Loạt bài này mang tính thời sự cao, lập luận chặt chẽ, sắc sảo, đồng thời có thêm các ý kiến hồi âm của các vị đại biểu, các chuyên gia nên có sức thuyết phục cao. Báo NB&CL đã có cuộc trò chuyện với Đại tá, nhà báo Đỗ Phú Thọ - Bí thư Đảng ủy, Phó Tổng Biên tập Báo Quân đội nhân dân (QĐND) để hiểu rõ hơn về loạt bài này.

Làm việc thận trọng, tranh thủ ý kiến chuyên gia, đại biểu Quốc hội

+ Loạt bài của nhóm tác giả được Hội đồng Giải Báo chí Quốc gia đánh giá cao bởi nội dung tác phẩm tốt, thời điểm viết ngay sau khi Quốc hội thông qua Luật, Nghị quyết và các thế lực thù địch đẩy mạnh chống phá nên mang tính thời sự cao. Xin ông cho biết cụ thể hơn về ý tưởng triển khai thực hiện tác phẩm?

-  Một trong những thành công nổi bật của Kỳ họp thứ Mười, Quốc hội khóa XIII (được tổ chức hai đợt làm việc trực tuyến và tập trung vào cuối năm 2020) là đã xem xét thông qua 7 luật, 13 nghị quyết, trong đó có 1 luật và 2 nghị quyết liên quan đến quốc phòng là Luật Biên phòng Việt Nam; Nghị quyết về tham gia lực lượng Gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc; Nghị quyết thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc, tồn đọng trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế. Cả 3 văn bản quy phạm pháp luật này đều được chuẩn bị khoa học, công phu, tiếp thu tối đa ý kiến của các chuyên gia và người dân, được tuyệt đại đa số đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành.

Thế nhưng các thế lực thù địch thì lại hậm hực, liên tục đưa thông tin xuyên tạc trên mạng xã hội, trả lời phỏng vấn báo chí nước ngoài rằng có “lợi ích nhóm” khi xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, rằng các Luật và Nghị quyết về quốc phòng mà Quốc hội vừa thông qua “sẽ tạo ra sự mâu thuẫn, chồng chéo chức năng, nhiệm vụ giữa các lực lượng, không khả thi, không thể đi vào cuộc sống...”.

Chiều 17/11/2020, tại cuộc họp báo ngay sau khi bế mạc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV, nhiều đồng chí lãnh đạo các cơ quan của Quốc hội đã gặp tôi và đề nghị Báo QĐND nên có bài hoặc loạt bài phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch xuyên tạc pháp luật về quốc phòng mà Quốc hội vừa biểu quyết thông qua.

Trở về Tòa soạn, tôi hội ý ngay với hai “chuyên gia về pháp luật” của Báo Quân đội nhân dân là Trung tá Hồ Quang Phương, Phó trưởng phòng biên tập Kinh tế - xã hội - nội chính và Trung tá Nguyễn Chiến Thắng, phóng viên phòng biên tập Kinh tế - xã hội - nội chính chuyên trách theo dõi hoạt động của Quốc hội.

Cả ba chúng tôi đều thống nhất thực hiện ngay loạt bài trong chuyên mục Làm thất bại chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thống nhất tên bài, nội dung cần đề cập. Ngay đêm hôm đó tôi đã hoàn thành xong đề cương loạt bài phân công người viết, gửi đến  hai đồng chí Quang Phương và Chiến Thắng đóng góp thêm. Sáng hôm sau, cả hai đồng chí đều đã hoàn thành việc bổ sung, góp ý vào đề cương và thống nhất thực hiện.

Chúng tôi cùng chia ra triển khai viết rồi góp ý, bổ sung cho nhau, sau đó gửi đồng chí Tổng Biên tập duyệt. Theo phương thức đó, đến ngày 22/11/2020, có nghĩa là chỉ 5 ngày sau khi Quốc hội bế mạc, chúng tôi đã hoàn thành loạt bài “Pháp luật về quốc phòng - hợp hiến, hợp lý và hợp lòng dân” để đăng trên Báo Quân đội nhân dân từ ngày 23 đến ngày 25/11/2020.

+  Loạt bài đặt ra là những vấn đề lớn, tầm vóc nên đòi hỏi quá trình nghiên cứu công phu, bề dày kiến thức và cả sự thận trọng cao nhất của người viết. Làm thế nào để chỉ trong 5 ngày có thể triển khai thực hiện được loạt bài, thưa ông?

-  Loạt bài “Pháp luật về quốc phòng - hợp hiến, hợp lý và hợp lòng dân” gồm 3 bài phản bác lại các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch được chúng tôi viết trong điều kiện thuận lợi là cả nhóm phóng viên đều là sĩ quan quân đội, có thời gian khá dài theo dõi hoạt động của Quốc hội nên am hiểu các vấn đề về pháp luật liên quan đến lĩnh vực quốc phòng.

