Ảnh hưởng nặng nề đến Trung Quốc theo nhiều cách

Mỹ đã áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu sâu rộng và điều này sẽ gây khó dễ cho những nỗ lực của các công ty Trung Quốc nhằm phát triển các công nghệ tiên tiến với các ứng dụng quân sự. Đây là một trong những hành động cứng rắn nhất mà Tổng thống Joe Biden từng thực hiện đối với Trung Quốc.

Hôm qua (7/10), Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã công bố các hạn chế sẽ khiến các công ty Trung Quốc cực kỳ khó nhập khẩu hoặc sản xuất chip máy tính tiên tiến và sẽ làm chậm tiến độ phát triển trí tuệ nhân tạo của họ.

Các biện pháp này cũng được đưa ra nhằm khiến Trung Quốc khó khăn hơn nhiều trong việc phát triển siêu máy tính với các ứng dụng quân sự, từ mô hình vũ khí hạt nhân đến phát triển vũ khí siêu thanh.

Các biện pháp kiểm soát chặt chẽ này đánh dấu một nỗ lực mới nhằm tách Trung Quốc khỏi Mỹ bằng các công nghệ tiên tiến. Chúng được công bố vài ngày trước khi Đảng Cộng sản Trung Quốc tổ chức đại hội toàn quốc lần thứ 20.

Ông Paul Triolo, chuyên gia tư vấn về Trung Quốc và công nghệ tại Albright Stonebridge, cho biết hành động này là một "bước ngoặt lớn" trong quan hệ Mỹ - Trung và trong cuộc cạnh tranh công nghệ ngày càng gay gắt giữa hai nước.

Ông Triolo nói: “Về cơ bản, Mỹ đã thách thức khả năng của Trung Quốc trong việc thúc đẩy sử dụng máy tính hiệu suất cao của đất nước để đạt được lợi ích kinh tế và an ninh”.

Theo Reuters, các biện pháp kiểm soát sẽ ảnh hưởng đến các công ty Trung Quốc theo nhiều cách. Họ sẽ cấm các công ty Mỹ xuất khẩu các công cụ sản xuất chip quan trọng sang Trung Quốc, điều này sẽ ảnh hưởng đến các tập đoàn như Semiconductor Manufacturing International Corp, Yangtze Memory Technologies và ChangXin Memory.

Các biện pháp hạn chế cũng sẽ cấm công dân và công ty Mỹ hỗ trợ trực tiếp hoặc gián tiếp cho các công ty Trung Quốc liên quan đến sản xuất chip tiên tiến.

Ông Kevin Wolf, một chuyên gia về kiểm soát xuất khẩu tại Công ty luật Akin Gump, cho biết điều khoản về công dân và công ty Mỹ nêu trên là yếu tố “quan trọng nhất và có tính mở rộng” trong các biện pháp mở rộng được công bố.

Mỹ cũng đưa Yangtze Memory Technologies cùng với 30 công ty khác của Trung Quốc vào danh sách các công ty “chưa được xác minh”, mở đường cho việc có thể bị đưa vào một danh sách đen riêng được gọi là “danh sách thực thể” có tác dụng ngăn cấm hiệu quả các công ty Mỹ cung cấp công nghệ cho những thực thể này.

“Chiến lược của chính quyền Mỹ là phủ nhận khả năng xâm nhập ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc”, ông Martijn Rasser, chuyên gia công nghệ và an ninh tại Trung tâm An ninh mới của Hoa Kỳ nhận định.

Nhấn mạnh phạm vi kiểm soát, Mỹ đang sử dụng một cơ chế sâu rộng được gọi là “quy tắc sản phẩm trực tiếp nước ngoài” để khiến Trung Quốc khó phát triển và bảo trì siêu máy tính và công nghệ AI hơn.

Quy tắc này lần đầu tiên được chính quyền Donald Trump sử dụng chống lại tập đoàn công nghệ Trung Quốc Huawei. Nó có hiệu lực ngăn cấm bất kỳ công ty Hoa Kỳ hoặc không thuộc Hoa Kỳ nào cung cấp phần cứng hoặc phần mềm cho các thực thể Trung Quốc bị nhắm mục tiêu có chuỗi cung ứng chứa công nghệ của Mỹ.

