Việc thành lập Trung tâm Giám định và Triển lãm tác phẩm mỹ thuật, nhiếp ảnh đã cho thấy thái độ kiên quyết chống lại nạn tranh giả, ảnh giả.

Tranh, ảnh giả không chỉ ảnh hưởng đến sáng tạo nghệ thuật của các nghệ sĩ mà còn ảnh hưởng đến thị trường nghệ thuật. Hơn nữa, tranh Việt khi đưa ra các sàn đấu quốc tế vẫn bị hoài nghi do không có cơ sở đảm bảo giá trị.

Năm 2018, nhà đấu giá Chọn đã vướng vào scandal tranh giả của họa sĩ Giáng Hương. Ảnh: V.H.

Trên thế giới, hầu hết những Trung tâm giám định nghệ thuật đều do cá nhân đầu tư và điều hành. Thế nhưng, tại Việt Nam, cơ quan quản lý từng kêu gọi và khích lệ nhưng không thấy ai bỏ vốn vào lĩnh vực nhạy cảm và mạo hiểm này. Do đó, Trung tâm Giám định và Triển lãm tác phẩm mỹ thuật, nhiếp ảnh do Nhà nước đảm trách, chỉ là một bước đệm để chờ đợi mô hình khác mang tính xã hội hóa.

Trung tâm này sẽ phối hợp với Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) để thực hiện những yêu cầu của cá nhân hoặc tổ chức nào muốn phân định thật giả các tác phẩm, nhằm ngăn chặn nạn vi phạm bản quyền. Bất kỳ ai, nếu đầy đủ hồ sơ và các điều kiện (trong đó có tác phẩm cần giám định) sẽ được ký hợp đồng và thực hiện giám định. Đây là dịch vụ công nên mức phí giám định rất thấp.

Cục trưởng Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, ông Vi Kiến Thành chia sẻ: "Ðây chỉ là một mắt xích, một thiết chế cần thiết để vận hành, góp phần làm công khai, minh bạch thị trường mỹ thuật. Còn khắc phục, hạn chế đến đâu phải một thời gian nữa mới có thể nói được. Sau sự ra đời đơn vị giám định nhà nước với sự tham gia của ngành công an, chắc chắn những người thường chủ tâm thực hiện hành vi sai phạm sẽ chuyển sang hoạt động tinh vi, kín đáo hơn. Vẫn cần có sự tuân thủ pháp luật của cả giới sáng tác và kinh doanh nghệ thuật; đạo đức, tự trọng của người nghệ sĩ cần được đề cao để tự bảo vệ những thành quả sáng tạo của mình".

Viện Khoa học hình sự cho biết sẽ hợp tác để giải quyết hai khâu then chốt. Thứ nhất, giám định tác phẩm giúp xử lý hành vi vi phạm bằng các biện pháp khoa học với sự hỗ trợ của hệ thống máy móc và đội ngũ giám định viên. Thứ hai, chủ động phòng ngừa, ngăn chặn từ xa việc làm giả, làm nhái tác phẩm.

PV