Về Định Hóa là về với vùng đất ATK (an toàn khu), về với cội nguồn, với “Thủ đô gió ngàn”. Nơi đây, mỗi bản làng, thôn, xã đều thấm đẫm sự kiện lịch sử 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Bởi thế, tất cả các xã của huyện đều có di tích lịch sử, với quá nửa là di tích quốc gia; hơn 2 phần 3 số xã được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang. Nhân dân các dân tộc  thắm tình đậm nghĩa, tận tình che chở, bảo vệ, thủy chung với cách mạng. Đời nối đời tự hào, nhắc nhớ nhau: “Ngày 20/5/1947, Cụ Hồ đã đặt chân trên đất Điềm Mặc, lên lán ở trên đồi Khau Tý. Tại đây Người cùng Trung ương và Chính phủ lãnh đạo toàn dân anh dũng kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược; với rất nhiều Quyết định, Chỉ thị của Trung ương được ban hành”! Nghe vậy, tôi nao nao nhớ câu ca thuở nảo thuở nao: “Cây có gốc mới nở cành xanh lá/Nước có nguồn mới biển cả sông sâu!”.

Bác Hồ kính yêu của dân tộc, người thầy vĩ đại của các nhà báo, từng trải suốt dặm dài “đi tìm hình của Nước”, từng viết báo, sử dụng báo chí như một lực lượng “xung kích” phục vụ kháng chiến, kiến quốc, phục vụ cách mạng. Người cho ra đời báo Thanh niên, tờ báo cách mạng đầu tiên ở hải ngoại để vận động thanh niên, thành mốc son rạng rỡ nhất của báo chí Việt Nam. Tại Định Hóa, Người cho mở lớp Báo chí Huỳnh Thúc Kháng (tiền thân trường lớp báo chí ngày nay) ở thôn Bờ Rạ, ven Núi Cốc để huấn luyện các nhà báo viết báo kháng chiến. Thư gửi học viên, ngày 9/6/1949 Người nhắc nhở: “Nhiệm vụ của tờ báo là tuyên truyên, cổ động, huấn luyện, giáo dục và tổ chức dân chúng đến mục đích chung là kháng chiến, kiến quốc thành công”!

Tại ATK ở Định Hóa, Người giao Trung ương chỉ đạo thành lập “Hội những người viết báo kháng chiến” nay là Hội Nhà báo Việt Nam (HNBVN). Ngày 21/4/1950 tổ chức Hội của chúng ta ra đời tại xóm Roòng Khoa, xã Điềm Mặc, huyện Định Hóa. Điềm Mặc thành cội nguồn ngời sáng của báo giới cùng lịch sử cách mạng. Từ đây, các nhà báo có tổ chức Hội với tên gọi rất đỗi thân yêu: HNBVN!

Chúng tôi từng gắn bó cuộc đời với nghề, với tổ chức HNBVN như điểm tựa tin yêu. Khi lập Hội, cả nước chỉ có vài chục tờ báo và tạp chí với mấy trăm hội viên. Nay có tới gần ngàn cơ quan báo chí với đủ các loại hình thông tin hiện đại. Tin yêu, bởi đội ngũ làm báo của chúng ta có tới vài vạn người, được đào tạo bài bản, tinh thông nghề nghiệp, hết lòng phục vụ sự nghiệp vẻ vang của dân tộc. Trong gian khó, hiểm nguy của chiến tranh, thiếu thốn của thời khởi lập, các nhà báo tiền bối của chúng ta luôn thủy chung, kiên cường vượt qua hết thảy, hy sinh vì nghề nên tên tuổi họ sáng mãi với nhân gian; mãi là biểu tượng đẹp để hậu thế noi theo...

Khi mới thành lập, Người chỉ rõ vai trò to lớn của Hội: “Đó là một tổ chức chính trị và nghề nghiệp. Nhiệm vụ của Hội Nhà báo là phải làm cho hội viên đoàn kết chặt chẽ, giúp đỡ nhau để nâng cao trình độ chính trị và nghề nghiệp” (Đại hội II-HNBVN-17/4/1959). Người giao trách nhiệm lớn lao cho cán bộ, hội viên: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng, cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”! (Đại hội III-HNBVN-Tháng 9/1962). Lời dạy chí cốt, chí tình ấy của Người, các thế hệ Nhà báo Việt Nam nối tiếp nhau thực hiện, miết mải đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc, suốt 70 năm qua.

