Tấn công Rafah vẫn là lựa chọn của Israel

Các nhà lãnh đạo Israel cho biết họ có ý định tiếp tục tiến đánh Rafah bất chấp sự phản đối mạnh mẽ từ đồng minh quan trọng nhất của đất nước, Mỹ, vốn đã cảnh báo rằng một động thái toàn diện đối với vùng đất này có thể gây thương vong cho dân thường trên diện rộng và làm gián đoạn các nỗ lực viện trợ nhân đạo.

“Trong những ngày tới, chúng tôi sẽ tăng áp lực quân sự và ngoại giao lên Hamas vì đó là cách duy nhất để thả con tin và đạt được chiến thắng của chúng tôi”, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết hôm Chủ nhật (21/4) trong thông điệp đánh dấu lễ Vượt qua của Do Thái giáo, bắt đầu từ thứ Hai.

Không quân Israel đã tấn công các mục tiêu ở Rafah trong những ngày gần đây. Theo Wafa, cơ quan thông tin và tin tức chính thức của Chính quyền Palestine (PA), một loạt cuộc tấn công hôm Chủ nhật đã giết chết ít nhất 16 người Palestine, phần lớn trong số họ là phụ nữ và trẻ em. Quân đội Israel hồi giữa tháng 4 cho biết họ đã triệu tập hai lữ đoàn dự bị “để thực hiện các hoạt động tác chiến trên mặt trận Gaza”.

Ông Netanyahu cho biết Israel có kế hoạch sơ tán dân thường trước các hoạt động tấn công. Quân đội dự định chuyển người dân Gaza đến các khu vực nhân đạo sẽ được xây dựng trong Dải Gaza, nơi sẽ bao gồm thực phẩm, nước uống, nơi trú ẩn và các dịch vụ y tế.

“Thứ nhất, việc này sẽ xảy ra. Thứ hai, chúng tôi sẽ có một kế hoạch hoạt động rất chặt chẽ vì ở đó rất phức tạp. Thứ ba, có một phản ứng nhân đạo đang diễn ra cùng lúc”, một quan chức an ninh Israel cho biết.

Theo các quan chức Ai Cập thông báo về kế hoạch của Israel, Israel đang chuẩn bị di chuyển dân thường từ Rafah đến Khan Younis gần đó và các khu vực khác, nơi họ có kế hoạch thiết lập những nơi trú ẩn với lều, trung tâm phân phối thực phẩm và các cơ sở y tế như bệnh viện dã chiến.

Các quan chức Ai Cập cho biết, hoạt động sơ tán đó sẽ kéo dài từ hai đến ba tuần và được thực hiện với sự phối hợp của Mỹ, Ai Cập và các nước Ả Rập khác như UAE. Theo đó, Israel có kế hoạch điều quân dần dần tới Rafah, nhắm vào các khu vực mà Israel tin rằng các thủ lĩnh và chiến binh Hamas đang ẩn náu. Nhiều chuyên gia nhận định cuộc giao tranh dự kiến sẽ kéo dài ít nhất 6 tuần.

Áp lực còn rất lớn với Tel Aviv

Israel đã phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng của quốc tế nhằm chấm dứt chiến dịch quân sự kéo dài 6 tháng ở Gaza do cuộc tấn công ngày 7 tháng 10 của Hamas vào miền nam Israel, khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng trong ngày đẫm máu nhất đối với người Do Thái kể từ Holocaust. Theo cơ quan y tế Palestine, hơn 34.000 người đã chết ở Gaza (các số liệu không phân biệt giữa chiến binh và dân thường).

Mỹ đã thúc ép Israel xem xét lại chiến dịch tấn công quy mô lớn vào Rafah, với lý do lo ngại cho dân thường khi ước tính gần 2/3 người dân Gaza đang tạm thời trú ẩn trong thành phố. Nhiều người đã rời bỏ nhà cửa khi quân đội Israel di chuyển về phía nam trong những tháng gần đây.

“Tổng thống Biden đã nói rất rõ ràng về điều này: Chúng tôi không thể hỗ trợ một chiến dịch quân sự lớn ở Rafah,” Ngoại trưởng Antony Blinken cho biết hôm thứ Sáu (19/4). Một động thái như vậy “sẽ gây ra hậu quả khủng khiếp” đối với bất kỳ thường dân nào còn ở lại thành phố. Ông Blinken tin rằng, các mục tiêu chiến tranh của Israel có thể đạt được bằng các biện pháp khác.

Phần lớn hàng viện trợ được đưa vào Dải Gaza thông qua hai cửa khẩu gần Rafah. Đó cũng là nơi các cơ quan của Liên hợp quốc và các nhóm viện trợ khác hiện đang đặt trụ sở, cùng với hầu hết các bệnh viện và phòng khám còn hoạt động.

Bất kỳ sự gián đoạn nào trong viện trợ, đặc biệt là lương thực, đều có thể gây ra hậu quả tàn khốc. Liên hợp quốc và các cơ quan viện trợ quốc tế khác đã cảnh báo Gaza có nguy cơ xảy ra nạn đói .

Israel cho biết họ phải tấn công Rafah – thành phố nằm dọc biên giới Gaza với Ai Cập — để vô hiệu hóa mối đe dọa quân sự do Hamas gây ra. Quân đội Israel đã triệt phá được 20 trong số 24 tiểu đoàn quân sự của Hamas và đang đặt mục tiêu nhổ tận gốc các đơn vị chiến đấu còn lại hiện ở Rafah.

Bất kỳ hành động quân sự nào cũng sẽ nhằm mục đích tiêu diệt các thủ lĩnh quân sự hàng đầu của Hamas và tìm kiếm 129 con tin còn lại bị nhóm này bắt giữ sau các cuộc tấn công ngày 7 tháng 10, nhiều người trong số họ được cho là đang bị giam giữ ở Rafah.

Israel cũng cho biết họ phải cắt các tuyến đường buôn lậu từ Ai Cập vào Gaza nhằm cung cấp vật liệu chiến tranh cho Hamas, từ nhiên liệu đến đạn dược.

Nhưng bất kỳ cuộc tấn công quân sự lớn nào cũng là một canh bạc chiến lược, đặc biệt nếu số dân thường thiệt mạng cao làm xói mòn vị thế quốc tế của Israel và làm suy yếu mối quan hệ với Mỹ. Việc cố gắng giảm thiểu thương vong dân sự cũng có thể khiến chiến trường trở nên rủi ro hơn đối với quân đội Israel, dẫn đến tỷ lệ thương vong cao hơn.

Bradley Bowman, giám đốc cấp cao của Trung tâm Quyền lực Quân sự và Chính trị tại Quỹ Bảo vệ các nền Dân chủ (CMPP) có trụ sở tại Washington, cho biết: “Nếu Israel không thể đưa dân thường thoát khỏi tình trạng nguy hiểm, đây có thể là một thảm họa chiến lược lớn đối với Tel Aviv”.

Nguyễn Khánh