Nhà báo Nguyễn Bá Kiên - Tổng Biên tập báo Giao thông đã khẳng định như vậy trong cuộc trò chuyện cùng tôi.

Nhanh chóng ứng dụng công nghệ

+ Tôi vẫn nhớ ông từng nói rằng: Trong đại dịch, báo Giao thông còn khó khăn hơn cả doanh nghiệp vận tải. Vì sao vậy, thưa ông?

- Dịch bệnh vừa rồi làm cho cộng đồng doanh nghiệp nói chung rất khó khăn. Cộng đồng doanh nghiệp khó khăn thì quốc gia cũng khó khăn. Khủng hoảng của dịch bệnh mang tính chất toàn cầu, hơn nữa đây là năm thứ 2 dịch bệnh lây lan, với mức độ nghiêm trọng hơn rất nhiều những lần trước. Nên khó khăn thực sự đã ngấm đến chân đáy, ngay cả những doanh nghiệp mạnh cũng khó khăn.

Đối với cơ quan báo chí, lâu nay có thể duy trì phát triển là nhờ vào sự phát triển của nền kinh tế đất nước và của cộng đồng doanh nghiệp. Bây giờ, doanh nghiệp khó khăn, nền kinh tế đất nước khó khăn thì đương nhiên là báo chí sẽ khó khăn hơn rồi. Trong dịch bệnh, các doanh nghiệp vận tải là điển hình của khó khăn vì không ai đi lại, nên gần như mất toàn bộ nguồn thu. Tuy nhiên, họ ngừng hoạt động nên cũng cắt được phần lớn chi phí, trong khi đó báo chí nói chung, báo Giao thông nói riêng thì nguồn thu bị sụt giảm nghiêm trọng nhưng do vẫn phải hoạt động để làm các nhiệm vụ chính trị về truyền thông nên không cắt giảm được bất cứ chi phí nào. Thậm chí chi phí cho phóng viên tác nghiệp vùng dịch bệnh còn tăng. Vì thế, ở góc độ nào đó, báo chí còn khó khăn hơn doanh nghiệp vận tải.

+Nhưng năm nay, các sự kiện của báo Giao thông dường như vẫn đều đặn, thậm chí tôi nhìn thấy cả sự mạnh dạn đổi mới bắt nhịp xu thế trong cách triển khai. Ông có thể chia sẻ thêm về điều này, thưa Tổng biên tập?

Quả thực là trong bối cảnh hiện nay, Báo Giao thông đã phải hết sức nỗ lực, sáng tạo tìm những giá trị mới. Tôi thường tâm sự với các cộng sự là trong dịch bệnh, phải nỗ lực gấp đôi bình thường mới có được kết quả tốt. Ngay khi dịch bệnh bùng phát, chúng tôi phải tổ chức lại tòa soạn, chuyển toàn bộ sang hoạt động online. Thời điểm giãn cách xã hội, cả cơ quan chỉ vài người tới cơ quan làm báo giấy. Chỉ khâu nào không thể làm việc online mới đến cơ quan. Cho đến bây giờ, cả nước thực hiện Nghị quyết 128, không còn áp dụng giãn cách xã hội nhưng cả tòa soạn vẫn hoạt động trực tuyến. Tất cả cuộc họp sản xuất hàng ngày đều online, nên thường thì 8 giờ 30 đến 9 giờ cán bộ mới ra khỏi nhà đến cơ quan. Như vậy, chúng tôi lại tránh được tắc đường giờ cao điểm…

Với các mảng kinh doanh dịch vụ, cái gì chuyển đổi sang làm trực tuyến được chúng tôi thuyết phục nhà tài trợ, khách hàng chuyển sang làm trực tuyến. Thế nên trong năm qua, gần như chúng tôi không bỏ lọt chương trình, sự kiện nào đã dự định làm trong năm. Thành công nhất là lần đầu tiên, Báo đã dùng công nghệ 3D thực tế ảo để tổ chức Hội thảo “Hạ tầng cho xe điện tại Việt Nam”.

+ Công nghệ ảo 3D?... Tôi có nghe và rất tò mò là việc triển khai thì có gì khác biệt để tổng biên tập có sự hào hứng đến thế, thưa ông?

- Đây là cách thực hiện hoàn toàn mới, tức là tổ chức hội thảo theo hình thức trực tuyến kết hợp trực tiếp với thiết kế không gian ảo 3D cùng nhiều tiện ích công nghệ lần đầu được triển khai cho phòng họp. Công chúng được khám phá thiết kế không gian 3D của hội trường với góc nhìn 360 độ, MC ảo chào đón, giới thiệu mời khách vào hội trường. Khi tham gia hội thảo, có thể chủ động theo dõi, tải xuống tất cả các tài liệu liên quan như thông cáo báo chí, các tham luận, TVC của chương trình, đồng thời gửi câu hỏi tới khách mời qua hệ thống chatbox... Ngay như tôi, khi bước vào phòng họp này cũng có cảm giác giống như mình đến hội trường thật và chất lượng hình ảnh, âm thanh rất tốt. Những khách mời của chúng tôi đều là những khách mời không dễ tính, với hơn 20 liên doanh ôtô, trong đó có nhiều Tổng Giám đốc là người nước ngoài. Nhưng hội thảo đã được tổ chức rất thành công và tất cả các khách mời đều hết sức ngỡ ngàng là tại sao lại có thể triển khai được một hội thảo hấp dẫn như thế. Cách thức này chắc chắn sẽ tiếp tục được chúng tôi ứng dụng thêm vào nhiều chương trình khác. Như vậy, thời gian qua với cách thức chuyển đổi gần như tất cả các hoạt động, sự kiện của Báo vẫn diễn ra một cách bình thường, không bị gián đoạn.

