Nga khẳng định chủ quyền đối với nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia, Ukraine bác bỏ

Tuy nhiên, cơ quan năng lượng nhà nước Ukraine tuyên bố vẫn sẽ tiếp quản nhà máy này, hiện đang trở thành tâm điểm quan tâm của quốc tế do khả năng xảy ra thảm họa hạt nhân bởi các cuộc pháo kích mà cả Moscow và Kiev đều đã đổ lỗi cho nhau.

Nga đã kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia (ZNPP) vào tháng 3 ngay sau khi tấn công Ukraine, nhưng các nhân viên Ukraine vẫn tiếp tục vận hành nó. Nhà máy này nằm ở khu vực miền nam Ukraine còn được gọi là Zaporizhzhia, một trong bốn khu vực mà Tổng thống Vladimir Putin vừa chính thức sáp nhập vào Nga hôm thứ Tư, bất chấp Ukraine và phương Tây lên án là bất hợp pháp.

Hãng thông tấn RIA dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Vershinin cho biết: “Nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia hiện nằm trên lãnh thổ Liên bang Nga và theo đó, cần được vận hành dưới sự giám sát của các cơ quan liên quan của chúng tôi”. Ông Putin sau đó đã ký một sắc lệnh chỉ định ZNPP là "tài sản liên bang".

Nhà điều hành năng lượng hạt nhân của Nga, Rosenergoatom, cho biết họ sẽ tiến hành sửa chữa thiệt hại đối với cơ sở hạ tầng của nhà máy và sẽ chuyển tất cả các nhân viên Ukraine hiện có sang một tổ chức mới do Nga làm chủ.

Trong khi đó, người đứng đầu công ty năng lượng hạt nhân nhà nước Ukraine, Petro Kotin, cho biết ông đang phụ trách ZNPP và ông kêu gọi các công nhân ở đó không ký bất kỳ tài liệu nào với Nga. "Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc theo luật pháp Ukraine, trong hệ thống năng lượng Ukraine, trong Energoatom", Kotin nói.

Nga vào cuối tuần đã bắt giữ giám đốc người Ukraine của ZNPP, Ihor Murashev. Sau đó, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết Murashev đã được trả tự do nhưng sẽ không quay lại công việc cũ.

Giám đốc IAEA Rafael Grossi hiện đang ở Ukraine để tham vấn thêm về việc "đồng ý và triển khai khu vực bảo vệ an ninh và an toàn hạt nhân xung quanh ZNPP càng sớm càng tốt". Hôm thứ Tư, Grossi đã nhắc lại mối lo lắng của mình về việc cung cấp nguồn điện cho nhà máy.

Ông Grossi cũng sẽ đến thăm Moscow trong tuần này, và hãng thông tấn nhà nước TASS của Nga cho biết ông cũng có thể đến thăm ZNPP, sau khi đã đến đó vào tháng trước cùng một nhóm để kiểm tra thiệt hại do các cuộc pháo kích ở khu vực lân cận.

Trước cuộc tấn công của Nga, nhà máy ZNPP đã sản xuất khoảng 1/5 lượng điện của Ukraine và chiếm gần một nửa năng lượng do các cơ sở điện hạt nhân của nước này tạo ra.

Huy Hoàng (theo Reuters, CNA)