Tuy nhiên, chúng tôi cũng gặp một số khó khăn do thời gian chuẩn bị ngắn (có 5 ngày), lĩnh vực lại chuyên sâu. Mặt khác các thế lực thù địch thì có rất nhiều thủ đoạn nham hiểm và thâm độc. Chỉ sơ suất một chút thôi là có thể bị chúng phản bác lại. Vì thế, nhóm phóng viên chúng tôi phải làm việc thận trọng, tranh thủ ý kiến của các chuyên gia về pháp luật và các đại biểu Quốc hội.

Loạt bài đã có gần 50 cơ quan báo chí T.Ư và địa phương đăng lại

+ Nhưng thưa ông, viết về các vấn đề lớn, tầm vĩ mô, lại ở thể loại chuyên luận, bình luận... để có sự gần gũi, đại chúng, viết để nhiều người hiểu... là điều không dễ. Nhóm tác giả đã hóa giải khó khăn này như thế nào qua loạt bài này?

- Chúng tôi đã từng tổng kết việc viết bài trong chuyên mục “Làm thất bại chiến lược “Diễn biến hòa bình” gắn liền với ba chữ “KHÔ, KHÓ, KHỔ”.  Đây thuộc thể loại khó. Nếu không chú ý đầu tư sẽ dẫn đến tình trạng bài viết rất “khô”. Do vậy tác giả phải lao tâm, khổ tứ, phải dũng cảm sẵn sàng đối đầu với các thế lực thù địch.

Với loại bài này về pháp luật quốc phòng càng khó thể hiện làm sao cho đối tượng bạn đọc của báo hiểu được. Để hóa giải “khô, khó”, nhóm phóng viên chúng tôi đã nghiên cứu sâu tài liệu, cố gắng chuyển tải, thay thế những thuật ngữ chuyên dùng bằng những thuật ngữ dễ hiểu hơn để cán bộ, chiến sĩ trong quân đội và đại đa số người dân đều có thể hiểu được.

Ví dụ như để trả lời cho câu hỏi “Tại sao Việt Nam lại tham gia lực lượng gìn giữ hòa hình Liên Hợp Quốc (GGHB LHQ) để gây tốn kém ngân sách, mệt nhọc, rủi ro cho lực lượng vũ trang ở nơi đất khách quê người, trong khi ngay trong nước, bên cạnh nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, bảo đảm quốc phòng, an ninh thì vẫn còn nhiều nhiệm vụ cần huy động lực lượng vũ trang nhân dân?”. Chúng tôi đã phải giải thích hoạt động GGHB LHQ như thế nào? Vai trò của lực lượng này ra sao? Khi tham gia lực lượng GGHB LHQ, Việt Nam vẫn luôn bảo đảm các nguyên tắc trong chiến lược quốc phòng là không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lãnh thổ Việt Nam để chống lại nước khác; không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế. 

+ Nhiều năm nay, Báo Quân đội nhân dân luôn được đánh giá là một trong những tờ báo hàng đầu trong việc phản bác các quan điểm sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch. Loạt bài này là một trong những minh chứng rõ nét cho nhận định ấy. Và điều tôi quan tâm là sức lan tỏa, hiệu lực của tác phẩm này nói riêng và... chuyên mục “Làm thất bại chiến lược diễn biến hòa bình” như thế nào?

-  Báo Quân đội nhân dân của chúng tôi được các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đánh giá  là một trong những cơ quan báo chí tiên phong trong việc phản bác các quan điểm sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch. Từ tháng 10/2020, thực hiện sự chỉ đạo của đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam, Bí thư Quân ủy Trung ương, chúng tôi đã đưa chuyên mục Làm thất bại chiến lược “Diễn biến hòa bình” trên trang nhất báo in hằng ngày. Báo Quân đội nhân dân điện tử cũng đã đăng tải và thể hiện sinh động ở thể loại báo chí đa phương tiện, đồng thời phát trên mạng xã hội. Điều đáng phấn khởi là sau khi Báo Quân đội nhân dân đăng, rất nhiều cơ quan báo chí khác đã đăng lại bài viết tạo ra hiệu ứng xã hội, sức lan tỏa rất lớn. Ví dụ như loạt bài của chúng tôi  đã có tới gần 50 cơ quan báo chí T.Ư và địa phương đăng lại.

Sau sự tiên phong của Báo Quân đội nhân dân, nhiều cơ quan báo chí của chúng ta cũng có những chuyên mục, bài viết phản bác các quan điểm xuyên tạc, sai trái của các thế lực thù địch, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.   

+ Trân trọng cảm ơn ông!

Hà Vân (Thực hiện)