Dự kiến, đến hết 31/12/2020, các trạm thu phí đủ điều kiện triển khai thu phí không dừng thuộc giai đoạn 2 (25 trạm) sẽ được triển khai hoàn thành đáp ứng tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Theo báo cáo của Bộ GTVT, tính đến tháng 11/2020, đối với dự án giai đoạn 1, cơ bản các trạm trên QL1, đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên và một số tuyến quốc lộ, cao tốc có lưu lượng giao thông lớn đã triển khai và vận hành hệ thống ETC (40/44 trạm), bước đầu tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia giao thông và tăng cường minh bạch trong hoạt động thu phí.

Đối với 4 trạm còn lại của giai đoạn 1 chưa triển khai được (là các trạm thuộc hệ thống đường cao tốc do Tổng Công ty đầu tư phát triển cao tốc Việt Nam - VEC đang quản lý thực hiện), do những vướng mắc về nguồn vốn triển khai, tái cơ cấu các dự án và sự chỉ đạo điều hành của VEC sau khi chuyển về Ủy ban Quản lý vốn tại doanh nghiệp việc thực hiện đầu tư, vận hành hệ thống thu phí không dừng chậm và không thể hoàn thành trong năm 2020.

Kết nối liên thông tài khoản giao thông và tài khoản ngân hàng

Dự án giai đoạn 1 đã hoàn thành việc kết nối liên thông tài khoản giao thông với tài khoản cá nhân tại ngân hàng BIDV, hiện đang mở rộng dịch vụ sang các ngân hàng khác.

Dự án giai đoạn 2, hiện Viettel đang tổ chức thực hiện liên thông tài khoản ngân hàng thông qua việc sử dụng ví điện tử Viettelpay, dự kiến đưa dịch vụ vào khai thác trước 31/12/2020.

Tại Quyết định 19/2020/QĐ-TTg, Thủ tướng đã chỉ đạo, riêng đối với các trạm do VEC quản lý, tiến độ hoàn thành do Bộ GTVT và Uỷ ban quản lý vốn xem xét, quyết định phù hợp với điều kiện nguồn vốn của của dự án.

Để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc nêu trên, Bộ GTVT đã báo cáo và được Thủ tướng Chỉnh phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình chỉ đạo, hiện nay VEC đang xây dựng giải pháp và báo cáo cấp có thẩm quyền để có căn cứ thực hiện.

Đối với dự án giai đoạn 2, Bộ GTVT đã lựa chọn thêm đơn vị cung cấp dịch vụ thứ 2 là Công ty CP giao thông số Việt Nam (nền tảng là Tập đoàn công nghệ viễn thông quân đội - Viettel) để triển khai đồng thời các trạm thu phí còn lại trên toàn quốc (33 trạm).

Trong số các trạm thu phí thuộc giai đoạn 2 có 8 trạm có tính chất đặc thù kiến nghị không thực hiện hoặc lùi thời gian thực hiện để đảm bảo hiệu quả: 2 trạm thu phí có doanh thu quá thấp (cầu Mỹ Lợi và Thái Hà), 3 trạm chưa được thu phí và đang báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án bố trí vốn NSNN hoàn trả cho nhà đầu tư (trạm Km1747 đường Hồ Chí Minh, Bờ Đậu - QL3, trạm T2 - QL91) và 3 trạm có thời gian thu phí còn lại ngắn dưới 3 năm (3 trạm QL51).

Ngoài việc triển khai ETC tại các trạm QL51 không hiệu quả do thời gian còn lại quá ngắn, 5 dự án đặc thù nêu trên hiện phương án tài chính ở tình trạng rất xấu, ảnh hưởng lớn tới các nhà đầu tư và tổ chức tín dụng. Ngoài ra, các dự án này nằm trên các tuyến có lưu lượng giao thông thấp, không ảnh hưởng đến hiệu quả chung của hệ thống ETC trên toàn quốc.

Đến thời điểm này, các tồn tại vướng mắc của dự án giai đoạn 2 đang được tháo gỡ; công tác chuẩn bị liên quan đến nhân sự, tài chính, hồ sơ thiết kế… đã cơ bản đầy đủ; nhà cung cấp dịch vụ đã bắt đầu đặt hàng mua sắm thiết bị và tổ chức lắp đặt ngoài hiện trường.