Nhưng trong nỗ lực giảm thiểu gián đoạn chuỗi cung ứng, chính quyền ông Biden sẽ đưa ra một ngoại lệ đối với các cơ sở sản xuất chip ở Trung Quốc thuộc sở hữu của các công ty từ Mỹ hoặc các nước đồng minh đang xuất khẩu chip.

“Trung Quốc đã đổ các nguồn lực vào việc phát triển các khả năng siêu máy tính và tìm cách trở thành nhà lãnh đạo thế giới về trí tuệ nhân tạo vào năm 2030. Nước này đang sử dụng những khả năng này để giám sát, theo dõi và khảo sát công dân của họ, đồng thời thúc đẩy quá trình hiện đại hóa quân đội của mình. Hành động của chúng tôi sẽ bảo vệ an ninh quốc gia của Hoa Kỳ”, Thea Kendler, một quan chức cấp cao của Bộ Thương mại Hoa Kỳ cho biết.

Gây khó khăn trên mọi góc độ

Các nhà phân tích cho rằng, các nhà sản xuất chip bộ nhớ của Trung Quốc, bao gồm Yangtze Memory Technologies và ChangXin Memory sẽ chịu đòn ngay lập tức.

Tuy nhiên, lệnh cấm xuất khẩu các công cụ bán dẫn có thể gây tổn hại đáng kể đến các nhà sản xuất chip Trung Quốc trên phạm vi rộng hơn vì các nhà sản xuất thiết bị của Mỹ có chỗ đứng trong một số thị trường ngách quan trọng.

Chuyên gia Triolo cho biết sẽ có “nhiều kẻ thua cuộc”, bao gồm các nhà lãnh đạo thiết kế chip của Mỹ như Nvidia và AMD, và các nhà sản xuất thiết bị, dịch vụ và phần mềm bao gồm Applied Materials and Lam Research.

Ông cho biết các quy tắc cũng sẽ ảnh hưởng đến những công ty không thuộc Hoa Kỳ, bao gồm ASML, công ty Hà Lan sản xuất các công cụ bán dẫn tiên tiến nhất và TSMC, công ty chuyên về chế tạo chất bán dẫn Đài Loan.

Một giám đốc điều hành ngành công nghiệp chip cho biết Mỹ đang tấn công Trung Quốc "từ mọi góc độ".

“Điều đáng kinh ngạc về động thái này là họ đã tập hợp được một loạt các công cụ. Họ không chỉ nhắm vào các ứng dụng quân sự, họ đang cố gắng ngăn chặn sự phát triển sức mạnh công nghệ của Trung Quốc bằng mọi cách”, giám đốc điều hành này cho biết.

Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn - nhóm vận động hành lang chính của Hoa Kỳ cho ngành công nghiệp chip, cho biết họ đang “đánh giá” tác động của các biện pháp kiểm soát và làm việc với các thành viên để đảm bảo tuân thủ.

Nhóm này cho biết: “Chúng tôi hiểu mục tiêu của việc đảm bảo an ninh quốc gia và thúc giục Chính phủ Hoa Kỳ thực hiện các quy tắc một cách có mục tiêu - và phối hợp với các đối tác quốc tế - để giúp sân chơi bình đẳng và giảm thiểu tác hại không mong muốn đối với sự đổi mới của Hoa Kỳ”.

Ông Chuck Schumer, lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Hoa Kỳ, hoan nghênh các biện pháp kiểm soát nhưng nói rằng Mỹ cần phải đi xa hơn. Ông cho biết Thượng viện đang tìm cách đưa các biện pháp vào dự luật chi tiêu quốc phòng sắp tới nhằm chống lại những nỗ lực của Trung Quốc nhằm phá hoại ngành công nghiệp chip của Mỹ.

Hồng Vân (Theo Financial Times)