Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), bà Kristalina Georgieva, vừa đưa ra cảnh báo rằng các mối đe dọa về thuế quan từ Tổng thống đắc cử Donald Trump đang khiến chi phí vay dài hạn trên toàn cầu tăng cao. Cảnh báo này được đưa ra trong bối cảnh IMF chuẩn bị công bố báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới mới vào ngày 17/1.

Tại buổi gặp gỡ báo chí ở Washington ngày 10/1, bà Georgieva nhận định sự bất ổn trong chính sách thương mại của chính quyền sắp tới đang làm gia tăng thách thức đối với nền kinh tế toàn cầu. Bà cho biết tình hình hiện nay rất khác thường khi lãi suất dài hạn tăng trong khi lãi suất ngắn hạn lại có xu hướng giảm. Hiện tượng này, theo bà, đã tạo ra những tác động rõ rệt lên thị trường tài chính toàn cầu.

Tổng thống đắc cử Donald Trump, người sẽ chính thức nhậm chức vào ngày 20/1, đã cam kết áp dụng các biện pháp thuế quan mới đối với hàng nhập khẩu, không chỉ từ Trung Quốc mà còn từ các quốc gia đồng minh như Canada và Mexico. Điều này làm dấy lên lo ngại về nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, kìm hãm tăng trưởng kinh tế và đẩy giá cả tăng cao. Trước đó, Kinh tế trưởng IMF, ông Pierre-Olivier Gourinchas, cũng đã cảnh báo vào tháng 10 rằng bất ổn thương mại và các chính sách thuế quan có thể khiến sản lượng kinh tế toàn cầu giảm khoảng 0.5%.

Những tuần cuối năm 2024 và đầu năm 2025 đã chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ của lợi suất trái phiếu toàn cầu và sự tăng giá đáng kể của đồng USD. Nhà đầu tư hiện đang cân nhắc những tác động tiềm tàng từ các chính sách trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump, đặc biệt liên quan đến thuế, nới lỏng quy định và hiệu quả quản lý của chính quyền mới.

Bà Georgieva nhấn mạnh rằng quy mô và vai trò của nền kinh tế Mỹ đã khiến định hướng chính sách của Washington trở thành tâm điểm chú ý trên toàn cầu. Những thay đổi trong chính sách thương mại của Mỹ được dự đoán sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến các quốc gia có sự phụ thuộc cao vào chuỗi cung ứng toàn cầu, bao gồm nhiều nền kinh tế quy mô trung bình và khu vực châu Á.

Theo bà Georgieva, sự mạnh lên của đồng USD có thể khiến chi phí huy động vốn tăng cao hơn, đặc biệt đối với các nền kinh tế mới nổi và các quốc gia thu nhập thấp. Ngoài ra, những số liệu kinh tế tích cực từ Mỹ, như báo cáo việc làm mạnh mẽ công bố ngày 10/1, cho thấy Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể trì hoãn các đợt cắt giảm lãi suất trong thời gian tới.

IMF đã liên tục nhấn mạnh về những khó khăn trong triển vọng tăng trưởng toàn cầu kể từ khi đại dịch bùng phát. Tổ chức này dự báo mức tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2025 sẽ đạt 3.2%, nhưng báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới sắp tới có thể mang lại một số điều chỉnh. Bà Georgieva ám chỉ rằng con số tổng thể có thể không thay đổi nhiều, nhưng sự khác biệt giữa các khu vực sẽ trở nên rõ rệt. Trong khi Mỹ đang có những tín hiệu tích cực, Liên minh châu Âu đang chững lại, Ấn Độ suy yếu nhẹ, còn Trung Quốc đang đối mặt với áp lực giảm phát và nhu cầu tiêu dùng nội địa thấp.

Về dài hạn, bà Georgieva dự báo tăng trưởng toàn cầu sẽ ổn định và lạm phát tiếp tục hạ nhiệt trong năm 2025. Tuy nhiên, hầu hết các quốc gia cần giảm chi tiêu tài khóa sau thời gian chi tiêu cao trong đại dịch và thực hiện các cải cách để thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Theo bà, các quốc gia không thể dựa mãi vào vay nợ để vượt qua khó khăn mà cần phải tìm kiếm các giải pháp tăng trưởng bền vững hơn.

Một điểm sáng trong bối cảnh hiện tại là việc lãi suất cao không dẫn đến suy thoái kinh tế toàn cầu, nhưng lạm phát vẫn có sự khác biệt rõ rệt giữa các khu vực. Điều này đòi hỏi các ngân hàng trung ương phải bám sát dữ liệu kinh tế địa phương để đưa ra các chính sách phù hợp. Bà Georgieva kết luận rằng triển vọng tăng trưởng trung hạn của thế giới đang ở mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ, và các quốc gia cần có chiến lược dài hạn để vượt qua giai đoạn đầy thách thức này.