Vâng lời Bác, kể từ ngày thành lập Hội qua 10 nhiệm kỳ Đại hội đại biểu, tổ chức luôn bám chắc mục tiêu Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng trong từng thời kỳ cách mạng, nên báo chí luôn nhịp bước cùng thời cuộc; gắn bó mật thiết đảng với dân, dân với Đảng. Suốt 2 cuộc kháng chiến cứu nước, giành độc lập dân tộc, thống nhất nước nhà, hàng ngàn nhà báo đã tay súng tay bút giáp trận với quân thù; góp sức phá tan mộng thực dân luôn cậy thế giàu có, vũ khí tối tân. Nửa ngàn nhà báo đã anh dũng hy sinh, tên tuổi họ lưu sử sách nhắc nhở chúng ta phải sống cho xứng danh nhà báo!

Các cấp Hội từ Trung ương tới địa phương luôn gắn kết với các cơ quan quản lý báo chí chăm lo bồi dưỡng chính trị, đạo đức, nghiệp vụ cho hội viên. Đó là các lớp chuyên sâu nghề báo của tổ chức Báo chí quốc tế OIJ, trường Báo chí OIJ của Việt Nam... Là sự ra đời của Khoa Báo chí Xuất bản đào tạo dài hạn bài bản, sau là Học viện Báo chí Tuyên truyền, nay là (Viện Báo Chí). Trung ương Hội có Ban nghiệp vụ; có “Trung tâm Bồi dưỡng Nghiệp vụ Báo chí”; có báo Nhà báo & Công luận, Tạp chí Người làm báo, Cổng thông tin điện tử... sắm đúng vai trò cơ quan ngôn luận và nghề nghiệp của những người làm báo.

Thường trực Hội năng động, chỉ đạo chặt chẽ các Ban nghiệp vụ, Công tác Hội, Nhà văn hóa... tổ chức nhiều Hội thảo chuyên đề về chính trị, nghiêp vụ, đạo đức, trách nhiệm xã hội - nghĩa vụ công dân của nhà báo trước sự phát triển như vũ bão của không gian mạng thời 4.0, nhằm bắt nhịp với xu thế phát triển báo chí của nhân loại... Ấy là sự phong phú, đa dạng, thiết thực hoạt động gắn với thời cuộc nối tiếp nhau của HNBVN, hệt như phương cách tạo nguồn để biển ngày thêm rộng, sông càng thêm sâu!

Nhà báo luôn coi đạo đức là gốc, tôn trọng sự thật, trung thực, khách quan, nhân văn vì lợi ích đất nước và lợi ích chính đáng của nhân dân. Báo chí luôn luôn quyết liệt đấu tranh với nạn quan liêu, tham nhũng, với cái ác, cái xấu xa trái với luật pháp; quyết liệt phản bác những luận điệu thù địch, phản động; nhân rộng các điển hình tiên tiến; nâng niu nhân tố mới, vun xây cái hay, cái tốt đẹp của con người.

Nhiều hoạt động phụ trợ nghiệp vụ, như: Giải báo chí “Bông lúa vàng” thời hậu phương thi đua với tiền phương; “Giải báo chí Toàn quốc của HNBVN”, phát triển lên thành “Giải Báo chí Quốc gia” luôn bội thu những hạt ngọc, ấy là chưa tính đến những Giải báo chí phối hợp của HNBVN với các tổ chức, đoàn thể... tạo nên làn gió hứng khởi khích lệ, quảng bá, nhân rộng những tài năng báo chí trên khắp mọi miền đất nước...

Đó còn là Hội Báo Xuân nay là (Hội Báo toàn quốc) rộn rã, tưng bừng, thi đua báo đẹp, báo hay đa hình, đa thanh, đa sắc trách nhiệm cao với dân với nước. Là việc ra đời “Bảo tàng Báo chí Việt Nam” lưu giữ, tôn vinh quá khứ hiển vinh, kiên trung, kết bện với nghề. Là việc trao “Huy chương vì sự nghiệp báo chí” nay là (Kỷ niệm chương) cho các nhà báo có đóng góp quan trọng vào sự nghiệp báo chí...  Là việc xây dựng “Quy ước đạo đức báo chí” nay là (Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam) định chuẩn mực để nhà báo cố kết với nghề, xứng với lời Bác dạy: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ”!...

70 năm – HNBVN đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng của dân tộc gian nan, quyết liệt; khi thăng, khi trầm nhưng vẫn một dòng chảy kiên trung, nhất mực tiến lên nên rất đỗi vẻ vang!

70 năm – Mốc son rạng ngời thôi thúc các hội viên nhà báo chúng ta thêm tin yêu, năng nổ hòa quyện với nhân dân, sát sao thực tế, hết lòng phụng sự tiến trình phát triển mạnh mẽ của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng quang vinh!

Tháng 4/2020

Nhà Báo Nguyễn Uyển -

Nguyên Trưởng ban Công tác Hội - HNBVN