Ngày 4/3/2024, Công điện của Phái đoàn Đại diện Thường trực Việt Nam, bên cạnh Liên hợp quốc, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và các Tổ chức quốc tế khác tại Geneva cho biết, khoảng 1h sáng ngày 2/3/2024, Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 13 (MC13) tổ chức tại Abu Dhabi, Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE) đã bế mạc, kết thúc một tuần làm việc căng thẳng và nhiều kịch tính.

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh phức tạp, bao gồm cạnh tranh chiến lược nước lớn, chuyển dịch năng động về chuỗi cung ứng trong tiến trình hồi phục kinh tế toàn cầu sau đại dịch Covid-19, và đặc biệt là trước tình hình bầu cử sắp diễn ra trong năm nay tại Hoa Kỳ, Ấn Độ, Indonesia, Nam Phi, Mexico... Kết thúc hội nghị, các thành viên WTO đã thống nhất một số nội dung quan trọng.

Thứ nhất, tuyên bố chung của Hội nghị (Abu Dhabi Ministerial Declaration): Tuyên bố thể hiện tiến triển đáng kể so với Hội nghị Bộ trưởng WTO lần thứ 12 (MC12) vào năm 2022, đánh dấu kỷ niệm 30 năm thành lập WTO (1994-2024).

Cùng với việc tái khẳng định các nguyên tắc của WTO, Tuyên bố ghi nhận kết quả đã đạt được trong tiến trình cải cách WTO trên thực tế; khẳng định sự đồng thuận của tất cả các Thành viên về việc định hướng WTO cởi mở, hướng tới tương lai nhằm đối phó với các thách thức, biến động toàn cầu, tận dụng các cơ hội mới trong sự phát triển năng động của thế giới; tiếp tục lấy phát triển làm trung tâm trong hoạt động của WTO.

Trong khuôn khổ Hội nghị, WTO đã tổ chức lễ kết nạp 2 Thành viên mới là Comoros và Timor Leste, đưa tổng số Thành viên WTO lên 166. Tuyên bố ghi nhận sự kiện với ý nghĩa khẳng định WTO luôn phát triển, mở rộng và tái cam kết sẽ hỗ trợ các Thành viên mới trong giai đoạn hậu hội nhập.

Ngoài ra, Tuyên bố thể hiện sự coi trọng các khía cạnh phát triển cụ thể, bao gồm việc khuyến khích thảo luận về chủ đề thương mại và chuyển giao công nghệ, thúc đẩy đàm phán về thương mại dịch vụ mang lại lợi ích cho các Thành viên là các nước đang và kém phát triển, thúc đẩy thảo luận về doanh nghiệp vừa và nhỏ (MSME), việc trao quyền kinh tế cho phụ nữ; việc “tốt nghiệp” của các Thành viên Kém phát triển (LDC), việc hỗ trợ và tạo thuận lợi cho các Thành viên nhỏ và dễ tổn thương (SVE), các Thành viên không có biển (Landlocked), các Thành viên gặp khủng hoảng thiên tai...

Bên cạnh đó, MC13 đã thống nhất ra Quyết định của các Bộ trưởng về Cải cách giải quyết tranh chấp. Theo đó, Quyết định tái khẳng định cam kết về nội dung cải cách này, ghi nhận các tiến triển đã đạt được và chỉ đạo định hướng tiếp tục thúc đẩy thảo luận nhằm đạt được kết quả trong năm nay.

Đồng thời, Quyết định của các Bộ trưởng về việc duy trì Thông lệ không đánh thuế hải quan đối với truyền tải điện tử (Ecom Moratorium). Với Quyết định này, các Bộ trưởng đồng ý duy trì thông lệ này (đồng thời với Chương trình làm việc về Thương mại điện tử) cho tới Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 14 (MC14) hoặc ngày 31/3/2026.

Ngoài ra, Quyết định của các Bộ trưởng về Chương trình làm việc về các Nền kinh tế nhỏ. Với Quyết định này, các Bộ trưởng thông qua dự thảo quyết định đã được các Thành viên WTO đồng thuận từ trước ở phiên họp Đại hội đồng WTO cuối năm ngoái về việc tăng cường và mở rộng xem xét thảo luận, hỗ trợ các Nền kinh tế nhỏ trước các thách thức toàn cầu.

Với Việt Nam, các văn kiện nêu trên đều trong phương án đàm phán của ta (Đề án đã được Bộ Công Thương trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt).

Tại Hội nghị MC13, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thay mặt Chính phủ Việt Nam đã phát biểu và vận động mạnh bên lề với nhiều Bộ trưởng đối tác khác để thúc đẩy, ủng hộ việc WTO đạt được sự đồng thuận về các văn kiện này, đóng góp vững chắc cho việc duy trì, củng cố vai trò của hệ thống thương mại đa phương trong thương mại quốc tế.