Cách Mỹ "xuất khẩu lạm phát" sang các quốc gia khác

Theo trang CNN, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) trong nỗ lực kiềm chế đà tăng giá các mặt hàng tại Mỹ đã gây ảnh hưởng tới cả các quốc gia cách xa nước này tới hàng nghìn cây số. Đây là hệ quả của cuộc chiến chống lạm phát khiến nhiều ngân hàng Trung ương phải đồng loạt tăng lãi suất. Đồng Dollar theo đó cũng tăng giá, đẩy giá trị của các đồng tiền khác xuống thấp.

“Chúng ta đang chứng kiến những chính sách mạnh tay nhất của Fed từng có kể từ những năm 1980 trở về đây. Họ có vẻ đã sẵn sàng tinh thần để đối đầu với nạn thất nghiệp và suy thoái kinh tế. Điều này không hề tốt chút nào cho tăng trưởng quốc tế.” Chris Turner, người đứng đầu thị trường toàn cầu của ING cho biết.

Như đã biết, Fed vừa thông báo quyết định tăng lãi suất cơ bản lên thêm 0.75% trong các cuộc họp khẩn của mình đã báo hiệu nhiều đợt tăng lãi suất tại các quốc gia khác trên toàn thế giới, đồng thời đẩy các quốc gia khác vào thế khó. Nếu các quốc gia này tụt lại quá xa so với Fed, có thể tạo ra làn sóng rút lui của các nhà đầu tư, gây nên sự xáo trộn cho nền kinh tế.

Có thể lấy ví dụ trong tuần qua, ngay sau động thái của Fed, một loạt ngân hàng Trung ương tại các quốc gia như Thụy Sĩ, Anh, Na Uy, Indonesia, Nam Phi, Đài Loan, Nigeria và Philippines cũng đã đồng loạt tăng lãi suất.

Chính sách của Fed cũng đồng thời đẩy giá USD lên mức cao nhất trong vòng 2 thập kỷ đổ lại đây và trở thành tin xấu đối với rất nhiều quốc gia. Bởi khi đồng USD tăng giá, đồng nghĩa với việc nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu cùng nhiên liệu sẽ trở nên đắt đỏ hơn. Như vậy, Fed đã "xuất khẩu lạm phát" của mình qua các quốc gia khác và gây áp lực lên các ngân hàng Trung ương.

Giám đốc chiến lược thị trường toàn cầu của Goldman Sachs Asset Management - James Ashley đưa ra ý kiến: “Đồng USD không chỉ tăng giá trị mà nó còn gây ra nhiều vấn đề khác”.

Hệ quả tiêu cực của việc tăng giá USD quá nhanh trong những ngày qua đang dần trở nên rõ rệt. Trong thứ 5 tuần trước, Nhật Bản lần đầu tiên trong vòng 24 năm cũng đã phải can thiệp để củng cố giá đồng Yên. Tính từ thời điểm đầu năm đến nay, đồng Yên Nhật đã giảm giá tới 26% so với đồng USD.

Trung Quốc cũng đang phải theo dõi thêm về thị trường tiền tệ sau khi tỷ giá đồng Nhân dân tệ so với USD tại nội địa giảm tới mức thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu diễn ra vào năm 2008 trở lại đây.

Hay như đồng Euro cũng giảm giá mạnh khiến Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu - Christine Lagarde cũng cho rằng điều này làm gia tăng thêm áp lực lạm phát lên các nước thành viên tại châu Âu.

Tại Anh, tình hình trở nên vượt ngoài tầm kiểm soát khi các nhà đầu tư toàn cầu bị shock bởi tỷ giá đồng Bảng Anh đã giảm xuống so với USD, về mức thấp kỷ lục sau khi có thông báo về chương trình giảm thuế quy mô lớn.

Sự đe doạ đối với các thị trường mới nổi

World Bank mới đây cũng đã đưa ra lời cảnh báo của mình về một cuộc suy thoái toàn cầu vào năm 2023 sắp tới khi các ngân hàng Trung ương trên thế giới đồng loạt tăng lãi suất để đối phó với lạm phát.

Đơn vị này cho biết thêm rằng xu hướng này sẽ tạo ra những cuộc khủng hoảng tài chính giữa các nền kinh tế đang phát triển, ảnh hưởng cả tới những quốc gia đang cố hồi phục sau đại dịch.

Chịu ảnh hưởng lớn nhất là những quốc gia đang gánh các khoản nợ USD, khi giá USD gia tăng so với đồng nội tệ, món nợ cũng sẽ gia tăng. Điều này khiến các Chính phủ phải cắt giảm chi tiêu và cũng khiến mức sống của người dân suy giảm.

Một ví dụ điển hình là tại quốc gia Sri Lanka, tình trạng thiếu hụt USD tại quốc gia này đã gây nên cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử, buộc Tổng thống nước này phải từ chức. Hay như Brazil đã phải tăng lãi suất cơ bản 12 lần liên tiếp, lên mức 13,75%.

Trong đầu tuần vừa qua, Ngân hàng Trung ương Nigeria cũng đã tăng lãi suất lên 15,5%, cao hơn rất nhiều so với dự đoán của nhiều chuyên gia kinh tế. Đây đều là các dấu hiệu cho thấy ảnh hưởng tiêu cực của các chính sách của Fed đối với các quốc gia khác trên toàn thế giới.

Nỗi đau bao giờ thì kết thúc?

Ghi nhận lần cuối cùng đồng USD giảm giá là vào năm 1980, khi các nhà hoạch định chính sách của Mỹ, Nhật Bản, Đức, Pháp và Anh cùng công bố Hiệu ước Plaza, phối hợp để can thiệp vào thị trường tiền tệ.

Sự phục hồi của đồng USD và những ảnh hưởng của nó đối với các quốc gia làm dấy lên một câu hỏi rằng phải chăng đã đến lúc cần có một thoả thuận khác được ra đời? Nhà Trắng đã ngay lập tức phủ nhận điều này và cho rằng khó có thể đạt được một thoả thuận gì trong thời điểm này.

Trong thời gian sắp tới, Fed có vẻ vẫn sẽ giữ lập trường thắt chặt chính sách tiền tệ, đồng USD vẫn sẽ có thể tăng giá cao hơn nữa và các ngân hàng Trung ương cùng các quốc gia khác sẽ phải chịu áp lực trước chính sách “xuất khẩu lạm phát” này của Mỹ.

(Theo CNN)