Theo tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), Bộ này đang lấy ý kiến góp ý về dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giáo dục Đại học. Trong đó, dự thảo đề xuất kéo dài thời gian làm việc đối với giảng viên đủ tuổi nghỉ hưu.

Theo đó, giảng viên có chức danh giáo sư, phó giáo sư và giảng viên có trình độ tiến sĩ đang công tác tại cơ sở giáo dục đại học được kéo dài thời gian làm việc kể từ khi đủ tuổi nghỉ hưu.

Xung quanh quy định này, phóng viên Báo Nhà báo & Công luận đã phỏng vấn Giáo sư Nguyễn Đình Đức – Trưởng Ban Đào tạo, Đại học Quốc gia Hà Nội.

Ông có bình luận như thế nào về quy định cho phép kéo dài thời gian làm việc với giảng viên là giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ đủ tuổi nghỉ hưu?

Giáo sư Nguyễn Đình Đức: Tôi đánh giá nội dung nêu trong dự thảo hoàn toàn phù hợp. Đây là chính sách rất tốt. Xung quanh vấn đề này thì từ năm 2013 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 141/2013/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giáo dục đại học.

Theo đó, tại Khoản 2 Điều 9 Nghị định này có nêu thời gian kéo dài làm việc đối với giảng viên có trình độ tiến sĩ là không quá 5 năm, đối với giảng viên có chức danh phó giáo sư là không quá 7 năm và đối với giảng viên có chức danh giáo sư là không quá 10 năm.

Việc đề xuất kéo dài thời gian làm việc đối với giảng viên đại học đủ tuổi nghỉ hưu là chính sách đúng đắn, hết sức phù hợp với thực tiễn Việt Nam.

Như ông nhận định việc đề xuất kéo dài thời gian làm việc đối với giảng viên đại học đủ tuổi nghỉ hưu là chính sách đúng đắn, vậy ông có thể phân tích sâu hơn về ý nghĩa của việc này đối với giáo dục đại học hiện nay?

Giáo sư Nguyễn Đình Đức: Theo thống kê mới nhất của Bộ GD&ĐT thì hiện nay mới có khoảng 20% đội ngũ giảng viên đại học có trình độ tiến sĩ. So với khu vực và thế giới thì tỷ lệ này ở Việt Nam là thấp.

Trên thế giới đã là giảng viên đại học thì phải có trình độ tiến sĩ trở lên. Do đó việc kéo dài thời gian làm việc đối với giảng viên đủ tuổi nghỉ hưu sẽ đáp ứng nhu cầu nhân lực, đội ngũ giảng dạy trong cơ sở giáo dục đại học.

Các giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ đến tuổi nghỉ là những thầy cô làm việc liên tục trong môi trường đại học khi tuổi càng lớn thì càng nhiều kinh nghiệm.

Thực tế những năm qua khi áp dụng Nghị định 141 cũng cho thấy các thầy cô càng có thâm niên công tác, càng có nhiều kinh nghiệm về tâm lý, kinh nghiệm giảng dạy và có thêm thời gian làm việc sẽ tạo điều kiện cho thầy cô được cống hiến, dìu dắt các em tốt hơn, và đỡ lãng phí chất xám.

Đội ngũ trí thức có trình độ cao không dễ gì đào tạo ngày một, ngày hai có được.

Ngoài ra, việc kéo dài thời gian làm việc đối với giảng viên đủ tuổi nghỉ hưu là hoàn toàn phù hợp với yêu cầu của giáo dục đại học hiện nay bởi nếu đội ngũ thầy cô này nghỉ hưu thì sẽ hụt hẫng rất lớn về đội ngũ, có thể kéo theo không đủ điều kiện về nhân lực với nhiều ngành/chuyên ngành đang đào tạo.

Các thầy cô có tuổi, ngoài năng lực giảng dạy, nghiên cứu và công bố khoa học thì còn là uy tín về mặt chuyên môn học thuật đối với cộng đồng khoa học trong nước và quốc tế.

Đây là yếu tố rất quan trọng để thu hút nhân tài, tập hợp đội ngũ, nhất là các cán bộ trẻ, tạo nên các nhóm nghiên cứu, trường phái học thuật. Những giáo sư uy tín thường đứng đầu trong trường phái học thuật ở các trường đại học.

Ông có thể nêu qua một vài ví dụ về vai trò của các giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ đã nghỉ hưu nhưng vẫn công tác đóng góp lớn được không?

Giáo sư Nguyễn Đình Đức: Như tại Trường Đại học Khoa học tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội thì trưởng nhóm nghiên cứu “trẻ nhất” là 61 tuổi.

Việc giữ đội ngũ thầy cô là giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ đã nghỉ hưu ở lại làm việc không chỉ cống hiến về mặt chuyên môn trí thức mà còn tăng uy tín để thu hút, tập hợp, xây dựng các nhóm nghiên cứu nhằm góp phần tăng cường tiềm lực khoa học công nghệ cho các trường đại học và đáp ứng yêu cầu trong thời đại hiện nay như yêu cầu mở ngành, kiểm định chất lượng.

Thực tiễn các năm qua cho thấy, nhiều thầy cô đến tuổi nghỉ hưu nhưng có đủ sức khỏe được các trường giữ lại vẫn giảng dạy, nghiên cứu và làm việc rất tốt.

Một số trường đại học còn mạnh dạn giữ lại ở các chức vụ quản lý chuyên môn quan trọng như chủ nhiệm bộ môn, trưởng phòng thí nghiệm.

Điều này cũng phù hợp với thông lệ quốc tế. Một số nước như Pháp, Nga, một số nước Đông Âu vẫn duy trì giảng viên, các giáo sư đủ tuổi nghỉ hưu ở các chức vụ yêu cầu về uy tín học thuật trong các trường đại học.