Vào ngày 28/8, chương trình để người nước ngoài nhận con nuôi diễn ra trong hơn ba thập kỷ của Trung Quốc đã dừng lại. Xác nhận sự thay đổi chính sách vào tuần trước, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cho biết quyết định này "phù hợp" với xu hướng quốc tế. 

Nhà nhân khẩu học Yi Fuxian tại Đại học Wisconsin-Madison, cho biết quyết định này phản ánh sự thay đổi mang tính bước ngoặt trong chính sách dân số của Trung Quốc, khi trẻ sơ sinh giờ là "động lực" của Trung Quốc, thay vì là "gánh nặng" như trước đây.

Từng là "giải pháp" cho chính sách một con

Vào thời điểm việc người nước ngoài nhận con nuôi được chính thức cho phép vào năm 1992, Trung Quốc vẫn đang phải vật lộn để kiềm chế tốc độ tăng trưởng dân số nhanh chóng, bất chấp chính sách một con.

Do chỉ được nuôi một con, nhiều gia đình Trung Quốc cuối cùng buộc phải từ bỏ con mình, chủ yếu là các bé gái và trẻ sơ sinh khuyết tật, nếu không sẽ phải đối mặt với khoản tiền phạt cao.

Kết quả là, trong ba thập kỷ qua, hơn 160.000 trẻ em Trung Quốc đã được các gia đình trên toàn thế giới nhận làm con nuôi. 

Theo Tổ chức Trẻ em Quốc tế Trung Quốc (CCI), khoảng một nửa số trẻ em này đã đến Mỹ. Ông Yi cho biết, vào thời điểm đó, đây là tình huống đôi bên cùng có lợi với Trung Quốc.

Chính sách dân số thay đổi của Trung Quốc

Tuy nhiên, nhiều thập kỷ sau, Trung Quốc hiện đang phải đối mặt với tình trạng dân số giảm sút với tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới. 

Năm 2023, số ca sinh mới ở Trung Quốc giảm 5,7% xuống còn khoảng 9 triệu ca, tỷ lệ sinh thấp kỷ lục là 6,39 ca sinh trên 1.000 người. Tổng dân số cũng giảm hơn 2 triệu người, là năm thứ hai liên tiếp giảm.

Sau khi bãi bỏ chính sách một con vào năm 2016, Trung Quốc bắt đầu khuyến khích các gia đình sinh hai hoặc ba con. Song vào lúc này, nhiều phụ nữ trẻ Trung Quốc lại không muốn sinh con do chi phí chăm sóc trẻ em cao và nhiều vấn đề an sinh khác. 

"Trước đây, dân số ít được coi là tốt hơn... nhưng giờ đây, sự suy giảm dân số đã gây ra lo ngại", chuyên gia Yi nói và cho biết và nói rằng quyết định ngừng gửi trẻ em ra nước ngoài của Trung Quốc là một phần trong phản ứng của nước này đối với cuộc khủng hoảng nhân khẩu học đang gia tăng. 

Với tình trạng dân số già hóa, số lượng trẻ em Trung Quốc được gửi ra nước ngoài đã giảm đều đặn trong vài năm qua.

Theo một bài bình luận được công bố bởi tờ Thời Báo Hoàn Cầu, các nhà chức trách đã ưu tiên việc nhận con nuôi trong nước trong những năm gần đây. Việc nhận con nuôi trong nước hiện chiếm gần 90% tổng số các trường hợp nhận con nuôi ở Trung Quốc.

Với quyết định tuần trước, không rõ điều gì sẽ xảy ra với các đơn nhận con nuôi từ nước ngoài đang chờ xử lý. Trong một cuộc điện đàm với các nhà ngoại giao Mỹ gần đây, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết "sẽ không tiếp tục xử lý các trường hợp ở bất kỳ giai đoạn nào" trừ các trường hợp ngoại lệ.

Hoài Phương (theo DW)