Tác phẩm báo chí được đánh giá là hấp dẫn, thường hội tụ tính mới lạ của nội dung và sáng tạo trong hình thức thể hiện. Sau khi chọn được đề tài, định hướng nội dung cũng cần phải rất sắc bén, nắm bắt đúng tính thời sự để định hướng đi cho tác phẩm, làm sao để tác phẩm nói đúng suy nghĩ, tình cảm của dư luận cũng như có tác động cổ vũ xã hội tích cực.

Thách thức lớn nhất hiện nay của phóng viên là làm thế nào để chọn lọc được thông tin cần thiết, phản ánh đúng, trúng và kịp thời những vấn đề mà cả xã hội đang quan tâm. Điều này đòi hỏi phóng viên phải không ngừng nỗ lực, học hỏi, trau dồi, nâng cao trình độ chuyên môn, bản lĩnh chính trị cũng như đạo đức nghề nghiệp.

Hiện nay đã có nhiều giải báo chí ra đời, ở mỗi ngành, mỗi lĩnh vực, địa phương sẽ có những giải báo chí riêng, các hoạt động này được tổ chức nhằm ghi nhận và tôn vinh những lao động sáng tạo của đội ngũ những người làm báo, góp phần tôn vinh những tài năng tâm huyết của những chiến sỹ trên mặt trận tư tưởng văn hóa.

Tổ chức lựa chọn tác phẩm báo chí xuất sắc để dự các giải báo, ở mỗi địa phương thường sẽ có định hướng khác nhau nhưng đều có điểm chung là quyết tâm cao, đã thành truyền thống trong nhiều thế hệ người làm báo.

Tại tỉnh Hưng Yên, trong hơn 10 năm nay, Hội Nhà báo Hưng Yên luôn coi trọng việc lựa chọn tác phẩm báo chí xuất sắc dự Giải báo chí Quốc gia và các giải báo chí khác, các cơ quan báo chí trên địa bàn tỉnh có sự định hướng, động viên khích lệ từ tổng biên tập, chi hội tạo sự hứng khởi cho mỗi phóng viên. Bao quát hơn, UBND tỉnh cũng có chính sách khen thưởng cho các nhà báo đoạt giải báo chí quốc gia và các giải báo chí lớn khác.

Nhà báo Phạm Văn Thành - Phó Chủ tịch Thường trực HNB Hưng Yên cho biết, ở địa phương chúng tôi, các đơn vị đầu tư, lựa chọn đề tài để lên kế hoạch triển khai các tuyến bài, loại bài tham dự giải được quan tâm đầu tư. Mặc dù là báo địa phương, còn nhiều khó khăn, nhưng Hội Nhà báo tỉnh luôn quan tâm hỗ trợ hội viên nhà báo với nhiều giải pháp thiết thực.

Thực tế, hàng năm Hội Nhà báo tỉnh và các cơ quan chí của tỉnh sẽ lên kế hoạch triển khai sớm, cho phóng viên đăng ký đề tài, xây dựng đề cương kịch bản, hỗ trợ phóng viên kỹ thuật viên bằng việc tập huấn nâng cao nghiệp vụ ở cơ sở. Bằng những lớp học và chuyến đi thực tế. Hội Nhà báo tỉnh đã lựa chọn những chuyên gia đầu ngành, những nhà báo đã được giải báo chí lớn, các chuyên gia thuộc Hội Nhà báo Việt Nam để nghe những kinh nghiệm của họ trong quá trình tạo ra sản phẩm báo chí chất lượng. Qua các lớp học này, hội viên vận dụng vào thực tiễn từ đó có đề tài hay, triển khai đề tài và trao đổi những khó khăn vướng mắc và cuối cùng ra được sản phẩm báo chí tốt.

Nhà báo Phạm Văn Thành chia sẻ: "Để có được tác phẩm báo chí xuất sắc dự Giải báo chí thường rất khó lựa chọn, vì thực tế vẫn còn một bộ phận ít quan tâm đến việc tạo ra tác phẩm chất lượng để tham gia, không mặn mà với các hoạt động mang tính thi đua sôi nổi này".

Gợi ý về lựa chọn, khai thác đề tài, nhà báo Phạm Văn Thành cho rằng: "Đối với các cơ quan báo chí địa phương sẽ phải cạnh tranh nhiều với nhiều hội viên ở trung ương và các tỉnh thành phố khác, chính vì thế chọn những đề tài về phóng sự, có chiều sâu, sát với thực tế sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh mình là điều quan trọng. Nội dung đề tài cụ thể gần gũi, sát với địa phương đồng thời cũng mang tính đặc biệt, đặc trưng riêng biệt không bị nhàm chán mà các đơn vị khác không có hoặc chưa phát hiện ra".

Tương tự, tại tỉnh Bắc Ninh hằng năm, Hội Nhà báo tỉnh phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong tỉnh tổ chức các Giải báo chí như: Giải báo chí Ngô Gia Tự; Giải báo chí viết về đề tài “Quốc phòng toàn dân”, “Xây dựng nông thôn mới”, “Bắc Ninh chung tay bảo vệ môi trường”… Việc tổ chức các giải báo chí của tỉnh đã góp phần tôn vinh, ghi nhận các tác giả có tác phẩm báo chí xuất sắc. Các giải trở thành sân chơi nghiệp vụ, thiết thực bổ ích cho đội ngũ những người làm báo, góp phần nâng cao chất lượng chuyên môn trong hoạt động báo chí của tỉnh.

Tuy nhiên, các tác phẩm dự thi đạt giải vẫn thiếu chiều sâu, tính bao quát, tính dự báo chưa cao. Các tác phẩm báo chí mang tính chiến đấu, phản biện xã hội, đấu tranh chống tiêu cực, lãng phí còn thiếu và yếu. Mảng đề tài về xây dựng Đảng, kinh tế thương mại, tài chính, đô thị, các vấn đề xây dựng đô thị thông minh, những vấn đề trong cách mạng công nghiệp 4.0 còn ít. Các tác giả vẫn chưa thực sự phản ánh được không khí tích cực và những nỗ lực của  cả hệ thống chính trị, cán bộ và nhân dân trong tỉnh trong lộ trình phấn đấu trở thành tỉnh công nghiệp, thành phố trực thuộc Trung ương...

Theo nhà báo Vũ Tuấn - Hội Nhà báo tỉnh Bắc Ninh đánh giá: Việc không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng tác phẩm dự thi giải báo chí Ngô Gia Tự và các giải báo chí của tỉnh sẽ góp phần đáp ứng yêu cầu dự thi các giải báo chí Trung ương đang đặt ra cho Hội Nhà báo và các cơ quan báo chí trong tỉnh những vấn đề cần quan tâm.

“Công tác bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ cho đội ngũ những người làm báo tỉnh cần có sự nhìn nhận nghiêm túc từ phía các cơ quan báo chí trong tỉnh, các chi hội nhà báo. Từ đó, có kế hoạch trang bị thêm kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, khuyến khích hoạt động sáng tạo báo chí hơn nữa từ đội ngũ hội viên - nhà báo. Đa dạng hóa các hình thức hoạt động nghiệp vụ, tạo điều kiện thuận lợi cho các hội viên nhà báo tham dự các giải báo chí quốc gia, giải báo chí do các bộ, ngành Trung ương tổ chức” nhà báo Vũ Tuấn chia sẻ thêm.