnh ngừng bắn kéo dài 6 tuần và thả 40 con tin Israel cùng hàng trăm người Palestine đang bị bỏ tù, vẫn có thể đạt được một thỏa thuận.

Quang Anh (theo Reuters, DW, Guardian)