Theo Ngân hàng Thế giới, Niger là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới, nhận được gần 2 tỷ USD hỗ trợ phát triển chính thức mỗi năm. Niger cũng là một đối tác an ninh của Pháp và Mỹ, cả hai đều sử dụng nước này như một căn cứ để chống lại các chiến binh Nhà nước Hồi giáo (IS) ở khu vực Sahel, cũng như cả ở Tây và Trung Phi.

Các đồng minh nước ngoài của Niger cho đến nay đã từ chối công nhận chính quyền quân sự mới do Tướng Abdourahamane Tiani lãnh đạo. Ông này trước đây là người đứng đầu lực lượng bảo vệ tổng thống và vừa được các sĩ quan tuyên bố là nguyên thủ quốc gia vào thứ Sáu vừa rồi.

Vẫn chưa có thông tin gì về Tổng thống Bazoum kể từ đầu ngày thứ Năm khi ông bị giam giữ trong Dinh Tổng thống. Liên minh châu Âu, Pháp và các nước khác nói rằng họ vẫn công nhận ông là tổng thống hợp pháp.

Người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU Josep Borrell cho biết: "Ngoài việc ngừng hỗ trợ ngân sách ngay lập tức, tất cả các hoạt động hợp tác trong lĩnh vực an ninh đều bị đình chỉ vô thời hạn và có hiệu lực ngay lập tức".

Bộ Ngoại giao Pháp cho biết Pháp đã đình chỉ tất cả viện trợ phát triển và hỗ trợ ngân sách có hiệu lực ngay lập tức. Viện trợ phát triển của Pháp dành cho Niger vào khoảng 120 triệu euro vào năm 2022 và dự kiến sẽ cao hơn một chút trong năm nay.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết: "Sự hỗ trợ rất đáng kể mà chúng tôi dành cho người dân ở Niger rõ ràng đang gặp nguy hiểm". Mỹ có hai căn cứ quân sự ở Niger với khoảng 1.100 binh sĩ, đồng thời cung cấp hàng trăm triệu đô la cho quốc gia này để hỗ trợ an ninh và phát triển.

Trên những con phố của thủ đô Niamey, các chủ doanh nghiệp lo lắng về sự về sự bất ổn và viễn cảnh dòng tài chính từ nước ngoài đột ngột cạn kiệt. Chủ cửa hàng điện tử Abdoul Karim Mahama than thở: "Chúng tôi… hầu như không có khách hàng nào cả".

Nhà kinh tế Abdoulaye Soly tại Niamey cho biết: "Tất cả các dự án do bên ngoài tài trợ sẽ dừng lại. Các dự án phát triển do EU, Ngân hàng Thế giới, IMF và các tổ chức khác tài trợ sẽ bị dừng lại. Viện trợ ngân sách dành cho Niger sẽ bị dừng lại".

Niger là đối tác chính của Liên minh châu Âu trong việc giúp kiềm chế dòng người di cư bất hợp pháp từ châu Phi cận Sahara. EU cũng có một số lượng nhỏ quân đội ở Niger cho nhiệm vụ huấn luyện quân sự.

Theo trang web của mình, EU đã phân bổ 503 triệu euro từ ngân sách của mình để cải thiện quản trị, giáo dục và tăng trưởng bền vững ở Niger trong giai đoạn 2021-2024. Thông qua Quỹ Hòa bình châu Âu, EU đã phê duyệt khoảng 70 triệu euro để hỗ trợ các lực lượng vũ trang của Niger kể từ tháng 7 năm ngoái, bao gồm 4,7 triệu euro tiền vũ khí.

Cộng đồng kinh tế của các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) và Liên minh tiền tệ Tây Phi sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp tại Nigeria vào Chủ nhật để thảo luận về tình hình, có thể quyết định thêm các biện pháp trừng phạt kinh tế và tài chính.

Bùi Huy (theo Reuters)