Quảng Ninh là địa phương có tuyến biên giới tiếp giáp với Trung Quốc (cả đường bộ và đường biển) khá dài cùng với địa hình hiểm trở; có nhiều đường mòn, lối mòn, bến bãi, khu neo đậu tự phát; luồng lạch đa dạng, phức tạp..., dễ bị các đối tượng lợi dụng thẩm thấu hàng lậu qua biên giới.

Tình trạng gian lận thương mại và hàng giả hoạt động qua thương mại điện tử diễn ra với phương thức thủ đoạn ngày càng tinh vi, lợi dụng sàn thương mại điện tử và dịch vụ chuyển phát, giao hàng qua hệ thống các doanh nghiệp bưu chính để kinh doanh, vận chuyển các mặt hàng cấm, hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ... gây nhiều khó khăn trong việc phát hiện và xử lý.

Trước bối cảnh đó, Ban Chỉ đạo 389 của tỉnh Quảng Ninh đã tập trung chỉ đạo các ngành thành viên, Ủy ban nhân dân và Ban Chỉ đạo 389 các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới và trong nội địa, nhằm kịp thời phát hiện, bắt giữ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Triển khai các tổ công tác thu thập thông tin, nắm bắt tình hình trên các tuyến, địa bàn trọng điểm, kịp thời ban hành các văn bản cảnh báo hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép đặc biệt là các mặt hàng thực phẩm khô, đông lạnh, các sản phẩm động vật quý, hiếm, hải sản, thuốc lá, rượu, thuốc thảo dược, xăng dầu, than, hàng vật tư, thiết bị y tế, thuốc điều trị COVID-19, thuốc lá điếu, gia cầm và sản phẩm gia cầm...

Cùng với đó, phía Trung Quốc tiếp tục hoàn thiện hệ thống hàng rào, camera quan sát toàn tuyến biên giới để phòng, chống xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu trái phép. Nhờ vậy, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh tiếp tục được kiềm chế.

Kết quả 10 tháng đầu năm 2022, tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 2.317 vụ buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả với tổng giá trị hàng hóa vi phạm trên 20 tỷ đồng. Xử lý hình sự 32 vụ/44 đối tượng; xử lý vi phạm hành chính 1.711 trường hợp; bán thanh lý hàng tịch thu và xử phạt vi phạm hành chính với giá trị gần 14 tỷ đồng. Vi phạm trong lĩnh vực thuế nội địa 893 vụ, phạt vi phạm hành chính gần 142 tỷ đồng, truy thu thuế bổ sung trên 290 tỷ đồng. So với năm 2021 đã giảm cả về số vụ và giá trị.

Tuy vậy, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới vẫn còn diễn ra ở một số địa điểm, thời điểm, các đối tượng chuyển hướng hoạt động sang tuyến biển, dùng xuồng cao tốc chạy với tốc độ cao để vận chuyển trái phép thiết bị, vật tư y tế, thuốc điều trị COVID-19, nội tạng động vật, gia cầm và sản phẩm gia cầm…

Thời gian tới, khi dịch bệnh COVID-19 được kiểm soát hoàn toàn, hoạt động xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu sẽ trở lại bình thường; đồng thời nhu cầu tiêu dùng cuối năm tăng cao, đặc biệt đối với các mặt hàng pháo, thực phẩm, rượu, bia, thuốc lá, bánh kẹo... Dự báo, hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới vì thế cũng sẽ tăng theo, tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp và chuyển hướng mạnh về cửa khẩu và sang tuyến biển.

Trước tình hình đó, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Quảng Ninh đã chỉ đạo các ngành thành viên, Ủy ban nhân dân và Ban Chỉ đạo 389 các địa phương triển khai 6 nhiệm vụ trọng tâm trong đó gắn trách nhiệm người đứng đầu các địa phương, đơn vị, lực lượng chức năng nếu để xảy ra tình trạng buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa nghiêm trọng theo phạm vi chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực, địa bàn được phân công quản lý.

Tập trung xây dựng kế hoạch công tác theo lĩnh vực quản lý, địa bàn phụ trách; đề ra các nhiệm vụ, giải pháp, tập trung đấu tranh quyết liệt, hiệu quả nhằm quản lý được địa bàn, kiểm soát được tình hình và kiềm chế được đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới và hoạt động kinh doanh hàng nhập lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trên địa bàn.

Căn cứ tình hình thực tế, các ban ngành, địa phương ban hành Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả những tháng cuối năm 2022 và dịp trước, trong, sau Tết Nguyên đán Quý Mão 2023. Mục tiêu là "Quản lý được địa bàn, kiểm soát được tình hình và kiềm chế được đối tượng, không để hình thành các đường dây, ổ nhóm, điểm nóng về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên toàn địa bàn".

Nguyễn Quân