Theo Reuters, đây là một thỏa thuận làm sâu sắc thêm mối quan hệ năng lượng vốn đã trở thành cứu cánh cho ngành công nghiệp dầu mỏ đang đổ nát của Venezuela trong bối cảnh khủng hoảng do quản lý yếu kém và thiếu đầu tư trong nhiều thập kỷ. Nhưng cũng làm trầm trọng hơn các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với quốc gia Nam Mỹ này.

Iran, quốc gia Trung Đông cũng bị Hoa Kỳ trừng phạt, đã cung cấp cho Chính phủ của Tổng thống Nicolas Maduro nhiên liệu và chất pha loãng để sản xuất các loại dầu thô có thể xuất khẩu, và kể từ năm 2020 đã cung cấp các bộ phận để sửa chữa và nâng cấp mạng lưới lọc dầu 1,3 triệu thùng/ngày của Venezuela.

Một đơn vị thuộc Công ty phân phối và lọc dầu quốc gia Iran (NIORDC) trong tháng này đã ký hợp đồng trị giá 110 triệu euro (tương đương 116 triệu USD) với công ty dầu khí nhà nước Venezuela PDVSA để sửa chữa và mở rộng nhà máy lọc dầu El Palito công suất 146.000 thùng/ngày, ở trung tâm nước này.

Dự án tiếp theo của họ là Paraguana, một tổ hợp hai nhà máy lọc dầu thuộc hàng lớn nhất thế giới, thông qua một hợp đồng hiện đang được thương lượng, nguồn tin cho biết. Tổ hợp lọc dầu được gọi tắt là CRP này chỉ hoạt động với 17% công suất vào tháng 4, theo ước tính độc lập.

"Trong khoảng một năm, Iran sẽ có thể đưa người của mình đến Paraguana. Họ đã rất tập trung vào công tác chuẩn bị, bao gồm cả nhà ở cho công nhân”, một nguồn tin nói.

Đầu năm nay, các công ty nhà nước Iran đã cung cấp cho Paraguana các bộ phận để khởi động lại một đơn vị sản xuất xăng. Một người nắm thông tin về việc mua hàng cho biết, thiết bị được sản xuất ở Bắc Mỹ đã đến Venezuela từ Trung Quốc sau khi người Iran xử lý việc mua sắm và vận chuyển.

Nhiều công ty Trung Quốc tránh kinh doanh trực tiếp với Venezuela để giảm rủi ro liên quan đến trừng phạt hoặc các hóa đơn chưa thanh toán. Họ chỉ đồng ý giao dịch nếu bên thứ ba xử lý các đơn đặt hàng và thanh toán, nguồn tin này nói thêm.

PDVSA chưa tiết lộ công khai chi tiết về các hiệp ước gần đây với Iran và cũng không trả lời yêu cầu bình luận. NIORDC đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Đối tác mới

Trong những năm gần đây, PDVSA đã cố cầm cự và không thu hút được vốn đầu tư nước ngoài cho các nhà máy lọc dầu của mình, bao gồm cả một thỏa thuận bị hủy bỏ với các công ty Trung Quốc. Công ty quốc doanh này đã thành công hơn với các dịch vụ mỏ dầu và các công ty bảo trì sẵn sàng chấp nhận thanh toán bằng dầu thô hoặc nhiên liệu để tránh các hóa đơn chưa thanh toán của Venezuela.

Nhưng việc bơm vốn hàng triệu USD ngày càng cần thiết để đảm bảo nguồn cung cấp nhiên liệu đầy đủ cho đất nước, nơi nhu cầu đang dần phục hồi về mức trước đại dịch.

Khi Bộ trưởng Dầu mỏ Iran, ông Javad Owji thăm thủ đô Caracas vào đầu tháng 5, hai tàu chở dầu cực lớn của Iran đang xả hàng ở vùng biển Venezuela như một phần của thỏa thuận hoán đổi mà các công ty nhà nước đã khởi động vào năm ngoái.

Tại El Palito, một đơn vị chưng cất dầu thô đã khởi động lại vào tháng 5 sau nhiều tháng ngừng hoạt động. Nhà máy lọc dầu đang hoạt động với khoảng một nửa công suất chủ yếu là nhờ thiết bị do Iran cung cấp, nhưng vẫn cần phải hoạt động nhiều hơn.

Iran đã giao các bộ phận mới theo hợp đồng dịch vụ để cung cấp bảo dưỡng lớn và mở rộng cơ sở, được chi trả thông qua nhiên liệu từ cùng một nhà máy lọc dầu, hai người trong số các nguồn tin cho biết.

Một nguồn tin tiết lộ rằng, trước khi có thể mở rộng các đơn vị chuyển đổi sâu cốt lõi của El Palito, các công nhân phải sửa đổi và tăng cường nguồn cung cấp nước và khí đốt cũng như nâng cấp hệ thống điện. Sau đó, đơn vị này mới có thể đạt được mục tiêu 175.000 thùng/ngày.

Một công nhân khác cho biết: “Các dự án lớn mà PDVSA phải làm và không thể làm, sẽ do Iran thực hiện”.

Sơn Tùng (Theo Reuters)