Sáng 16/6, Hội đồng Giải báo chí Quốc gia lần thứ XVII - năm 2022 tổ chức họp báo thông tin về công tác tiếp nhận, chấm giải, hoạt động chuẩn bị lễ trao giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVII - năm 2022. Tham dự và chủ trì buổi họp báo có nhà báo Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng sơ khảo Giải báo chí Quốc gia.

Giải thưởng cao quý nhất dành tặng cho các tác phẩm báo chí xuất sắc

Giải báo chí Quốc gia hằng năm là sự kiện lớn thu hút sự quan tâm đặc biệt của báo giới cả nước, là giải thưởng cao quý nhất dành tặng cho các tác phẩm báo chí xuất sắc có đóng góp tích cực cho sự nghiệp báo chí nước nhà, tôn vinh các tác giả, nhóm tác giả có tác phẩm xuất sắc nhất hằng năm.

Qua 17 năm tổ chức, đến nay, Giải tiếp tục nhận được sự tham gia chủ động, tích cực, hào hứng của 18 Liên Chi hội và 35 Chi hội trực thuộc. Số tác phẩm của tác giả không phải hội viên Hội Nhà báo Việt Nam là 169 tác phẩm. Điều này cho thấy sức hút mạnh mẽ của Giải và sự quan tâm, hưởng ứng tích cực của các hội viên và các cấp Hội nhà báo trong cả nước.

Năm nay, số lượng tác phẩm gửi về dự Giải là 1.894 tác phẩm, trong đó, có 1.774 tác phẩm đủ điều kiện dự vòng Sơ khảo. Quá trình chấm Sơ khảo được thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, đúng Hướng dẫn và Quy chế của Hội đồng Giải. 11 Tiểu ban của Hội đồng Sơ khảo đã làm việc công tâm, hoàn thành chấm Sơ khảo đúng thời hạn, đạt chất lượng tốt.

Quá trình chấm Chung khảo được thực hiện đúng Điều lệ Giải và quy chế làm việc, thể thức bỏ phiếu của Hội đồng Giải. Trong số 157 tác phẩm vào Chung khảo, Hội đồng đã thảo luận, thẩm định và bỏ phiếu lựa chọn được: 9 Giải A, 24 giải B, 46 giải C, 45 giải Khuyến khích để trao Giải báo chí quốc gia lần thứ XVII - năm 2022.

Thông tin tại buổi họp báo, nhà báo Đỗ Thị Thu Hằng, Trưởng Ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng sơ khảo Giải báo chí quốc gia cho biết: "Năm nay Hội đồng Giải ban hành Hướng dẫn tuyển chọn tác phẩm tham dự giải sớm hơn nên tạo điều kiện cho các cấp Hội có thêm thời gian tuyển chọn từ cơ sở các tác phẩm chất lượng tham dự Giải. Hầu hết các đơn vị gửi tác phẩm đúng thời hạn, hồ sơ dự Giải đạt yêu cầu. Phần lớn các tác phẩm dự Giải đáp ứng các tiêu chí xét chọn được nêu trong Hướng dẫn tuyển chọn của Hội đồng Giải. Các quy định về thời gian, tác giả, tác phẩm, nhóm thể loại, cơ bản đã được các đơn vị thực hiện đúng. Nhiều cấp Hội có nền nếp thực hiện tốt vẫn được duy trì".

Các tác phẩm dự Giải đã bám sát các chủ đề lớn từ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và các mặt khác của đời sống đất nước trong năm 2022, phản ánh đậm nét các sự kiện quan trọng. Một số mảng đề tài nổi bật là sự nỗ lực phục hồi phát triển kinh tế xã hội và xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ trong bối cảnh bị ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19. Công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Các vấn đề kinh tế nổi bật như: Thị trường chứng khoán, khủng hoảng thị trường bất động sản, lừa đảo tín dụng, lỗ hổng trong quản lý kinh doanh xăng dầu; Các vấn đề xã hội nóng như: Vấn nạn ma túy học đường, buôn người sang Campuchia, vi phạm tại cơ sở tôn giáo, tình trạng mua bán trứng và đẻ thuê ngầm. Đặc biệt các đề tài về văn hóa, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; giáo dục giá trị văn hoá, lịch sử; xây dựng các thiết chế văn hóa tại cộng đồng; bảo vệ các giá trị văn hóa trong thời kỳ mới…

Nhà báo Đỗ Thị Thu Hằng đánh giá, nhìn chung các tác phẩm tham dự Giải năm nay có chất lượng tốt. Hầu hết các tác phẩm bám sát thực tiễn, có tính thời sự cao, đi vào các điểm nóng trong năm 2022 trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng, xây dựng Đảng…

Nhiều tác phẩm được đầu tư công phu, nội dung có tính phát hiện vấn đề mới, phản biện các chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước; đề xuất nhiều giải pháp kiến tạo, cách làm hay có sức lan toả, ảnh hưởng trong xã hội. Nhiều tác phẩm có chất lượng tốt, được đầu tư nghiêm túc, công phu, có bố cục chặt chẽ, cách thức thể hiện gần gũi, sinh động, hấp dẫn người đọc.

