Giờ đây, đống đổ nát của khu Ronesans Rezidans, nơi được quảng cáo là "thiên đường" khi mở cửa cách đây khoảng 10 năm, đã trở thành tâm điểm của sự phẫn nộ của công chúng Thổ Nhĩ Kỳ.

Những người sống sót vẫn đang đứng bên đống đổ nát của khu chung cư chờ đợi tin tức của những người thân khi hy vọng sống sót của họ tan biến. "Anh trai tôi đã sống ở đây 10 năm... Nó được cho là an toàn trước động đất, nhưng bạn có thể thấy kết quả", một người thợ kim hoàn 47 tuổi Hamza Alpaslan cho biết.

"Nó được giới thiệu là dinh thự đẹp nhất thế giới. Nó ở trong tình trạng tồi tệ. Không có xi măng hay sắt thép đúng tiêu chuẩn trong đó. Đó là một địa ngục thực sự", anh nói thêm.

Mười một ngày sau trận động đất, số người chết đã lên tới hơn 43.000 người ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria. Ngoài ra còn hàng hàng triệu người khác mất nhà cửa, đồng thời sự phẫn nộ cũng không ngừng đang gia tăng đối với thực trạng bòn rút công trình xây dựng ở nước này.

Bộ Đô thị hóa Thổ Nhĩ Kỳ ước tính có 84.700 tòa nhà bị sập hoặc hư hại nghiêm trọng. Trong khi Ronesans Rezidans, tạm dịch là "Dinh thự thời Phục hưng" sụp đổ, thì một số tòa nhà cũ hơn gần đó lại vẫn đứng vững.

"Chúng tôi thuê nơi này như một nơi dành cho giới thượng lưu, một nơi an toàn", Sevil Karaabduloglu, người có hai con gái nằm dưới đống đổ nát, cho biết.

Cầu thủ bóng đá quốc tế người Ghana mất tích Christian Atsu từng chơi cho đội địa phương Hatayspor cũng được cho là đã sống trong khu phức hợp.

Các nhân chứng tại thành phố Hatay, nơi có khu chung cư cao cấp kể trên, đã cáo buộc các nhà thầu sử dụng vật liệu rẻ tiền hoặc không phù hợp. "Ai sẽ chịu trách nhiệm?", Alpaslan nói, đổ lỗi cho chính quyền địa phương và thanh tra xây dựng.

Thực trạng tồi tệ của các công trình

Nhà thầu xây dựng của khu phức hợp, Mehmet Yasar Coskun, đã bị bắt tại sân bay Istanbul khi ông này chuẩn bị lên máy bay tới Montenegro vào tối thứ Sáu tuần trước, vài ngày sau khi động đất xảy ra.

"Công chúng đang tìm kiếm một tên tội phạm, một thủ phạm. Thân chủ của tôi đã được chọn làm thủ phạm này", luật sư của Coskun nói với các công tố viên, đồng thời cho biết thêm rằng ông phủ nhận mọi hành vi sai trái.

Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố sẽ điều tra vụ sập các tòa nhà và đang điều tra 246 nghi phạm cho đến nay, bao gồm cả các nhà phát triển nhà ở, 27 người trong số họ hiện đang bị cảnh sát giam giữ.

"Không có đống đổ nát nào được phép dọn dẹp mà chưa thu thập bằng chứng", Bộ trưởng Tư pháp Bekir Bozdag nói. "Tất cả những người có trách nhiệm trong việc xây dựng, kiểm tra và sử dụng các tòa nhà đang bị xem xét".

Trong 10 năm tính đến năm 2022, Thổ Nhĩ Kỳ tụt 47 bậc trong Chỉ số Nhận thức Tham nhũng của Tổ chức Minh bạch Quốc tế xuống vị trí 101, khi từng xếp ở mức khá cao là 54/174 quốc gia vào năm 2012.

Các quan chức ngành xây dựng cho biết khoảng 50% trong tổng số 20 triệu tòa nhà ở Thổ Nhĩ Kỳ làm trái với quy tắc xây dựng.

Năm 2018, Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra cái gọi là ân xá quy hoạch để hợp pháp hóa công trình xây dựng chưa đăng ký, mà các kỹ sư và kiến trúc sư cảnh báo có thể gây nguy hiểm.

Khoảng 10 triệu người đã nộp đơn xin ân xá và 1,8 triệu đơn đã được chấp nhận. Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cho biết cần phải loại bỏ những bất đồng giữa nhà nước và công dân để hợp pháp hóa các cấu trúc.

Hoàng Anh (theo Reuters)