Các địa điểm khảo cổ của đất nước Đông Nam Á - bao gồm Koh Ker, thủ đô của đế chế Khmer cổ đại - đã hứng chịu nạn cướp bóc trên diện rộng trong các cuộc xung đột dân sự giữa những năm 1960 và 1990. Chính phủ Campuchia kể từ đó đã tìm cách hồi hương những cổ vật bị đánh cắp được bán trên thị trường quốc tế.

Damian Williams, công tố viên liên bang hàng đầu ở Manhattan, cho biết các cổ vật được trả lại đã được bán cho người mua phương Tây bởi Douglas Latchford, một đại lý ở Bangkok, người đã tạo ra các tài liệu giả để che giấu rằng các mặt hàng bị cướp và buôn lậu.

Williams cho biết các cổ vật, bao gồm một bức tượng bằng đá sa thạch thế kỷ 10 mô tả thần chiến tranh Ấn Độ giáo Skanda cưỡi trên con công, đã được các bảo tàng và nhà sưu tập tư nhân của Mỹ tự nguyện từ bỏ sau khi văn phòng của ông nộp đơn yêu cầu tịch thu dân sự.

"Những bức tượng và hiện vật này ... có giá trị văn hóa phi thường đối với người dân Campuchia", Williams nói tại một buổi lễ ở Manhattan thông báo về việc trả lại cổ vật.

Các công tố viên Mỹ vào năm 2019 đã buộc tội Latchford, một công dân mang hai quốc tịch Thái Lan và Mỹ, với tội gian lận và buôn lậu liên quan đến cáo buộc cướp bóc. Ông qua đời tại Thái Lan vào năm 2020.

Đại sứ Campuchia Keo Chhea nói với Reuters tại buổi lễ các cổ vật sẽ được trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia Campuchia ở Phnom Penh.

Vào năm 2014, các công tố viên liên bang đã trả lại Duryodhana, một tác phẩm điêu khắc bằng đá sa thạch từ thế kỷ 10 bị cướp phá, cho Campuchia sau khi thỏa thuận với nhà đấu giá Sotheby's Inc, công ty đã mua lại nó. Năm ngoái, văn phòng luật sư quận Manhattan cũng đã trả lại 27 cổ vật bị cướp cho Campuchia.

Vũ Long (theo Reuters)