Vụ tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ tiêu diệt Zawahiri trên ban công ở trung tâm thành phố Kabul là kết quả của nhiều tháng lên kế hoạch bí mật của ông Biden và các cố vấn cấp cao.

Trong số các công việc chuẩn bị có một mô hình về ngôi nhà trú ẩn của Zawahiri, do các quan chức tình báo xây dựng và đặt bên trong Phòng Tình huống của Nhà Trắng, để ông Biden xem xét trước khi đưa ra các lựa chọn của mình.

Đối với ông Biden, cơ hội tiêu diệt tên khủng bố bị truy nã gắt gao nhất thế giới tiềm ẩn nguy cơ vô tình giết chết thường dân ở thủ đô Afghanistan, giống như điều từng xảy ra tại nước này khi Mỹ rút quân trong hỗn loạn hồi tháng 8 năm ngoái.

Chi tiết về cuộc tấn công và kế hoạch đã được một quan chức chính quyền cấp cao của Mỹ tiết lộ. Theo đó, trong suốt nỗ lực kéo dài nhiều tháng để lên kế hoạch cho cuộc tấn công vào cuối tuần vừa qua, ông Biden liên tục giao nhiệm vụ cho các quan chức của mình đảm bảo dân thường, bao gồm cả các thành viên trong gia đình Zawahiri, không bị giết.

Theo Nhà Trắng thì không có dân thường nào thiệt mạng trong vụ tấn công vừa qua. Đó là khoảnh khắc chiến thắng đối với một Tổng thống đang bị bủa vây bởi những rắc rối chính trị trong nước kéo từ sau cuộc rút quân chết chóc ở Afghanistan.

"Mọi người trên khắp thế giới không còn cần phải sợ hãi nữa, Mỹ tiếp tục chứng tỏ quyết tâm và năng lực bảo vệ người dân Mỹ chống lại những kẻ tìm cách làm hại chúng ta", ông Biden nói từ Ban công Phòng Xanh của Nhà trắng.

Tổng thống Mỹ lần đầu tiên được thông báo vào tháng 4 về việc tình báo Mỹ cho biết Zawahiri đang ở tại một ngôi nhà an toàn ở Kabul. Các quan chức Mỹ đã biết về một mạng lưới hỗ trợ thủ lĩnh khủng bố ở thủ đô Afghanistan trong nhiều tháng và đã xác định được vợ, con gái và các con của hắn qua nhiều luồng thông tin tình báo. Bản thân Zawahiri đã không rời khỏi địa điểm này kể từ đó tới nay.

Nhiều tháng trôi qua, các quan chức Mỹ bắt đầu thiết lập các mô hình của ngôi nhà, bao gồm cả việc Zawahiri thường xuyên xuất hiện trên ban công của ngôi nhà trong một thời gian dài.

Điều quan tâm hàng đầu đối với ông Biden và các thành viên trong đội của ông là tránh những cái chết của dân thường, bao gồm cả các thành viên của gia đình Zawahiri đang sống trong tòa nhà. Các nhà phân tích độc lập nhằm xác định những ngườ khác trong ngôi nhà.

Được bao quanh bởi một khu dân cư, các quan chức đã cân nhắc quy hoạch và thông tin của họ cần phải "cực kỳ chính xác" trước khi trình bày bất kỳ phương án nào cho ông Biden. Và họ hết sức cảnh giác với các vụ rò rỉ thông tin khi chỉ một "nhóm rất nhỏ và được chọn lọc" rải rác ở các cơ quan chủ chốt được thông báo về kế hoạch.

Trong 3 tháng qua, ông Biden đã theo sát các diễn biến. Vào ngày 1/7, ông đã tập hợp các quan chức an ninh quốc gia chủ chốt tại Phòng Tình huống của Nhà Trắng để họp ngắn về một hoạt động được đề xuất. Giám đốc CIA Bill Burns, Giám đốc Tình báo Quốc gia Avril Haines, cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan và cấp phó Jon Finer, cũng như Cố vấn An ninh Nội địa Liz Sherwood Randall đều xuất hiện trong buổi họp.

"Ông ấy đặc biệt tập trung vào việc đảm bảo rằng mọi bước đã được thực hiện để đảm bảo hoạt động sẽ giảm thiểu rủi ro về thương vong dân sự", một quan chức cho hay.

Vào ngày 25 tháng 7 - khi ông ấy đang cách ly vì COVID-19 trong dinh thự của Nhà Trắng, ông Biden đã thực hiện một cuộc họp cuối cùng. Vị quan chức này cho biết thêm, ông Biden tiếp tục nhấn mạnh ở "mức độ chi tiết", đồng thời hỏi về bất kỳ lựa chọn bổ sung nào có thể giảm thiểu thương vong cho dân thường. Cuối cùng, ông cho phép thực hiện một "cuộc không kích được điều chỉnh chính xác" để hạ gục mục tiêu.

Năm ngày sau, hai tên lửa Hellfire được bắn vào ban công của ngôi nhà an toàn ở Kabul lúc 6:18 sáng theo giờ địa phương. Điều phối viên Hội đồng An ninh Quốc gia về truyền thông chiến lược John Kirby nói rằng Mỹ có "xác nhận trực quan" cũng như xác nhận từ "các nguồn và phương pháp khác" rằng cuộc tấn công đã trúng mục tiêu, tức trùm khủng bố Zawahiri!

Hoàng Việt