Cam kết hoàn thành tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng

Bộ GTVT phân chia hệ thống thành 2 giai đoạn phù hợp với lộ trình và điều kiện thực hiện

Giai đoạn 1 gồm các trạm trên QL1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên và một số tuyến cao tốc (tổng số 44 trạm).

Giai đoạn 2 gồm các trạm thu phí còn lại trên các tuyến quốc lộ (tổng số 33 trạm).

Ngoài ra, còn các trạm thu phí do địa phương là CQNNCTQ, tổ chức thực hiện.

Bộ GTVT dự kiến, đến hết 31/12/2020, các trạm thu phí đủ điều kiện triển khai thu phí không dừng thuộc giai đoạn 2 (25 trạm) sẽ được triển khai hoàn thành đáp ứng tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Tại buổi làm việc với Bộ GTVT trong tháng 10/2020, các địa phương đều cam kết kết hoàn thành đúng tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Trong tổng số 15 địa phương với 35 trạm thu phí, hiện có 19/35 trạm đã triển khai lắp đặt thiết bị, vận hành và kết nối với dự án của Bộ GTVT, 11/35 trạm đang triển khai thực hiện việc lắp đặt thiết bị và đấu thầu lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ, 5/35 trạm thuộc các dự án BOT đang trong quá trình đầu tư xây dựng, sẽ triển khai ETC khi đưa dự án BOT vào vận hành khai thác.

Để khắc phục các tồn tại, vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện, cũng như để đẩy nhanh tiến độ triển khai hoàn thành dự án, Bộ GTVT hiện đã có nhiều giải pháp đồng bộ, trong đó có việc tăng cường tuyên truyền lợi ích của hệ thống để tạo sự đồng thuận của xã hội, tổ chức phân luồng giao thông tại các trạm thu phí đã lắp đặt thiết bị thu phí không dừng để tăng hiệu quả hệ thống thu phí không dừng cũng như khuyến khích chủ phương tiện tham gia dịch vụ, hoàn thiện hành lang pháp lý.

Dự kiến, đến 31/12/2020, toàn bộ các trạm thu phí trên toàn quốc đủ điều kiện triển khai sẽ được lắp đặt, vận hành hệ thống ETC đáp ứng tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngoại trừ 4 trạm do VEC quản lý, 8 trạm không đủ điều kiện triển khai.

Về việc dán thẻ tương tác giữa phương tiện và hệ thống ETC (Etag), dù Bộ GTVT đã có văn bản gửi các bộ, ngành, địa phương đề nghị gương mẫu thực hiện, quán triệt các đơn vị, cá nhân thuộc tổ chức mình quản lý trong việc dán thẻ, tham gia dịch vụ, nhưng, đến nay số lượng phương tiện dán thẻ và tham gia dịch vụ chưa cao, chưa phát huy hết hiệu quả của hệ thống (theo thống kê mới có khoảng gần 1/3,8 triệu phương tiện chiếm khoảng 25% phương tiện dán thẻ và tham gia dịch vụ).

Mới đây, tại cuộc họp kiểm điểm tiến độ dự án, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã chỉ đạo: “Các cơ quan đơn vị phải khẩn trương bám sát tiến độ hoàn thành của từng hạng mục; tăng cường giám sát, đôn đốc tình hình triển khai các dự án thu phí tự động không dừng; chủ động xử lý các vướng mắc phát sinh của dự án thuộc thẩm quyền; đẩy nhanh đàm phán ký kết phụ lục hợp đồng BOT và các hợp đồng dịch vụ cho phù hợp với phương án tài chính điều chỉnh đã được phê duyệt”.

Nhằm tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho người sử dụng dịch vụ thu phí không dừng, tăng cường tính hiệu quả của hệ thống, Bộ trưởng cũng đã chỉ đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam phối hợp với Công ty TNHH Thu phí tự động - VETC và VDTC khẩn trương hoàn thiện việc kết nối liên thông 2 trung tâm dữ liệu trong tháng 11/2020.

Ngoài ra, Bộ trưởng cũng yêu cầu VETC phải tích cực làm việc với các ngân hàng thương mại để mở rộng dịch vụ liên thông tài khoản, Công ty Cổ phần Giao thông số Việt Nam sớm hoàn thiện giải pháp kết nối tài khoản thông qua hệ thống ví điện tử Viettel Pay (điều này sẽ giúp người sử dụng dịch vụ không phải nạp tiền cố định vào tài khoản giao thông như hiện nay).

Dương Lâm