Hai thiên thể này vốn không gây ra mối đe dọa cho Trái đất, song NASA sẽ thực hiện sứ mệnh DART đối với chúng để thử nghiệm cách bảo vệ hành tinh của chúng ta trước mối nguy có thể bị một tiểu hành tinh nào đó gây nguy hiểm trong tương lai. Dưới đây là những gì chúng ta cần biết về nhiệm vụ.

Video mô phỏng vụ va chạm

VX

Khi nào va chạm và làm thế nào để xem?

DART được thiết lập để đâm vào Dimorphos với tốc độ 14.000 dặm một giờ (22.500 km/h) lúc 7:14 chiều theo giờ miền Đông (EST) vào thứ Hai, tức vào lúc 6h14 sáng mai theo giờ Việt Nam. Truyền hình NASA sẽ trực tiếp phát trực tiếp sự kiện này vào lúc 4h30 rạng sáng mai (giờ Việt Nam) trên trang chủ của mình, cũng như trên YouTube.

Địa chỉ xem trực tiếp vụ va chạm từ camera Draco gắn trên tàu vũ trụ DART

NASA tất nhiên không lãng phí một phi thuyền đắt tiền và tinh vi để mua vui. Họ đang làm công việc của mình.

Năm 2005, Quốc hội Mỹ đặt ra nhiệm vụ cho NASA đến năm 2020 phải tìm ra 90% tiểu hành tinh gần Trái đất đủ lớn để phá hủy một thành phố - những tiểu hành tinh có đường kính 140 mét hoặc rộng hơn. Nhưng Quốc hội Mỹ chưa bao giờ cấp cho NASA đủ tiền để thực hiện nhiệm vụ đó, vì vậy nhiệm vụ vẫn còn hơn một nửa công việc chưa hoàn thành, với khoảng 15.000 tiểu hành tinh như vậy cần được khám phá thêm.

Bên cạnh việc tìm kiếm trên bầu trời những tiểu hành tinh nguy hiểm, sứ mệnh cũng đang phát triển các phương pháp để ứng phó nếu một mối đe dọa xuất hiện.

Sứ mệnh DART không giống như trong các bộ phim vũ trụ viễn tưởng. Việc thổi bay hay làm vỡ vụn một tiểu hành tinh nói chung không phải là điều tốt. Chính xác, nhiệm vụ của sứ mệnh đơn giản chỉ là bắn vào một tiểu hành tinh và đưa nó sang một quỹ đạo khác.

Đối với một tiểu hành tinh nguy hiểm, cú thúc đó có thể đủ để nó thay đổi quỹ đạo, để thay vì đâm trực diện vào Trái đất thì nó sẽ chỉ bay ngang qua bầu trời của chúng ta.

Điều gì sẽ xảy ra khi va chạm?

Mục tiêu của sứ mệnh là Dimorphos, một tiểu hành tinh nhỏ có đường kính khoảng 152,4 mét và quay quanh một vật thể lớn hơn rộng khoảng 1 km tên là Didymos. Hai vật thể này cách nhau chỉ hơn 1 km

DART về cơ bản sẽ là một con tàu vũ trụ “cảm tử”. Camera của DART, Draco, sẽ không phát hiện ra Dimorphos như một vật thể riêng biệt từ Didymos cho đến khoảng một giờ trước khi vụ va chạm xảy ra. Sau đó, nó sẽ điều chỉnh đường bay, kết thúc trong một vụ va chạm rực rỡ.

Tiến sĩ Elena Adams, kỹ sư hệ thống sứ mệnh DART, cho biết: “Thật sự rất khó để bắn trúng một vật thể rất nhỏ trong không gian, và chúng tôi sẽ làm được điều đó”.

Điều gì xảy ra nếu nhiệm vụ thành công?

Nếu DART và Dimorphos va chạm với nhau như mong đợi, quỹ đạo của tiểu hành tinh nhỏ này sẽ tiến gần đến Didymos hơn. Về cơ bản, vụ va chạm sẽ phá hủy một số mô men động lượng của tiểu hành tinh, khiến cả hai sẽ thay đổi quỹ đạo bay.

Sẽ mất một thời gian để biết quá trình sau đó sẽ diễn ra như thế nào. Và quá trình này sẽ được ghi lại bởi một người bạn đồng hành cùng với DART, một vệ tinh có tên LICIACube. Nó sẽ ghi lại những hình ảnh về vụ va chạm của DART từ một điểm thuận lợi tương đối gần với tiểu hành tinh, tức giống như một người đứng ở ngoài quan sát vụ việc.

Địa chỉ xem trực tiếp vụ va chạm từ camera của vệ tinh LICIACube

Các tàu vũ trụ khác, bao gồm Kính viễn vọng Không gian Hubble, Kính viễn vọng Không gian James Webb và một sứ mệnh khác được phóng gần đây, Lucy, cũng sẽ sử dụng các thiết bị của chúng để theo dõi vụ va chạm từ khoảng cách xa hơn. Các kính thiên văn trên Trái đất cũng có thể theo dõi một phần nào đó từ vụ va chạm.

Hoàng Hải (theo NASA, NYT)