Phân chim có nhiều ứng dụng trong nông nghiệp và làm vườn, ví dụ dùng để bón đất, chăm sóc cỏ, làm thuốc diệt nấm, làm thuốc diệt giun tròn và làm chất xúc tác trong việc ủ phân hữu cơ. Một trong những sản phẩm phân bón động vật thân thiện với môi trường là phân chim biển, một loại phân bón tự nhiên có tác dụng tốt nhất của cả hai loại sản phẩm: phân bón nhanh và là đồng minh tuyệt vời cho khu vườn.

Khi các quốc gia trên thế giới phải vật lộn với tình trạng thiếu phân bón nhập khẩu từ hậu quả của cuộc xung đột Nga - Ukraine, Peru đã phải dùng đến một giải pháp thay thế trong việc cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng, đó là sử dụng phân chim.

Từ xa xưa, những người châu Phi, lao động bản địa và người Trung Hoa nhập cư đã tìm thấy và phát hiện "guano", tên gọi chung của các loại phân bón có nguồn gốc từ phân chim biển. Mặc dù trong hầu hết các trường hợp, nó chủ yếu là phân dơi.

Trên thực tế, chính người Anh đã tình cờ tìm thấy 'kho báu phân chim thế giới', thứ mà họ tìm thấy trên các hòn đảo mục vụ ngoài khơi bờ biển Peru ở Nam Mỹ. Sau đó, họ bắt đầu công việc chiết xuất và vận chuyển sản phẩm đến Vương quốc Anh.

Đây là một loại phân bón hữu cơ tuyệt vời có chứa hàm lượng nitơ, phốt phát và kali đặc biệt cao - tất cả các chất dinh dưỡng quan trọng cần thiết cho sự phát triển của cây trồng. Guano đã trở thành một mặt hàng có giá trị đến mức Chile đã chiến đấu chống lại Peru và Bolivia để tranh giành nguồn cung của họ vào những năm 1880.

Hiện, chính phủ Peru đã triển khai con tàu hải quân “Pelicano” để vận chuyển hàng hóa đặc biệt này từ các đảo ven biển và bán đảo vào đất liền, nơi giá phân bón nhập khẩu đã tăng gấp ba hoặc gấp bốn lần do hệ quả của xung đột Nga – Ukraine.

Guano, được bán với giá trợ cấp là 50 đế Peru (~300.000 vnd) cho mỗi bao 50kg, những người nông dân không có khả năng mua phân bón hóa học đua nhau mua guano để chăm bón cho cây trồng. Trong khi, giá một bao phân bón urê loại 50kg đã tăng gấp ba lần, từ khoảng 20 USD (~478.000 vnd) lên 65 USD (~1 triệu 500 nghìn vnd), trong khi nhập khẩu giảm 58% so với mức trung bình trong bảy năm.

Segundo Cruz, một nông dân ở Mala, một thị trấn nông nghiệp cách Lima khoảng 80 km về phía nam cho biết: “Phân chim từ quần đảo là phân bón tốt và giá cả hợp lý. Nhưng ông lo ngại rằng cây trồng mất nhiều thời gian để cho ra nông sản vì bón bằng phân chim hơn so với phương pháp chăm bón bằng hóa chất.

Chia sẻ với Guardian, ông nhận định: “Do giá phân bón tăng cắt cổ nên người dân không còn gieo sạ nhiều như trước nữa, họ chỉ trồng một phần ba vụ, hơn nữa, lạm phát tăng vọt khiến cầu nhỏ hơn cung và phụ phí sản xuất sẽ còn tăng hơn nữa."

Trong khi đó, số lượng phân guano hạn chế chỉ có thể để đủ cung cấp cho 2,4 triệu nông dân quy mô vừa và nhỏ của Peru, trong đó có khoảng một nửa sử dụng phân urê nhập khẩu và các loại phân bón khác, theo Bộ Nông nghiệp.

Eduardo Zegarra, một chuyên gia về phát triển nông thôn và là nhà nghiên cứu cấp cao tại Grade, nhận định: “Guano là một loại phân bón rất tốt nhưng có giới hạn vì đến từ tự nhiên. “Ước tính, có khoảng 30-40.000 tấn được khai thác hàng năm, nhiều nhất cung cấp 5-10% nhu cầu phân bón quốc gia.”

Một báo cáo của tổ chức nông nghiệp và lương thực của Liên Hợp Quốc đã cảnh báo rằng một "cơn bão hoàn hảo" về đói nghèo sau đại dịch Covid-19, lạm phát toàn cầu và khủng hoảng khí hậu đã làm tăng gấp đôi tình trạng mất an ninh lương thực ở Peru, ảnh hưởng đến 50,3% dân số trong số 33 triệu dân.

Tình trạng khan hiếm phân bón của Peru không chỉ gói gọn tại một quốc gia mà là một vấn đề trên toàn thế giới.

Lê Na (Theo Guardian)