Thể hiện tinh thần vượt khó, không ngại gian khổ

Tại buổi họp báo, trả lời câu hỏi của các phóng viên về chất lượng số lượng ở thể loại Ảnh báo chí, nhà báo Nguyễn Đức Lợi cho biết, năm nay không có giải A ở nội dung Ảnh báo chí, giống như nhiều năm Hội đồng luôn cố gắng thực hiện các giải pháp để làm sao nâng cao chất lượng ảnh báo chí tham dự. Hội đồng đã có cơ chế ưu tiên cho thể loại này, các tác giả có tác phẩm ảnh có thể gửi thẳng lên Hội đồng không qua sơ tuyển, không qua các cấp hội… tuy vậy số lượng tác phẩm vẫn ít.

Trả lời câu hỏi về đánh giá của Hội đồng đối với sự dấn thân của các nhà báo để có những tác phẩm báo chí chất lượng. Nhà báo Nguyễn Đức Lợi cho rằng: "Sự dấn thân các nhà báo đã thể hiện rất rõ nét trong các tác phẩm báo chí, đặc biệt là các tác phẩm báo chí về thể loại phóng sự điều tra. Để có được những thông tin hình ảnh và tạo ra được sản phẩm chất lượng, các phóng viên đã vượt khó, không ngại gian khổ, thậm chí không ngại nguy hiểm tính mạng, vượt qua áp lực về tinh thần, về thiên nhiên, thiên tai, dịch bệnh..."

Nhiều phóng viên đi vào các vấn đề ngai góc trong xã hội, đề cập đến những vấn đề nội dung nhạy cảm trong đời sống xã hội, điều này thể hiện rõ trong nhiều tác phẩm. Có những tác phẩm đi vào các vấn đề tiêu cực trong xã hội, ở đó có cả những cơ quan quyền lực, có những cán bộ, những con người có địa vị… đó chính là những gian nan trong hành trình dấn thân của người làm báo.

Về câu hỏi “Khoảng cách chất lượng cơ quan báo chí trung ương và địa phương hiện nay”, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng, lực lượng nhân sự làm báo, nguồn lực về thiết bị, trang thiết bị ở các cơ quan báo chí trung ương và địa phương vẫn còn khoảng cách giữa hai bên, tuy nhiên chất lượng các tác phẩm tham dự giải cho thấy khoảng cách này ngày càng được rút ngắn đáng kể. Đặc biệt là thể loại phát thanh, truyền hình, báo in, khoảng cách này ngày càng mờ đi, đây là điều đáng mừng đối với sự phát triển của các cơ quan báo chí địa phương... Tôi hi vọng trong thời gian tới sẽ không còn khoảng cách.

Đối với câu hỏi về sự đầu tư quan tâm về lĩnh vực văn hóa trong các tác phẩm báo chí tham gia dự Giải? Nhà báo Nguyễn Đức Lợi nhấn mạnh, số lượng và chất lượng các tác phẩm về văn hóa đã tăng lên, đúng theo tinh thần văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội, các hoạt động tác nghiệp của nhà báo phóng viên hướng tới nhiều hơn đến với văn hóa.

Tuy nhiên lĩnh vực này vẫn còn rất nhiều dư địa để làm, so với chính trị, kinh tế, lãng phí tiêu cực thì đề tài về văn hóa vẫn còn ít. Hội đồng Giải luôn đặt ra chủ trương quan tâm đến lĩnh vực này, cố gắng khuyến khích những tác phẩm về văn hóa. Hiện nay các cơ quan báo chí rất quan tâm đến việc xây dựng các chuyên trang, chuyên mục về văn hóa đây là tín hiệu tốt cho các mùa giải tới và để có những tác phẩm chất lượng để trao giải mỗi nhà báo phóng viên cần phải nhiều nỗ lực hơn nữa.

Cùng tại buổi họp báo, nhà báo Nguyễn Đức Lợi, nhà báo Đỗ Thị Thu Hằng đã dành thời gian trả lời các câu hỏi của các cơ quan báo chí về vấn đề chuyển đổi số báo chí, tác động đến các tác phẩm dự Giải; Nâng cao chất lượng ảnh báo chí; Báo chí giải pháp; Các tác phẩm về phóng sự điều tra…

Theo Ban tổ chức, Lễ trao Giải báo chí Quốc gia lần thứ XVII - năm 2022 được tổ chức trọng thể vào tối thứ Tư ngày 21 tháng 6 năm 2022 tại Cung văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô và sẽ được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 Đài Truyền hình Việt Nam, VOV1 Đài Tiếng nói Việt Nam.