Không thể thay đổi được hoàn cảnh thì mình phải thay đổi bản thân

+ Ông nói rằng, Báo đã chủ động chuyển đổi cách làm theo hình thức online. Nhưng tôi băn khoăn rằng, sự chuyển đổi ấy làm thế nào để các đối tác cũng “thuận lòng” hợp tác, thưa ông? 

- Bài toán đầu tiên và duy nhất chính là chất lượng. Tất nhiên để tổ chức ngay một Hội thảo 3D thành công như năm qua, Báo Giao thông không có nhân lực để thực hiện nhưng chúng tôi biết có đơn vị làm được nên đã thuê và đồng hành với họ cùng làm. Ở góc độ của Báo, chúng tôi vẫn có doanh thu tài trợ cho hội thảo, nhà tài trợ vẫn rất vui vẻ đón nhận sự thay đổi mặc dù giá trị tài trợ trước đây là để dành cho hội thảo trực tiếp ở khách sạn 5 sao nhưng khi chúng tôi chuyển đổi với hình thức trực tuyến thì họ vẫn rất hài lòng.

Tôi nghĩ rằng, trong dịch bệnh chúng ta phải nỗ lực gấp đôi và luôn có những phương án linh hoạt trong mọi hoàn cảnh. Khi bắt đầu có đợt dịch lần thứ 4, Đảng uỷ, Ban Biên tập của báo đã họp và thống nhất phải nỗ lực chuyển đổi toàn bộ hoạt động của tòa soạn từ trực tiếp sang online, cái gì chuyển đổi  được thì chuyển đổi, cái gì áp dụng được công nghệ thì phải áp dụng triệt để. Chúng tôi phải cố gắng chuyển đổi thật nhanh những gì mà trước đây buộc phải làm trực tiếp thì bây giờ đàm phán với đối tác để chuyển đổi sang làm online, đảm bảo sử dụng công nghệ hiện đại nhất và quyền lợi của họ không bị ảnh hưởng.

+ Khi nhiều đơn vị báo chí doanh thu quảng cáo, phát hành gần như... cận đáy, báo Giao thông vẫn ổn định và thậm chí còn... đón không ít cơ hội mới. Đâu là điều cốt lõi để cân bằng và phát triển, thưa ông?

- Dịch bệnh làm cho nhiều doanh nghiệp khó khăn, nhưng cũng có nhiều doanh nghiệp vẫn có cơ hội để làm ăn thì chính là thời điểm chúng ta phải tìm kiếm các đối tác doanh nghiệp mới, tăng cường phát triển dịch vụ để đem lại nguồn thu. Nên năm qua, doanh thu từ quảng cáo truyền thông báo chí chúng tôi không giảm, chỉ có giảm một chút là doanh thu phát hành báo giấy và mảng sự kiện.

Bù lại, năm qua bạn đọc báo điện tử tăng mạnh, khoảng hơn 40%, nên doanh thu quảng cáo từ báo điện tử, quảng cáo tự nhiên từ Google tăng lên. Đồng thời, năm nay chúng tôi cũng tăng cường tham gia vào các dự án truyền thông, đặt hàng của Nhà nước. Bộ Thông tin Truyền thông đặt hàng nhiều dự án, Báo cũng nỗ lực tham gia và cố gắng đảm bảo chất lượng tốt, uy tín. Mặc dù, tờ báo có chịu tác động bởi dịch bệnh nhưng ảnh hưởng rất ít là nhờ sự ứng biến linh hoạt với hoàn cảnh. Ngay như báo giấy, chúng tôi vẫn sản xuất đều, ví dụ như trong thời điểm dịp 30/4 - 1/5, bắt đầu đợt dịch lần thứ 4, tôi nhớ lúc đấy cả nước chỉ có vài báo ra được số đặc biệt, Báo Giao Thông vẫn ra được số báo đặc biệt rất dày dặn, doanh thu quảng cáo vẫn tốt. Với nỗ lực chung như vậy, nên thu nhập của cán bộ phóng viên không giảm.

Để làm được điều ấy, cả tòa soạn đều phải nỗ lực. Khi mình sống trong một bối cảnh mà mình không thể thay đổi được hoàn cảnh thì mình phải thay đổi bản thân. Còn nói thật là, nếu cứ lấy cớ dịch bệnh khó khăn không làm thì sẽ chẳng có gì cả. Nếu nản chí thì dịch bệnh sẽ quật ngã mình, còn khi mình chủ động đối diện với nó, giải quyết nó tôi nghĩ rồi khó khăn nào cũng sẽ vượt qua.

+ Vâng, xin trân trọng cảm ơn ông!

Hà Minh (Thực hiện)